Η Συμμαχική Νίκη κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ο ρόλος της Ελλάδας

Του Νικ. Μάρτη, πρώην υπουργού

Οι Σύμμαχοι, όπως κάθε χρόνο, γιόρτασαν και φέτος την 9^η Μαΐου, με ιδιαίτερη λαμπρότητα στη Μόσχα, παρουσία αρχηγών κρατών και παρέλαση συμμάχων στρατών, τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη το 1945. Στην ήττα του Χίτλερ στην Ευρώπη, συνέβαλε όμως και σημαντικά και η Ελλάδα, όπως ομολογήθηκε από τη Μόσχα και από όσα αναφέρουν πρωταγωνιστές του πολέμου.

 Ο Ρ/Σ της Μόσχας το 1942 την Επέτειο της εισόδου των Γερμανών στην Αθήνα, μετέδωσε: «Άοπλοι πολεμήσατε πάνοπλους και νικήσατε. Μικροί εναντίον μεγάλων και υπερισχύσατε. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, διότι είστε Έλληνες. Οι Ρώσοι ως άνθρωποι κερδίσαμε χρόνο χάριν στην αντίσταση σας για να αμυνθούμε. Σας ευχαριστούμε».

Τα κείμενα της Ιστορίας του Μεγάλου Πολέμου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, Έκδοση 1955 (Σελίδα 42) αναφέρουν: «Όμως η επίθεση στη Σοβιετική Ένωση, που είχε ορισθεί για την 15^η Μαΐου καθυστέρησε  από απρόβλεπτα για τους Φασίστες γεγονότα. Ο ολιγάριθμος αλλά ηρωικώς Ελληνικός λαός αντιστάθηκε τόσο αποφασιστικά στην εισβολή του Ιταλικού Φασισμού, ώστε ο Μουσολίνι αναγκάστηκε να ζητήσει τη βοήθεια του Χίτλερ. Την Άνοιξη του 1941 οι ηγέτες της Φασιστικής Γερμανίας έριξαν τα στρατεύματά τους στην Ελλάδα».

Δηλώσεις Πρωταγωνιστών του Πολέμου

Ο Γερμανός Στρατάρχης Κάϊτελ δήλωσε στη Δίκη της Νυρεμβέργης: «Η αναπάντεχη και ισχυρή αντίσταση των Ελλήνων επιβράδυνε κατά δύο και πλέον ζωτικούς μήνες την επίθεσή μας κατά της Ρωσίας. Αν δεν είχαμε τη μεγάλη αυτή καθυστέρηση, άλλη θα ήταν η έκβαση του πολέμου στο Ανατολικό Μέτωπο και γενικά του Πολέμου και άλλοι θα ήσαν σήμερα κατηγορούμενοι».

Ο Χίτλερ, σε συνομιλία του στις 30 Μαρτίου 1944, στη γνωστή κινηματογραφίστρια φίλη του Leni Riefenstahl, έκανε την εξής δήλωση-ομολογία: «Η επίθεση της Ιταλίας κατά της Ελλάδας υπήρξε καταστροφική για την Γερμανία. Αν οι Ιταλοί δεν είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα και δεν χρειάζονταν τη βοήθεια μας, ο Πόλεμος θα είχε πάρει διαφορετική τροπή. Θα είχαμε προλάβει να κατακτήσουμε το Λένινγκραντ και τη Μόσχα, πριν μας πιάσει το ρωσικό ψύχος» Αυτά αναφέρονται όχι μόνο στα απομνημονεύματα της Riefenstahl), αλλά και στην Πολιτική Διαθήκη του Χίτλερ, που υπαγόρευσε προ του θανάτου του, όπου κατηγορηματικά αποδίδει την αποτυχία του στην καταστροφική για την Γερμανία επίθεση του Μουσολίνι κατά της Ελλάδος.

Ο Αλεξάντερ, πρώτος Λόρδος του Βρετανικού Ναυαρχείου, στις 28.10.1941 επεσήμανε: «Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Ελλάδα ανέτρεψε το σύνολο των σχεδίων της Γερμανίας και την εξανάγκασε να αναβάλει για έξι εβδομάδες την επίθεση κατά της Ρωσίας. Διερωτόμαστε ποια θα ήταν η θέση της Σοβιετικής Ενώσεως χωρίς την Ελλάδα.

Ο Ήντεν, Υπουργός Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας (ο αρμοδιότερος εκ των συμμάχων την περίοδο εκείνη) τόνιζε στις 24 Σεπτεμβρίου 1942: «Ασχέτως προς το τι θα πουν οι ιστορικοί του μέλλοντος, εκείνο το οποίο μπορούμε να πούμε εμείς από τώρα είναι ότι η Ελλάδα πρώτη έδωσε αλησμόνητο μάθημα στον Μουσολίνι, ότι αυτή υπήρξε η αφορμή της εθνικής Επαναστάσεως εναντίον του Άξονα στη Γιουγκοσλαβία, ότι αυτή, με τη μικρή βοήθεια, που σταθήκαμε τότε ικανοί να της δώσουμε, κράτησε τους Γερμανούς στο Ηπειρωτικό έδαφος και στην Κρήτη επί έξι εβδομάδες, ότι αυτή ανέτρεψε τη χρονολογική σειρά όλων των σχεδίων του Γερμανικού Επιτελείου και έτσι έφερε ριζική μεταβολή στις εκστρατείες του και ίσως στην όλη πορεία του πολέμου…».

Ο Πρόεδρος των Η.Π.Α., Φραγκλίνος Ρούζβελτ, δήλωσε: «Όταν οι ανδρείοι άνδρες έχασαν το θάρρος των, ο ελληνικός λαός τόλμησε να προκαλέσει το ανίκητο μηχανοκίνητο Γερμανικό τέρας, προτάσσοντας την υπερήφανη αυτού ιδέα της ελευθερίας».

Το 1942 ο Γάλλος Pierre Bourdan ομιλώντας στο BBC είπε: «Με την πάροδο του χρόνου θα φανεί ότι μετά την απόφαση της Αγγλίας του 1940 ήταν η ανδρεία του ελληνικού λαού που συνέβαλε περισσότερο για να σωθεί ο ευρωπαϊκός πολιτισμός, ο δημιουργημένος από τον ίδιο αυτό λαό πριν από 2.400 χρόνια. Πρέπει να το σκέπτονται αυτό όταν θα διαμορφώσουν την Ευρώπη. Κάθε αχαριστία στην Ελλάδα θα ισοδυναμούσε με προδοσία προς την Ευρώπη».

Γεγονότα που προηγήθηκαν

Ως γνωστόν, τον Οκτώβριο 1940, όταν σχεδόν ολόκληρη η Ευρώπη είχε υποταγεί στον Χίτλερ, η Σοβιετική Ένωση ήταν σύμμαχος της Γερμανίας και όλες οι Βαλκανικές χώρες είχαν επαφές με τον Χίτλερ, η Ελλάδα μόνη στην Ευρώπη δέχτηκε επίθεση από τη Φασιστική Ιταλία την οποία και νίκησε.

Εάν η Ελλάδα παραδίδετο στο τελεσίγραφο του Μουσολίνι, ο Βρετανός Υπουργός Ναυτιλίας Philip Noel Baker δήλωσε χαρακτηριστικά το 1942 σε ραδιοφωνική του ομιλία:

«Κανείς δεν θα είχε το δικαίωμα να την κατηγορήσει. Το λέγω αυτό ενώ γνωρίζαμε τότε και γνωρίζουμε και σήμερα ακόμη καλύτερα, τι θα σήμαινε για μας και για τον αγώνα μας η συνθηκολόγηση αυτή. Ο Άξονας θα είχε από τότε στη διάθεσή του όλη την Ευρώπη για να αναπτύξει τις γραμμές των συγκοινωνιών μας και τα αεροπλάνα και τα υποβρύχιά του θα κυριαρχούσαν έκτοτε από τις ακτές τις Ελλάδας σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Το έργο της άμυνάς μας στην Αίγυπτο θα γινόταν πολύ δυσκολότερο. Η Συρία, το Ιράκ και η Κύπρος θα καταλαμβάνοντο από τον Άξονα. Η Τουρκία θα κυκλωνόταν. Οι πετρελαιοπηγές της εγγύς Ανατολής θα ήσαν στη διάθεση του. Η οπίσθια θύρα του Καυκάσου θα ανοιγόταν γι’ αυτόν. Δεν δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι θα χάναμε ολόκληρη την Μέση Ανατολή και ίσως και αυτόν τον πόλεμο.

Χάρις στην Ελληνική άμυνα μας δόθηκε ο καιρός να αποκρούσουμε αρχικά και να συντρίψουμε έπειτα την ιταλική στρατιά που κινήθηκε από τη Λιβύη εναντίον της Αιγύπτου, να εκκαθαρίσουμε την Ερυθρά Θάλασσα από τα εχθρικά πλοία, να μεταφέρουμε την Αμερικανική βοήθεια προς την Εγγύς Ανατολή και να εξουδετερώσουμε έτσι την εχθρική απειλή εναντίον της.

Τα αποτελέσματα της Ελληνικής άμυνας γίνονται αισθητά ακόμη και σήμερα στους αγώνες μας. Εάν το Στάλινγκραντ και ο Καύκασος κρατούν σήμερα, αυτό δεν είναι άσχετο με την Ελληνική άμυνα, από την οποίαν επωφελούμεθα ακόμη, ύστερα από την πάροδο δύο ολοκλήρων ετών. Ο κόσμος, πραγματικά, δεν δικαιούται να λησμονήσει τα κατορθώματα των Ελλήνων κατά την ιστορική εκείνη στιγμή».

 

Η δυσμενής εξέλιξη των επιχειρήσεων για την σύμμαχο του Χίτλερ Ιταλία, ανέτρεψε όλα τα πρό της 28^ης Οκτωβρίου δεδομένα και αποτέλεσε την κύρια αφορμή των περαιτέρω αποφάσεων και κινήσεων του Χίτλερ. Πρώτη συνέπεια ήταν η ανατροπή των αρχικών σχεδίων του Χίτλερ και η αναβολή της επιθέσεώς του κατά της Ρωσίας στην κρίσιμη και ευνοϊκή για τη Γερμανία περίοδο της Άνοιξης του 1941.

Ανησυχώντας σοβαρά ο Χίτλερ για την εξέλιξη των επιχειρήσεων στην Αλβανία, συνεκάλεσε την 4^η Νοεμβρίου 1940 σύσκεψη και έθεσε θέμα επιθέσεως κατά της Ελλάδος, μετά όμως από προηγούμενη συναίνεση του τότε συμμάχου του Στάλιν. Στις 12 Νοεμβρίου 1940, σε συνάντηση των Μολότωφ και Ρίμπεντροπ, δόθηκε και η συναίνεση της Σοβιετικής Ενώσεως για την επίθεση αυτή κατά της Ελλάδας. Την ίδια ημέρα, εξεδόθη η πρώτη εμπιστευτική, γενικών κατευθύνσεων, Διαταγή προς το Γενικό Επιτελείο Στρατού για την προετοιμασία της επιθέσεως της Γερμανίας κατά της Ελλάδας. Την 20^η Νοεμβρίου 1940 η κατά της Ελλάδος γερμανική επίθεση έλαβε το όνομα «ΜΑΡΙΤΑ». Στις 18 Δεκεμβρίου 1940 εξέδωσε ο Χίτλερ την υπ’ αριθ. 21 Διαταγή Γενικών Κατευθύνσεων, για την επίθεση της Γερμανίας κατά της Σοβιετικής Ένωσης με το όνομα «ΒΑΡΒΑΡΟΣΑ».

Τον Φεβρουάριο 1941 ο Άγγλος Υπουργός Εξωτερικών Ήντεν ήλθε στην Ελλάδα και ανέφερε στον Έλληνα Πρωθυπουργό, ότι η Γιουγκοσλαβία και η Τουρκία αρνήθηκαν να συμπράξουν με την Ελλάδα για να πολεμήσουν κατά της Γερμανίας. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός απάντησε ότι η Ελλάδα θα πολεμήσει κατά των Γερμανών έστω και μόνη της, παρά το γεγονός ότι ήδη πολεμούσε κατά των Ιταλών στην Αλβανία. Τότε ήλθε και τηλεγράφημα του Τσώρτσιλ, που έλεγε να μην πιεσθεί η Ελλάδα να λάβει μέρος σε ανέλπιδο αγώνα. Μετά την Ελληνική απάντηση έφθασαν στην Ελλάδα μικρά Αγγλικά, Αυστραλιανά και Νεοζηλανδικά στρατιωτικά, τμήματα που πολέμησαν στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία.

 Επίλογος

Αν το υπερήφανο «ΟΧΙ» της 28^ης Οκτωβρίου 1940, που κατέπληξε ολόκληρο τον κόσμο, υπήρξε ο πρώτος φραγμός στην νικηφόρο πορεία του Άξονα, το δεύτερο ΟΧΙ και η άμυνα των Ελλήνων στα Οχυρά της Μακεδονίας την 6^η Απριλίου 1941, απετέλεσε την πρώτη δοκιμασία κατά της αλαζονείας του Χίτλερ. Η Ελλάδα αμύνθηκε επί 216 ημέρες, μέχρι την κατάληψη και της Κρήτης. Αυτή ήταν η κατά πολύ μακρότερη  άμυνα, συγκριτικά με όλα τα άλλα Ευρωπαϊκά κράτη, που είχαν προηγουμένως καταληφθεί από τον Άξονα. Η ηρωική αντίσταση των υπερασπιστών των Οχυρών, όχι μόνο απομυθοποίησε το αήττητο του Γερμανικού Στρατού και έδωσε θάρρος και ελπίδες στον ελεύθερο κόσμο, αλλά με τη θρυλική μάχη της Κρήτης συνετέλεσε, ώστε να βραδύνει η εναντίον της Ρωσίας γερμανική επίθεση, με συνέπεια να ανατραπούν τα σχέδια του Χίτλερ να συντρίψει, πριν επέλθει ο ρωσικός χειμώνας στη Σοβιετική Ένωση, γεγονός που αποτέλεσε την αφετηρία της ήττας της Γερμανίας στην Ευρώπη. Οι μαχητές των Οχυρών με τον ηρωϊσμό και την αυτοθυσία τους απέκρουαν αλεπάλληλες λυσώδεις επιθέσεις των έκπληκτων Γερμανών. Όταν παραδόθηκαν, κατόπιν εντολής της Στρατιάς, οι Γερμανοί παρουσίαζαν όπλα στους εξερχομένους των Οχυρών και η γερμανική σημαία ανυψώνετο μόνον, όταν εχάνετο και ο τελευταίος στρατιώτης στον ορίζοντα.