Ποιοι έβγαλαν τα λεφτά τους από την Κύπρο;

Του Erkki Vihriala

Η κεντρική τράπεζα της Κύπρου ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες τα στοιχεία για τα ποσά των καταθέσεων που βρίσκονται σε κυπριακές τράπεζες στο τέλος του Μαρτίου. Το αρχικό σχέδιο διάσωσης, που περιελάμβανε «κούρεμα» σε ασφαλισμένες καταθέσεις, ανακοινώθηκε στις 16 Μαρτίου και το τελικό σχέδιο τροποποιήθηκε με τη συμφωνία της 25ης Μαρτίου. Τα στοιχεία είναι επομένως μια πρώιμη ένδειξη για i) τον βαθμό της βιασύνης που επέδειξαν οι καταθέτες για να αποσύρουν τα χρήματά τους και ii) την αποδοτικότητα των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων στην Κύπρο.

Το παρακάτω σχήμα αποκαλύπτει ότι το σύνολο των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες υποχώρησε από τα 67,5 δισ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου, στα 63,7 δισ. ευρώ στο τέλος Μαρτίου, καταγράφοντας μια πτώση της τάξης του 5,6%. Πρόκειται για την μεγαλύτερη, απόλυτη και σχετική μηνιαία πτώση των καταθέσεων του δείγματος, η οποία ξεκινάει το Δεκέμβριο του 2005. Το προηγούμενο ρεκόρ (σε σχετικούς όρους) ήταν η πτώση κατά 3% το Μάιο του 2008.

Είναι ενδιαφέρον να δούμε το πώς κατανεμήθηκε η πτώση μεταξύ των καταθετών διαφορετικής εθνικότητας και σε όλους τους τομείς. Πρώτον, οι καταθέσεις των κατοίκων εσωτερικού υποχώρησαν 3,1%, εκείνες άλλων κατοίκων της ευρωζώνης κατά 12,8% και αυτές από τον υπόλοιπο κόσμο κατά 9,3%. Οι ξένοι συνεπώς, φαίνονται πιο πρόθυμοι ή πιο ικανοί να αποσύρουν καταθέσεις από τις κυπριακές τράπεζες.

Σε ό,τι αφορά στη διαφοροποίηση μεταξύ των ιδρυμάτων, η πτώση ήταν πιο έντονη για «άλλους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς» (11,5%), και ακολούθησαν οι μη χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί (-7%), τα νοικοκυριά (-4%), η γενική κυβέρνηση (-1,6%), και οι ασφαλιστικοί οργανισμοί και τα συνταξιοδοτικά ταμεία (-0,1%). Υπήρξε μια διάκριση σε τομεακές εξελίξεις ωστόσο, με βάση τον τόπο κατοικίας των καταθετών. Για παράδειγμα, εκεί όπου οι καταθέσεις από ξένα νοικοκυριά υποχώρησαν κατά 10,4%, η πτώση ήταν μόλις στο 2,2% για τα κυπριακά νοικοκυριά. Ένα εκπληκτικό κομμάτι των δεδομένων είναι ότι οι καταθέσεις από ξένες κυβερνήσεις σχεδόν διπλασιάστηκαν (αν και από πολύ χαμηλή βάση), και αυξήθηκαν από τα 6,3 δισ. ευρώ το Φεβρουάριο στα 11,8 δισ. ευρώ το Μάρτιο. Σχεδόν όλη αυτή η αύξηση (4,4 δισ. ευρώ) προήρθε από κυβερνήσεις εκτός της ευρωζώνης.

Τα στοιχεία επομένως επιβεβαιώνουν μια σημαντική –αν και όχι μαζική- μείωση των καταθέσεων, από τη διάσωση της Κύπρου και μετά. Αποκαλύπτει επίσης τις διαφορές στην ικανότητα ή την επιθυμία διαφορετικών παραγόντων να μειώσουν την έκθεσή τους στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Τα στοιχεία ενσωματώνουν ωστόσο μόνο τις δύο πρώτες εβδομάδες από το αρχικό πακέτο διάσωσης. Τα μεταγενέστερα στοιχεία θα εμφανίσουν σε ποιο βαθμό οι περιορισμοί στις κινήσεις κεφαλαίων, έχουν αποτρέψει μια περαιτέρω μείωση στην καταθετική βάση.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ