Global News Through a Greek Lens

Sunday, May 19, 2024
Sunday, May 19, 2024

Stratfor: Αναγκαίες οι πρόωρες εκλογές για την άρση του αξιεξόδου

by | Aug 23, 2015 | Αναλύσεις

BREAKING News

Οι κίνδυνοι από την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να προκηρύξει την προσφυγή στις κάλπες

Ακριβώς όπως και στο μύθο του Σίσυφου -στον οποίο οι θεοί ανάγκασαν το βασιλιά Σίσυφο να μεταφέρει ένα μεγάλο βράχο σε ένα λόφο μόνο και μόνο για να τον βλέπουν να κυλάει προς τα κάτω κάθε φορά που έφτανε στην κορυφή- κάθε φορά που η Ελλάδα φαίνεται να φτάνει σε μια σχετική σταθερότητα, νέα γεγονότα απειλούν να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα. Ετσι έγινε και την Πέμπτη, όταν ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την παραίτησή του, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν κατά πάσα πιθανότητα στις 20 Σεπτεμβρίου. Αυτή θα είναι η τρίτη φορά μέσα σε εννέα μήνες που οι Ελληνες καλούνται να προσέλθουν στις κάλπες και, όπως ακριβώς στις εκλογές του Ιανουαρίου και στο δημοψήφισμα τον Ιούλιο, το αβέβαιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ακόμη περίοδο πολιτικής αστάθειας.
ΜΕ ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ, οι πρόωρες εκλογές φαίνονται ως κακή ιδέα. Υστερα από οκτώ μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Αθήνας και των πιστωτών της, η Ελλάδα φαινόταν να έχει βρει επιτέλους κάποια ηρεμία. Και αυτό μετά τον έλεγχο στην κίνηση κεφαλαίων, τις επαναλαμβανόμενες απειλές για έξοδο από την ευρωζώνη και έναν αμέτρητο μαραθώνιο συναντήσεων. Νωρίτερα τον Ιούλιο, μέσα σε δύο εβδομάδες η ευρωζώνη ετοίμασε και ενέκρινε το τρίτο πακέτο διάσωσης, με αρκετά Κοινοβούλια -συμπεριλαμβανομένης της γερμανικής Μπούντεσμπανκ- να επικυρώνουν γρήγορα το σχέδιο διάσωσης. Η Ελλάδα έλαβε επίσης τον Ιούλιο ένα δάνειο-γέφυρα και την πρώτη δόση του πακέτου διάσωσης τον Αύγουστο. Αυτό επέτρεψε στην Αθήνα να αποπληρώσει μια μεγάλη δόση προς την ΕΚΤ, παραμένοντας στην ευρωζώνη. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ελλάδα είναι μια νέα περίοδο αβεβαιότητας που να συνδέεται με εκλογές. 
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ όμως είναι ότι, παρά τη γρήγορη αλληλουχία των συμφωνιών με τους πιστωτές (ή ίσως εξαιτίας τους), η πολιτική κατάσταση στην Αθήνα έχει καταστεί μη βιώσιμη. Στην πραγματικότητα, το κυβερνών κόμμα (ΣΥΡΙΖΑ) είναι ένας συνασπισμός αριστερών ομάδων που συγχωνεύτηκαν πρόσφατα, χωρίς να επιλύσουν ποτέ τις διαφορές τους. Μια βασική πηγή της διαφωνίας αποτελεί η ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Το κόμμα αποφάσισε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του 2013 να στηρίξει το ευρώ στην επίσημη πολιτική του πλατφόρμα. Ωστόσο, αυτή η απόφαση ελήφθη για εκλογικούς λόγους, με πολλά μέλη του κόμματος να μην έχουν πραγματικά εγκαταλείψει την επιθυμία τους να επιστρέψουν στη δραχμή.
ΟΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ της Αθήνας με τους πιστωτές της επιδείνωσαν μόνο τις εσωτερικές διαφωνίες του ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι τα τέλη του Ιουνίου, ήταν σαφές ότι ο Τσίπρας δεν θα μπορούσε να τηρήσει την υπόσχεσή του για παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ, αποφεύγοντας την εισαγωγή μέτρων λιτότητας. Ο πρωθυπουργός θεώρησε ότι δεν είχε την εκλογική εντολή να λάβει μια τέτοια δραστική απόφαση για έξοδο από το ευρώ, αποφασίζοντας έτσι να συνεργαστεί με τους δανειστές. Πλήρωσε το τίμημα, χάνοντας την υποστήριξη του ενός τρίτου των μελών του κόμματός του στο Κοινοβούλιο, τα οποία ξεκίνησαν να καταψηφίζουν τις προτάσεις της κυβέρνησης. Ο Τσίπρας πήρε τη στήριξη της αντιπολίτευσης (υπέρ της διάσωσης), αλλά ήταν σαφές από την αρχή ότι η υποστήριξη αυτή δεν θα μπορούσε να διαρκέσει επ’ αόριστον.
Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ είχε βασικά δύο επιλογές: τη διεξαγωγή εκλογών το συντομότερο δυνατό, πριν τα επώδυνα μέτρα λιτότητας αρχίσουν να διαβρώνουν την δημοτικότητά του, ή να περιμένει μέχρι τον Οκτώβριο, όταν οι πιστωτές θα επανεξετάσουν το ελληνικό πρόγραμμα και ενδεχομένως να δώσουν κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους (βασικό στοιχείο της προεκλογικής εκστρατείας του Τσίπρα). Ο πρωθυπουργός επέλεξε την πρώτη επιλογή. Ο κ. Τσίπρας πιθανώς βασίζεται στο γεγονός ότι η αντιπολίτευση εξακολουθεί να είναι αδύναμη και διχασμένη και ότι οι αντάρτες εντός του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν το χρόνο να δημιουργήσουν ένα νέο πολιτικό κόμμα ή και να καταλήξουν σε ένα συνεκτικό εκλογικό πρόγραμμα.
ΑΥΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ μια ριψοκίνδυνη κίνηση, επειδή ο Τσίπρας λειτουργεί σε ένα πολύ σφιχτό χρονοδιάγραμμα. Τον Σεπτέμβριο, η Ελλάδα υποτίθεται ότι θα εισήγε μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ενέργειας, προτείνοντας παράλληλα ένα χρονοδιάγραμμα για την ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων. Τον Οκτώβριο, η Ελλάδα αναμένεται να καταλήξει σε ένα συμπληρωματικό Προϋπολογισμό για το 2015, καθώς και στο σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2016. Και αυτό παράλληλα με την άρση των φοροαπαλλαγών για τους αγρότες και την εισαγωγή υψηλότερων φόρων για τα νοικοκυριά. Η Ελλάδα είναι απίθανο να κάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, η οποία ενδεχομένως να θέσει σοβαρά σε κίνδυνο το πρόγραμμα διάσωσης.
Η ΑΠΟΦΑΣΗ του κ. Τσίπρα είναι επίσης παράτολμη, διότι το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα είναι κατακερματισμένο όσο ποτέ άλλοτε. Ο Τσίπρας παραμένει ο πιο δημοφιλής πολιτικός στην Ελλάδα, οι περισσότερες ωστόσο δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα κερδίσει αρκετές έδρες στο Κοινοβούλιο για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. 
ΕΝ ΤΩ ΜΕΤΑΞΥ, η αντιπολίτευση που τάσσεται υπέρ του πακέτου διάσωσης θα δυσκολευτεί να σχηματίσει ένα κοινό μέτωπο. Η συντηρητική Νέα Δημοκρατία, το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ και το κεντρώο Ποτάμι έδωσαν μαζί τον αγώνα για το «ναι» κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος, θα έχουν ωστόσο δυσκολίες να φτιάξουν συμμαχία για τις εκλογές. Επιπλέον, ο Τσίπρας είναι πιθανό να προσελκύσει κάποιους από τους αντιπάλους του – υποδαυλίζοντας εν μέρει τη διχόνοια μεταξύ τους, αλλά και αφήνοντας ανοιχτή την πόρτα για μια πιθανή συμμαχία μετά τις εκλογές.
ΤΕΛΟΣ, η απόφαση του Τσίπρα θα φέρει και πάλι τους πιστωτές της Ελλάδας σε δύσκολη θέση. Το ελληνικό πακέτο διάσωσης είναι αμφιλεγόμενο σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία. Αυτές οι κυβερνήσεις έχουν επενδύσει σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο στην υποστήριξη του νέου προγράμματος βοήθειας για την Αθήνα. Οι πρόωρες εκλογές και η καθυστέρηση στην εφαρμογή ορισμένων πτυχών του προγράμματος που πιθανότατα θα προκληθούν εξαιτίας τους θα προκαλέσουν ακόμα περισσότερο σκεπτικισμό στους βουλευτές της Βόρειας Ευρώπης. Και αυτό δεν αποτελεί δευτερεύον ζήτημα, αφού κάθε εκταμίευση θα πρέπει να συνδέεται με την αξιολόγηση της πορείας των μεταρρυθμίσεων. Οι κυβερνήσεις εξαιτίας της εσωτερικής πίεσης θα μπορούσαν να αποφασίσουν να κρατήσουν σκληρή στάση για την Ελλάδα κατά την αξιολόγηση της κατάστασης του προγράμματος.
Ο ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ ελπίζει ότι οι νέες εκλογές θα του επιτρέψουν να μειώσει τις διαφωνίες στο εσωτερικό του κόμματός του, σχηματίζοντας μια πιο συνεκτική κυβέρνηση με σαφή εκλογική εντολή. Κάτι τέτοιο μπορούσε να συμβεί, αλλά οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που συνδέεται με τις πρόωρες εκλογές είναι ότι η Αθήνα θα μπορούσε να εισέλθει σε ένα νέο γύρο πολύπλοκων διαπραγματεύσεων μετά τις εκλογές, προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού. Η ειρωνεία της κίνησης Τσίπρα είναι ότι οι πρόωρες εκλογές είναι αναγκαίες για την άρση του αδιεξόδου, οι οποίες ωστόσο είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αβεβαιότητα και αστάθεια.
*Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 23/8/15
Υπεύθυνη διαχείρισης για την Ελλάδα: Δέσποινα Συριοπούλου

Breaking News