Γράφει ο Νίκος ΆγουροςΔιευθυντής Σύνταξης, HuffPost Greece
Κάθε φορά που συναντιόμαστε με τους συναδέλφους της γερμανικής HuffPostτη συζήτηση μονοπωλεί η Άνγκελα Μέρκελ. Ο Cherno Jobatey, δημοφιλής τηλεοπτικός αστέρας στη Γερμανία και διευθυντής έκδοσης στη γερμανική HuffPost γνωρίζει καλά την καγκελάριο και μου αφηγείται συχνά διάφορα πικάντικα περιστατικά από το παρελθόν, όταν ξενυχτούσαν μαζί πίνοντας μπίρες και κουβεντιάζοντας για πολιτική και περί ανέμων και υδάτων. «Ό,τι βλέπεις, κάθε παραμικρό μειδίαμα, μορφασμό ή έκφραση έκπληξης ή δυσπιστίας είναι απόλυτα ελεγχόμενα, απόλυτα σκηνοθετημένα, καθόλου αυθόρμητα». Από την άλλη, όμως, η Άνγκελα «είναι η μοναδική Γερμανίδα πολιτικός που σε ένα δείπνο ή μια δεξίωση θα παραμείνει μέχρι το τέλος, περιμένοντας να ακούσει ό,τι εξομολογητικό έχουν να πουν οι συνδαιτυμόνες της πάνω στην ευθυμία τους. Διαθέτει σαρδόνιο χιούμορ».
Για να είμαι ειλικρινής ποτέ δεν κατάλαβα την αλλόκοτη λατρεία γύρω από την προσωπικότητα της Άνγκελα Μέρκελ. Προσπαθώ να εντοπίσω μια υπερβατική πολιτική επιτυχία της, η οποία είναι αποκλειστικά δική της κατάκτηση αλλά δεν βρίσκω. Ο Κόνραντ Άντενάουερ ανασυγκρότησε τη Δυτική Γερμανία και την έβαλε στο δρόμο της δημοκρατίας, ο Βίλι Μπραντ υπήρξε θεμελιωτής της Ostpolitik (της προσέγγισης της Δύσης στις χώρες του Ανατολικού μπλοκ), ο Χέλμουτ Σμιτ ηγήθηκε της Γερμανίας κατά τη διάρκεια της κορύφωσης του Ψυχρού Πολέμου και της έξαρσης της τρομοκρατικής δράσης της RAF. Κόντρα στην τεράστια αντίσταση που αντιμετώπισε από την πλειοψηφία των Γερμανών, εγκατέστησε τους αμερικανικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς στη Δυτική Ευρώπη. O Χέλμουτ Κολ, στιβαρός και διορατικός, έφερε εις πέρας την ιστορική ενοποίηση της Γερμανίας.
Αλήθεια η Μέρκελ τι έχει πετύχει; Ασφαλώς έχει καταφέρει να κερδίσει πολλές εκλογικές αναμετρήσεις σε βάρος αρκετών και, διόλου χαρισματικών, αντιπάλων. Όμως, αλήθεια από πότε η μακροημέρευση, η ατολμία και η νηφαλιότητα γίνονται αντιληπτές ως ιστορικό επίτευγμα; Μετά τη νίκη του Τραμπ όλοι έσπευσαν να παρομοιάσουν την Μέρκελ με «ηγέτιδα του ελεύθερου κόσμου». Η mutti («μητερούλα») Μέρκελ ανακηρύχθηκε σχεδόν Κένεντι της Ευρώπης, όταν παραδέχθηκε ότι στην εποχή του Τραμπ και του Brexit οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να βασίζονται σε κάποιον άλλον πέρα από τους εαυτούς τους.
Ωστόσο η Καγκελάριος έχει αποδείξει την αδυναμία της να επιλύει βασικά ζητήματα μόνη της (από την κρίση στην Ευρωζώνη μέχρι το προσφυγικό) αλλά κυρίως την συνειδητή επιλογή να βασίζεται αποκλειστικά σε τρίτους για να βγάζουν το φίδι από τη τρύπα: στο ΔΝΤ για την ελληνική κρίση χρέους, στη Τουρκία για το προσφυγικό και εσχάτως στους βουλευτές του κόμματος της -αλλά ασφαλώς όχι στην ίδια- προκειμένου να ψηφιστεί η νομιμοποίηση του γάμου των ομοφυλόφιλων. Αμέσως μετά την ανακοίνωση της παραδοξότητας, ότι δηλαδή η Μέρκελ προώθησε την ψήφιση ενός νόμου κόντρα στη κομματική γραμμή, ώστε να βγάλει το θέμα από την προεκλογική ατζέντα, ενώ η ίδια τελικά καταψήφισε θεωρήθηκε από ορισμένους τεκμήριο μακιαβελικής τακτικής. Η πραγματικότητα προσφέρει μια άλλη ερμηνεία, πιο απλή και εξίσου τεκμηριωμένη: για τη Γερμανία της Μέρκελ οι μεταρρυθμίσεις αφορούν πάντα τους άλλους. Ακόμη και σήμερα που η γερμανική βουλή αποφάσισε υπέρ του γάμου των ομοφυλόφιλων, αυτή ήταν τελικά μια απρόθυμη, οπορτουνιστική μεταρρύθμιση.
«Ελπίζω ότι η σημερινή ψηφοφορία δεν προωθεί μόνο τον σεβασμό ανάμεσα στις διαφορετικές απόψεις αλλά θα φέρει μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή και ειρήνη» δήλωσε η καγκελάριος. Έπειτα έκανε αυτό που ξέρει να κάνει καλά, να παραμένει άτολμη. Γιατί δεν θέλει να στενοχωρήσει κανέναν. Γιατί αυτό θα υπονόμευε την πολιτική επιβίωση της. Γιατί στα αλήθεια δεν μπορεί να υπερασπιστεί από καρδιάς μια σημαντική κοινωνική μεταρρύθμιση, όπως αυτή που ψήφισε σήμερα η γερμανική βουλή.
Έχει λύσει η Άνγκελα Μέρκελ το ελληνικό ζήτημα ή την έλλειψη ανταγωνιστικότητας στην Ευρωζώνη; Έχει κάνει κάτι για να αναχαιτίσει την ανισότητα ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Νότο και τον Βορρά; Μπορεί να περηφανεύεται για το οικονομικό μοντέλο της ζητιανιάς στο οποίο έχει βρει απρόσμενο σύμμαχο τον Αλέξη Τσίπρα; Αισθάνεται δικαιωμένη που στις αλλεπάλληλες θητείες η Βρετανία αποφάσισε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ακροδεξιά βγήκε από το μαντρί και οι νεοναζί «αισθάνονται ξανά επίκαιροι»;
Δεν μπορούμε να στηριζόμαστε στη Μέρκελ ως πρόθυμη «ηγέτιδα του ελεύθερου κόσμου». Είναι κατανοητό.
Πηγή
