Απαντώντας στην τουρκική προκλητικότητα, η συμμαχία των 3+1 για ενέργεια και ασφάλεια

Την ώρα που η Αγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο -με το Γιαβούζ να πραγματοποιεί παράνομες γεωτρήσεις ανοιχτά της Καρπασίας και τον Ταγίπ Ερντογάν να δηλώνει ότι θα υπερασπιστεί μέχρι τέλους τα δικαιώματα της Τουρκίας στην περιοχή και τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να παρουσιάζει χάρτες με υφαλοκρηπίδα μέχρι την Κρήτη- στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε ενεργειακή Διάσκεψη Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – ΗΠΑ.

Το μήνυμα που εστάλη από τους υπουργούς Ενέργειας των χωρών που συμμετείχαν στη Διάσκεψη προς την πλευρά της Τουρκίας ήταν λιτό, σαφές και κυρίως ουσιαστικό: Η συμμαχία των «4» για την Ενέργεια ενδυναμώνεται και αφορά πλέον και θέματα Ασφάλειας. Έγινε λόγος για «αλληλεγγύη» και τονίστηκε το γεγονός ότι η Κύπρος έχει νόμιμο δικαίωμα να εκμεταλλευτεί τους ενεργειακούς πόρους της.

Συγκεκριμένα, στη διάσκεψη συμμετείχαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, ο κ. Γιώργος Λακκοτρύπης, υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου, ο κ. Γιουβάλ Στάινιτζ, υπουργός Ενέργειας και Υδάτινων Πόρων του Ισραήλ και ο κ. Φράνσις Φάνον, υφυπουργός Εξωτερικών για ενεργειακούς πόρους των ΗΠΑ.

Σε δηλώσεις του ο κ. Χατζηδάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η κοινή δήλωση των υπουργών καλύπτει πλήρως τις θέσεις και την πολιτική τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου στα ενεργειακά θέματα σε σχέση και με την άσκηση των δικαιωμάτων της Κύπρου στην Αποκλειστική της Οικονομική Ζώνη και ανέφερε ότι «Δεν πρόκειται, τόνισε, για συνάντηση που στρέφεται κατά οποιασδήποτε χώρας αλλά υπέρ του Διεθνούς Δικαίου και των Συνθηκών με στόχο τη σταθερότητα και τη συνεργασία στην περιοχή».

«Υποστηρίζουμε το δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλευτεί τις ενεργειακές πηγές της», ανέφερε ο κ. Στάινιτζ σημειώνοντας ότι σε λίγες εβδομάδες θα αρχίσουν οι εξαγωγές φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Αίγυπτο, γεγονός που δείχνει όπως είπε ότι η ενέργεια μπορεί να δημιουργεί εντάσεις – όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Κύπρου – αλλά και να ενισχύει τη συνεργασία.

Ο κ. Λακκοτρύπης ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις τουρκικές παραβιάσεις στα εθνικά ύδατα της Κύπρου και σημείωσε επίσης την αλληλεγγύη των τριών χωρών. Θα συνεχίσουμε, ανέφερε, να συνεργαζόμαστε με τις γειτονικές χώρες για σταθερότητα και ευημερία στην περιοχή ενώ σημείωσε ότι οι ανακαλύψεις υδρογονανθράκων φέρνουν πιο κοντά τις περισσότερες χώρες της περιοχής.

Ο υφυπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ σημείωσε εξάλλου ότι η ενέργεια μπορεί να αποτελέσει γέφυρα για πολιτική σταθερότητα και οικονομική ανάπτυξη υπογραμμίζοντας το παράδειγμα του Ισραήλ. Επανέλαβε εξαλλο το ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακής γέφυρας για την Ευρωπαϊκή Ένωση με έργα υποδομής όπως οι αγωγοί φυσικού αερίου ΤΑΡ, IGB και ο σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Ρεβυθούσα που συμβάλλουν όπως τόνισε στην ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού.

Στη διάσκεψη οι υπουργοί ενέργειας αποφάσισαν ακόμη, αναβάθμιση της συνεργασίας πέρα από την ενέργεια σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αντιμετώπισης κυβερνοεπιθέσεων και λοιπών απειλών για την ασφάλεια. Ο κ. Στάινιτς μίλησε για συνδυασμό δυνάμεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα και κρίσεις (οφείλουμε είπε να είμαστε έτοιμοι για όλα) ενώ ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε ότι θα συσταθεί τεχνική ομάδα εργασίας για όλα τα θέματα η οποία θα αναφέρει στους υπουργούς τακτικά.

Σε σχέση τέλος με τον αγωγό EastMed που σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας, συμφωνήθηκε η επιτάχυνση των διαδικασιών ενώ θα υπάρξει συνεργασία με την Ιταλία προκειμένου το έργο να προχωρήσει το συντομότερο. Αναφερόμενος στον αγωγό ο κ. Λακκοτρύπης είπε ότι αποτελεί κοινή επιθυμία των τριών χωρών και των ΗΠΑ να δημιουργηθεί διάδρομος φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο καθώς η περιοχή, με τις ανακαλύψεις υδρογονανθράκων που έχουν γίνει και όσες πιθανόν θα υπάρξουν στο μέλλον, εξελίσσεται σε εναλλακτική πηγή εφοδιασμού με φυσικό αέριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αναλυτικά οι δηλώσεις των υπουργών

Κ.Χ.: Θα ξεκινήσουμε με τον Ισραηλινό υπουργό, τον κ. Γιουβάλ Στάινιτζ, γιατί έχει κάποιες υποχρεώσεις και πρέπει να φύγει αμέσως για το αεροδρόμιο, οπότε Γιουβάλ μπορείς να ξεκινήσεις.

Γ.Στ.: Ευχαριστώ πολύ. Θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω τη νέα ελληνική κυβέρνηση και κυρίως τον συνάδελφό μου, τον υπουργό Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, και να του ευχηθώ τα καλύτερα και καλή τύχη στον ίδιο, στη νέα κυβέρνηση και στην Ελλάδα γενικότερα. Σας ευχαριστώ που μας καλέσατε να συμμετάσχουμε σε αυτή την πολύ σημαντική και επιτυχημένη διάσκεψη. Η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ είναι καλύτερη από ποτέ. Αναβαθμίστηκε την τελευταία δεκαετία και μιλήσαμε προκειμένου να την προωθήσουμε ακόμη περισσότερο και σε άλλα πεδία στο μέλλον. Στην άμυνα, στην μάχη κατά της τρομοκρατίας, στον τουρισμό, στις υψηλής τεχνολογίας βιομηχανίες και φυσικά στο πεδίο της ενέργειας. Και αυτή η συνεργασία με την Κύπρο και την Ελλάδα είναι πάρα πολύ σημαντική για εμάς. Άλλωστε, το Ισραήλ, η Κύπρος και η Ελλάδα είναι οι τρεις αληθινές δυτικού τύπου φιλελεύθερες δημοκρατίες στην Ανατολική Μεσόγειο και το γεγονός ότι συνεργαζόμαστε στο πεδίο της ενέργειας δεν είναι μόνο εξαιτίας των νέων ανακαλύψεων μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο- κυρίως στο Ισραήλ και την Κύπρο- αλλά και λόγω των κοινών μας αξιών και των ζωντανών δημοκρατιών μας και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό παντού και κυρίως σε αυτή την περιοχή.

Το γεγονός ότι έχουμε την στήριξη των ΗΠΑ σε αυτή τη θαυμάσια νέου επιπέδου συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας, είναι επίσης πολύ σημαντικό. Συζητήσαμε ποικίλα θέματα- θα ήθελα να απολογηθώ που πρέπει να φύγω για το αεροδρόμιο για να μην χάσω την πτήση μου για το Τελ Αβίβ, και γι’ αυτό δεν μπορώ να μείνω για να μου θέσετε ερωτήματα- αλλά αρκετά θέματα είναι πολύ σημαντικά. Πρώτον, φυσικά το θέμα του Αγωγού Φυσικού Αερίου East Med (East Med Gas Pipeline), ένα project το οποίο το Ισραήλ, η Κύπρος, η Ελλάδα και η Ιταλία μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση προωθούν εδώ και δύο χρόνια. Η τελική συμφωνία έχει επιτευχθεί, έχει ήδη εγκριθεί από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και ελπίζουμε ότι θα υπογραφεί και θα ανοίξει το δρόμο για αυτό το πολύ απαιτητικό, αλλά εξαιρετικά σημαντικό έργο του Αγωγού Αυσικού Αερίου East Med, το οποίο θα επιτρέψει στο Ισραήλ, την Κύπρο- και στο μέλλον ίσως και στην Ελλάδα, στην περίπτωση νέων ανακαλύψεων- να εξάγει φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη. Επομένως, η Ελλάδα και η Ιταλία είναι πολύ σημαντικές για εμάς, αλλά και για την Ευρώπη, για την ενεργειακή ανεξαρτησία και διαφοροποίηση, πολύ σημαντική σύνδεση για όλους μας. Επιπλέον, είμαστε μέλη του νεοσυσταθέντος East Med Gas Forum το οποίο εδρεύει στην Αίγυπτο και μόλις πριν από λίγες εβδομάδες συναντηθήκαμε όλοι μας το Κάιρο και η τετραμερής συνεργασία μας μαζί με τις ΗΠΑ, η πολυμερής συνεργασία στο φόρουμ East Med Gas Forum είναι εξαιρετικά σημαντική. Συζητήσαμε επίσης αρκετά άλλα ενδιαφέροντα θέματα. Για παράδειγμα, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία για την αντιμετώπιση των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στις επιχειρήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, αντί να δημιουργούνται και να δαπανώνται πολλοί πόροι από κάθε χώρα ξεχωριστά, μπορούμε να συνδυάσουμε τις προσπάθειες σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ελπίζουμε ότι δεν θα υπάρξει ποτέ κάποιο ατύχημα, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα. Μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, να περιορίσουμε και να χειριστούμε κάθε πιθανό πρόβλημα ή κρίσεις μαζί.

Επίσης, μιλήσαμε για την κυβερνοασφάλεια, κυρίως στον ενεργειακό τομέα, τη συνεργασία μας στην άμυνα στον κυβερνοχώρο και στην κυβερνοασφάλεια στον ενεργειακό τομέα, την πιθανότητα ηλεκτρικής διασύνδεσης και πολλά άλλα θέματα. Νομίζω ότι η ενέργεια μπορεί να προκαλέσει ένταση, δυστυχώς όπως είδαμε πρόσφατα γύρω από την Κύπρο, μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας. Φυσικά και στηρίζουμε το δικαίωμα της Κύπρου να εξερευνήσει τους πόρους της. Αλλά η ενέργεια μπορεί επίσης να βοηθήσει στην προώθηση της συνεργασίας- και κάποιος μπορεί να έχει την καλύτερη συνεργασία σε μια στρογγυλή τράπεζα- το γεγονός πώς το Ισραήλ, η Ιορδανία και η Αίγυπτος συνεργάζονται και το ισραηλινό αέριο πρόκειται να εξαχθεί στην Αίγυπτο σε περίπου ένα μήνα από τώρα -συν-πλην μερικές εβδομάδες- η πρώτη μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου στην Αίγυπτο θα πραγματοποιηθεί και ορισμένο από αυτό θα μεταφερθεί σε αιγυπτιακές εγκαταστάσεις ΥΦΑ για εξαγωγή προς την Ευρώπη, μέσω της Αιγύπτου. Αυτό είναι ένα ακόμη θέμα προς συζήτηση, το πώς η ανακάλυψη μεγάλων οικοπέδων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, αυτό είναι ένα άλλο θέμα προς συζήτηση.

Θα ήθελα, λοιπόν, να ευχαριστήσω και πάλι τους δύο συναδέλφους μου, τον Γιώργο Λακκοτρύπη και τον Κωστή Χατζηδάκη, αλλά και τον Φράνσις Φάννον. Θέλω να σας ευχαριστήσω για την φιλία σας και την θαυμάσια συνεργασία σας στο πεδίο της ενέργειας και είμαι πεπεισμένος ότι οι πραγματικοί επωφελούμενοι αυτής τη νέα ενεργειακής συνεργασίας θα είναι οι λαοί της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ και η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και μαζί και η Ευρώπη. Θέλω και πάλι να ευχαριστήσω τις ΗΠΑ και τον υφυπουργό Εξωτερικών τον κ. Φάννον για την στήριξη αυτής της εξαιρετικής περιφερειακής συνεργασίας και να απολογηθώ που θα πρέπει να τρέξω για το αεροδρόμιο. Θα κοιτάξω μόνο για λίγο τον Παρθενώνα. Είναι πάντα ωραίο να έρχεσαι στην Αθήνα και θα ολοκληρώσω με αυτό. Είπα στους συναδέλφους μου ότι είμαι πρώην καθηγητής φιλοσοφίας. Ήμουν ανώτερος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Φιλοσοφίας. Ήμουν σοβαρός άνθρωπος πριν κατέλθω στην πολιτική. Για μένα, η επίσκεψη στην Αθήνα είναι πάντα… Είναι ξέρετε όπως όταν οι απόδημοι Εβραίοι επισκέπτονται το Ισραήλ. Αυτή είναι η περιοχή όπου ο Σωκράτης, ο Πλάτων και πολλοί άλλοι φιλόσοφοι τα ξεκίνησαν όλα και είναι τόσο αγαπητή για μένα, τόσο αγαπητή για εμάς και σημαντική για τον πολιτισμό μας. Σας ευχαριστώ και πάλι. Είναι πάντα χαρά μας να είμαστε εδώ και θα πρέπει να συναντηθούμε σύντομα, είτε στη Λευκωσία είτε στην Ιερουσαλήμ, είτε στην Ουάσινγκτον.

Κ.Χ.: Πρέπει να επισημάνω ήδη από την αρχή ότι είναι η τέταρτη συνάντησή μου με τον κ. Γιώργο Λακκοτρύπη μέσα σε ένα μήνα, η δεύτερη με τον κ. Γιουβάλ Στάινιτζ και πρέπει να προσθέσω ότι είχαμε επιπλέον δύο τηλεφωνικές συνομιλίες με τον κ. Στάινιτζ, και η δεύτερη συνάντησή μου με τον κ. Φάννον μέσα σε ένα μήνα. Νομίζω πως η διάσκεψη είχε μεγάλη επιτυχία. Μπορείτε να διαβάσετε την κοινή δήλωση των 3+1 που συμμετείχαν στη διάσκεψη και θα καταλάβετε πλήρως ότι δικαίως περιγράφω αυτή τη διάσκεψη ως μεγάλη επιτυχία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου από την Κύπρο και το Ισραήλ για την εξαιρετική συνεργασία. Πρέπει όμως επίσης να εκφράσω τις ευχαριστίες μου και στις ΗΠΑ και ειδικότερα στον κ. Φράνσις Φάννον που είχε την ιδέα, καθώς και για την ενεργό συμμετοχή του στην προετοιμασία της διάσκεψης και στην ίδια τη διάσκεψη. Νομίζω ότι η συμβολή των ΗΠΑ ήταν πολύτιμη και βασιζόμαστε στη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ. Αυτή είναι μια πεποίθηση που εκφράζει ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, ο κ. Μητσοτάκης. Και επίσης πρέπει να προσθέσω ότι βασιζόμαστε στην στρατηγική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Αυτή είναι μία βασική προτεραιότητα στον ενεργειακό τομέα, αλλά και όχι μόνο. Τούτου λεχθέντος, θα ήθελα να επικεντρωθώ σε ορισμένα συμπεράσματα αυτής της διάσκεψης. Πρώτα από όλα, συμφωνήσαμε  ότι αυτή η συνάντηση δεν ήταν μία μοναδική συνάντηση ή απλά μια συνάντηση δήλωσης προθέσεων. Αλλά συμφωνήσαμε ότι θα έχουμε μια μόνιμη δομή συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών και αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια μόνιμη τεχνική ομάδα, η οποία θα αναφέρει συχνά στους υπουργούς για τα θέματα αυτά. Δεύτερον, συμφωνήσαμε να έχουμε μια ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας που καλύπτει, μεταξύ άλλων, την κυβερνοασφάλεια, την ασφάλεια των υποδομών, καθώς επίσης και τα περιβαλλοντικά θέματα. Αποφασίσαμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία όσον αφορά στον αγωγό φυσικού Αερίου East Med, ο οποίος αποτελεί προτεραιότητα και για τις τρεις εμπλεκόμενες χώρες. Και στόχος μας είναι να συνεργαστούμε με την Ιταλία, η οποία συμμετέχει επίσης στη διαδικασία, προκειμένου να προχωρήσουμε το συντομότερο δυνατόν με αυτό το project.

Επιπλέον, πρέπει να υπογραμμίσω το γεγονός ότι η κοινή δήλωση των υπουργών, που θα σας αποσταλεί αργότερα, καλύπτει πλήρως τις θέσεις, την πολιτική και τις απόψεις της ελληνικής κυβέρνησης στα ενεργειακά ζητήματα, και επίσης- και αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό- η κοινή δήλωση καλύπτει την Κυπριακή Δημοκρατία όσον αφορά την άσκηση των δικαιωμάτων της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Η διάσκεψη των 3+1 δεν είναι διάσκεψη που εναντιώνεται σε καμία χώρα. Πρόκειται για μια διάσκεψη υπέρ του διεθνούς δικαίου, των διεθνών συνθηκών. Πρόκειται για μια διάσκεψη που στοχεύει στην προώθηση της σταθερότητας και της συνεργασίας στην περιοχή. Επαναλαμβάνω και πάλι ότι η διάσκεψη αυτή ήταν μια μεγάλη επιτυχία. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η ελληνική κυβέρνηση, είμαστε πλήρως ικανοποιημένοι με αυτή τη διάσκεψη. Και προσδοκούμε στη συνέχιση αυτής της συνεργασίας με τις άλλες χώρες. Γιώργο, μπορείς να συνεχίσεις.

Γ.Λ.: Σε ευχαριστώ Κωστή. Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να ξεκινήσω ευχαριστώντας την Ελληνική Κυβέρνηση για τη φιλοξενία και συγκεκριμένα τον αγαπητό μου συνάδελφο Κωστή Χατζηδάκη. Όντως, αυτή είναι η τέταρτη φορά που συναντιόμαστε σε περίπου ένα μήνα, κάτι που δείχνει με ξεκάθαρο τρόπο την ευθυγράμμιση που έχουν οι δύο χώρες στη διαχείριση σημαντικών θεμάτων στον τομέα της ενέργειας. Δεν θα επαναλάβω όσα είπαν οι συνάδελφοί μου προηγουμένως σχετικά με τα θέματα συζήτησης. Η συζήτηση κάλυψε ένα μεγάλο εύρος θεμάτων. Από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τους τομείς της υγείας και της ασφάλειας, μέχρι την κυβερνοασφάλεια. Θα αναφέρω συγκεκριμένα δύο σημεία που συζητήσαμε εκτεταμένα και που θα δείτε στο κοινό ανακοινωθέν, την επιθυμία των τριών χωρών και των ΗΠΑ -η παρουσία των οποίων είναι ιδιαίτερης σημασίας- να δημιουργήσουμε αυτό που αποκαλούμε τον Διάδρομο Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου που θα μας βοηθήσει να διαφοροποιήσουμε τις πηγές ενέργειας και εφοδιασμού. Δεν είναι μυστικό ότι η Ανατολική Μεσόγειος με τις πρόσφατες ανακαλύψεις -που ελπίζουμε θα γίνουν ακόμη μεγαλύτερες- σε αυτό το χρονικό σημείο κυρίως μεταξύ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Κύπρου -ελπίζουμε όμως πολύ σύντομα και στην Ελλάδα ως αποτέλεσμα των εξερευνήσεων που διεξάγει- καθίσταται γρήγορα μία εναλλακτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι και η κοντινότερη αγορά.

Επομένως, είναι ιδιαίτερης σημασίας για εμάς να βρούμε τρόπους να εκμεταλλευτούμε οικονομικά αυτόν τον πλούτο, όπως και την παρουσία των ΗΠΑ που μπορούν να παρέχουν, όχι μόνο τις εταιρείες που θα επενδύσουν τα projects δισεκατομμυρίων δολαρίων που απαιτούνται, αλλά και που μπορούν να παρέχουν το βάθος εμπειρίας που είναι απαραίτητο ώστε να προχωρήσουμε, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και των υγειονομικών προτύπων και των προτύπων ασφαλείας. Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για τις πρόσφατες παραβιάσεις της Τουρκίας, τις παράνομες ενέργειες στις οποίες προέβη στην περιοχή της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου και πιο πρόσφατα στα χωρικά ύδατα της Κύπρου. Είμαι πολύ ικανοποιημένος για το γεγονός ότι εισέπραξα την αλληλεγγύη και την απόλυτη υποστήριξη των συναδέλφων μου, αλλά και των ΗΠΑ, στο δικαίωμα της Κύπρου να εξερευνήσει και να εκμεταλλευτεί τους φυσικούς της πόρους. Θα τα δείτε όλα αυτά να αντικατοπτρίζονται στο κοινό ανακοινωθέν που θα δημοσιεύσουμε πολύ σύντομα. Τέλος, θα ήθελα να επαναλάβω την δέσμευση της Κύπρου να συνεχίσει να συνεργάζεται με τα γειτονικά της κράτη, ώστε να προωθήσει την σταθερότητα και την ευημερία των λαών μας, μέσα από το momentum που δημιουργείται στην περιοχή όπου βρίσκονται τα νέα κοιτάσματα. Βλέπουμε όλοι τώρα πώς αυτές οι εξελίξεις φέρνουν κοντά τις περισσότερες χώρες της περιοχής κατά τη διάρκεια των προσπαθειών μας να ερευνήσουμε και να εκμεταλλευτούμε τους φυσικούς αυτούς πόρους για το καλό των λαών μας. Για άλλη μια φορά θα ήθελα να σε ευχαριστήσω Κωστή για την φιλοξενία. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε πολύ στενά.

Κ.Χ.: Σε ευχαριστώ Γιώργο. Θα κλείσουμε με τη δήλωση του Φράνσις Φάννον.

Φρ.Φ.: Σε ευχαριστώ Κωστή. Σε ευχαριστώ για την φιλοξενία. Ήταν μία καταπληκτική εμπειρία για όλα τα μέρη. Όπως είπες, οι τρεις χώρες βρίσκονται σε τριμερείς συζητήσεις για αρκετό καιρό τώρα. Οι ΗΠΑ εντάχθηκαν στην διάσκεψη των 3+1 μόλις τον περασμένο Μάρτιο. Ήμουν μαζί με τον υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην Ιερουσαλήμ μαζί με τους αντίστοιχους επικεφαλής κρατών και η ενέργεια ήταν ένα κρίσιμο κομμάτι των συζητήσεων. Η ενέργεια δεν είναι το μόνο θέμα που η διάσκεψη των 3+1 προτίθεται να αντιμετωπίσει. Είναι επίσης ένας μηχανισμός όπου οι χώρες που συμμετέχουν μπορούν να συζητήσουν σχετικά με την οικονομική ανάπτυξη. Μόλις τον περασμένο μήνα, φιλοξενήσαμε αξιωματούχους από τις τρεις χώρες στην Ουάσινγκτον. Πριν από αυτή τη συνάντηση, η Κύπρος φιλοξένησε τις κυβερνήσεις των τριών χωρών ώστε να συζητήσουμε θέματα ασφάλειας και αντιτρομοκρατίας. Και βρισκόμαστε σήμερα εδώ, με επίκεντρο μας την ενέργεια στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Όπου η ενέργεια μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα για την πολιτική σταθερότητα γενικότερα αλλά και την οικονομική πρόοδο. Μια, πράγματι, θετική δύναμη. Άκουσα τον υπουργό Στάιντζ να μιλά για την πολύ καλή δουλειά που έχει κάνει το Ισραήλ στην ανάπτυξη των πόρων του και την εξαγωγή τους στις γειτονικές χώρες. Το Ισραήλ, πράγματι, ηγείται σε αυτή την πρωτοβουλία και στην περαιτέρω ανάπτυξη των φυσικών πόρων. Η Ελλάδα ηγείται ως μια ουσιαστική πύλη προς την Ευρώπη. Μιλήσαμε για την ανάπτυξη του TAP, του IGB, του σταθμού στη Ρεβυθούσα και του σταθμού στην Αλεξανδρούπολη. Είναι μια ουσιαστική πύλη που μπορεί να υποστηρίξει την ενεργειακή διαφοροποίηση και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Είναι πραγματικά μια άγκυρα, ένα σημείο εισόδου για την ενέργεια που προέρχεται από την Ανατολική Μεσόγειο.

Κάποια από τα σημεία συζήτησης που είχαμε, κινούνται και πέρα από αυτή τη συζήτηση. Και αυτό που επιδιώκουμε να πετύχουμε είναι να έχουμε κάποιες εξειδικευμένες ομάδες εργασίας όπου οι ΗΠΑ θα είναι αφοσιωμένες στην υποστήριξη των χωρών που συμμετέχουν, ώστε να αναπτυχθούν οι πλούσιες αυτές σε ενεργειακούς πόρους περιοχές. Και με στόχο ώστε αυτό να γίνει με ένα βιώσιμο και υπεύθυνο τρόπο, όπως άλλωστε όλες οι χώρες έχουν δεσμευθεί. Οι ΗΠΑ στέκονται ως ένα ισχυρός και υπεύθυνος εταίρος στην ανάπτυξη της περιοχής και, επίσης, της διάσκεψης των 3+1. Είναι μια βαθιά συνεργασία με ρίζες στις κοινές μας αξίες και ιδανικά, τα δημοκρατικά ιδανικά. Είμαστε αφοσιωμένοι σε αυτά. Παρατηρείτε ένα ισχυρό momentum σε αυτή τη διάσκεψη των 3+1 και προσβλέπουμε σε μελλοντικές συναντήσεις στα υψηλότερα δυνατά επίπεδα. Σας ευχαριστώ.

Κ.Χ.: Σε ευχαριστώ Φράνσις και σας ευχαριστούμε όλους για την παρουσία σας.

Η κοινή Δήλωση της Διυπουργικής Συνάντησης Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ και ΗΠΑ αναφορικά με τη συνεργασία  στον τομέα της Ενέργειας έχει ως εξής:

Οι υπουργοί ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωστής Χατζηδάκης, της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Γεώργιος Λακκοτρύπης, του Κράτους του Ισραήλ, κ. Γιουβάλ Στάινιτζ και ο Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ενεργειακούς Πόρους, κ. Φράνσις Φάννον, συναντήθηκαν σήμερα στην Αθήνα για να συζητήσουν τις δυνατότητες συνεργασίας στο πεδίο της ενέργειας και να επιβεβαιώσουν την κοινή τους δέσμευση  για την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο κ. Φάννον, υπογράμμισε την αυξανόμενη και απτή υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης για τη δημιουργία ενός δομημένου τετραμερούς μηχανισμού συνεργασίας που επικεντρώνεται στα ενεργειακά θέματα.

Οι Υπουργοί και οι ΗΠΑ αναγνώρισαν την ύπαρξη αρκετών σημαντικών περιοχών κοινού ενδιαφέροντος που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα σχέδια υποδομής, τις ΑΠΕ και την ενεργειακή αποθήκευση, την προετοιμασία αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων, την περιβαλλοντική προστασία και την κυβερνοασφάλεια, ενώ συμφώνησαν να ιδρύσουν μια Ομάδα Εργασίας Υψηλού Επιπέδου (ΟΕΥΕ) που θα αναδείξει συγκεκριμένα ενεργειακά σχέδια και θα προτείνει τρόπους για την προώθηση της υλοποίησης τους.

Οι Υπουργοί συμφώνησαν να δουλέψουν προς την κατεύθυνση υπογραφής μιας συμφωνίας για την υιοθέτηση ενός κοινού μηχανισμού ετοιμότητας και αντίδρασης σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με τις υποθαλάσσιες δραστηριότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Ομάδα Εργασίας Υψηλού Επιπέδου θα αναφέρει την πρόοδο που έχει σημειώσει προς τους Υπουργούς Ενέργειας και τις ΗΠΑ σε τακτή βάση.

Οι Υπουργοί και οι ΗΠΑ αποφάσισαν να στηρίξουν την ενεργειακή ανεξαρτησία των κρατών τους και την εγκαθίδρυση ενός Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε. μέσω της ενεργούς προώθησης της διαφοροποίησης των πηγών και οδεύσεων εισαγωγής

Οι Υπουργοί και οι ΗΠΑ επανέλαβαν την πλήρη στήριξή τους και την αλληλεγγύη τους προς την Κυπριακή Δημοκρατία σε ότι αφορά την εξερεύνηση και ανάπτυξη των πόρων της εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης και εκφράζουν την ανησυχία τους για τα πρόσφατα προκλητικά βήματα που έχουν γίνει στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι ΗΠΑ επαναβεβαίωσαν επίσης τη θέση τους ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού θα πρέπει να διαμοιρασθούν κατά δίκαιο τρόπο μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης.

Οι Υπουργοί εξέφρασαν την έντονη υποστήριξη τους για τα δικαιώματα των κυρίαρχων κρατών έτσι ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια και η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και τη θάλασσα του Αιγαίου.

Οι Υπουργοί Ενέργειας της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Κράτους του Ισραήλ, επαναβεβαίωσαν την υποστήριξη τους προς το σχέδιο του Αγωγού Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EastMedGasPipeline), ενός σχεδίου μεγάλης σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επίσης δημιουργεί μια στρατηγική σύνδεση μεταξύ Ευρώπης και Ισραήλ.

Οι Υπουργοί υπενθύμισαν ότι η σχετική Διυπουργική Συμφωνία έχει οριστικοποιηθεί ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Ιταλία τον Δεκέμβριο του 2018, έχει λάβει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Φεβρουάριο του 2019 και θα πρέπει να υπογραφεί το συντομότερο δυνατόν από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Σόου του τούρκου υπουργού Ενέργειας στο «Γιαβούζ»

Ο τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ βρέθηκε χθες, το απόγευμα στο πλωτό γεωτρύπανο «Γιαβούζ» προκειμένου να πραγματοποιήσει επιθεώρηση. Μαζί με τον Φ. Ντονμέζ, βρέθηκε ο λεγόμενος «πρωθυπουργός» Ερσίν Τατάρ καθώς και άλλοι αξιωματούχοι της τ/κ πλευράς με τους οποίους απαθαντίστηκε στο κατάστρωμα του «Γιαβούζ». «Η επίσκεψη του Φατίχ Ντονμέζ στο Γιαβούζ αποτελεί ένα μήνυμα προς τους Ελληνοκυπρίους», σχολιάζει η τουρκική εφημερίδα σήμερα Χουριέτ.

Σε δήλωσή του ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας ανέφερε ότι «τα δύο πλωτά γεωτρύπανά μας, ο Πορθητής στα δυτικά και το Γιαβούζ στην περιοχή της Καρπασίας συνεχίζουν τις εργασίες τους. Όπως επίσης και το ερευνητικό μας πλοίο Μπαρμπαρός επιχειρεί στα νότια. Ως Τουρκία επιθυμούμε οι υδρογονάνθρακες να αποτελέσουν πηγή  ενίσχυσης της ειρήνης και της ευημερίας κι όχι να γίνουν αιτία σύγκρουσης».

Μάλιστα ο κ. Ντονμέζ με ανάρτησή του στο Twitter στην οποία παρέθεσε και τέσσερις φωτογραφίες ανέφερε: «Επιθεωρήσαμε επιτόπου τις εργασίες, λάβαμε πληροφόρηση. Το Γιαβούζ, λαμβάνοντας στήριξη από το έθνος μας, θα συνεχίσει την γεώτρηση». Το σκάφος σεισμικών ερευνών Oruc Reis, πρόσθεσε,  «θα συμμετάσχει στη δουλειά αυτή από τα τέλη του Αυγούστου».

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Sabah , το τουρκικό γεωτρύπανο «Γιαβούζ» ξεκίνησε από χθες, τις γεωτρήσεις ανοιχτά της Καρπασίας και αναμένεται να παραμείνει στην περιοχή για περίπου τρεις εβδομάδες.

Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται ακόμη ότι το  το Fatih, το οποίο εδώ και μήνες βρίσκεται ανοιχτά της Πάφου, έφτασε στα 5.000 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, προσθέτοντας ότι το σεισογραφικό Oruc Reis θα ταξιδέψει και αυτό με τη σειρά του στην Ανατολική Μεσόγειο για να ενισχύσει τις έρευνες του Barbaros.

Ηχηρή απάντηση Παναγιωτόπουλου στις προκλήσεις

Η Αθήνα συνεχίζει και παρακολουθεί με ψυχραιμία τις εξελίξεις αλλά δεν αφήνει αναπάντητες τις τουρκικές προκλήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παπαναγιώτοπουλος θέλησε να στείλει ηχηρό μήνυμα προς τη γειτονική χώρα από τη Λάρισα όπου βρέθηκε προκειμένου να επισκεφθεί την 1η Στρατιά.

Ο ΥΕΘΑ σημείωσε ότι ενημερώθηκε αναλυτικά για τη φύση, τη λειτουργία και τις δυνατότητες του βασικού αυτού σχηματισμού, την οποία, σύμφωνα με το LarissaNet, χαρακτήρισε ως τη «ραχοκοκαλιά της αμυντικής και αποτρεπτικής ισχύος της Ελλάδας στον ηπειρωτικό της χώρο».

in.gr/YPEN