Περί εθνικών επετείων

Το βλέμμα μου πλανάται έξω από το μπαλκόνι και δεν ξέρω πώς ακριβώς λειτουργούν και πώς αρχειοθετούνται στον εγκέφαλο τα γεγονότα του παρελθόντος.

Με ποιον τρόπο αυτά ανασύρονται και νιώθεις, ότι συμβαίνουν στο εδώ και στο τώρα.  

Πώς μπορεί να ακούς τις φωνές, πώς γίνεται να φτάνουν στα ρουθούνια σου οι μυρωδιές, να νιώθεις την αφή αυτών που έφυγαν;

Και ονειρεύομαι με τα μάτια ανοιχτά. Η μνήμη σπάει το τζάμι του παραθύρου, προσπερνάει το πρώτο αντικείμενο της όρασης, καλπάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και γυρνάει χρόνια πίσω.

Είναι δύσκολο να περιγράψω τις μέρες αυτές.

Πώς περιγράφεις τη χαρά και την μεγάλη γιορτή;

Όλα ξεκινούσαν από τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου, του προστάτη της Θεσσαλονίκης. Ουσιαστικά γιόρταζε κάθε σπίτι.

Γιόρταζε η Θεσσαλονίκη μας, η Μακεδονία.

Θυμάμαι να κατεβαίνω στην παρέλαση με την πλαστική σημαία στα χέρια και να χαζεύω όλο αυτό το πλήθος, όλη αυτή τη γιορτή … 

Παρότι τόσο μικρή, ένιωθα τόσο μεγάλη και παρότι το παιδικό μου μυαλό δεν μπορούσε να επεξεργαστεί εις βάθος τις πληροφορίες, ένιωθα με ένα μεταφυσικό τρόπο τον όγκο, το μέγεθος αυτή της μεγάλης γιορτής να με κυριεύει.

Και ναι, ανήμερα του Αγίου Δημητρίου η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε.

* Όσοι βρεθείτε στη Θεσσαλονίκη αξίζει να επισκεφτείτε τον ναό του Αγίου Μηνά. Κάθε φορά που βρίσκομαι εκεί με πλημμυρίζει η ίδια κατάνυξη. Εδώ όπου έγινε στις 28 Οκτωβρίου του 1912 η πανηγυρική δοξολογία.

Γιόρταζε όμως και ο παππούς μας ο Δημήτρης. Αυτό για ένα σπίτι με σωρεία σπάνιων, ανεξήγητων ονομάτων αποτελούσε σπουδαίο γεγονός και ήταν μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία να έχουμε και εμείς μία ονομαστική εορτή για όλη την οικογένεια …

Και οι γιορτές εδώ, έχουν χρώμα, μυρωδιές, ερεθίσματα… Με το που έβαζες το κλειδί στην πόρτα, σε αγκάλιαζαν Θεέ μου όλες αυτές οι μυρωδιές, όλες αυτές οι πιατέλες που περίμεναν… Για να τρατάρουμε τους καλεσμένους, με  γλυκά και εδέσματα που φόρτωναν με υπεργλυκαιμία το σπιτικό μας.

Και η μαγεία δεν τελείωνε αλλά εξαπλωνόταν, αφού δύο μέρες μετά ακολουθούσε και η εθνική επέτειος του ΟΧΙ.

Ανέβαινα σε καρέκλες, έκανα πρόβα το ποίημα μου, το απήγγειλα όλη μέρα μην τυχόν και μπερδέψω τα λόγια.. 

Και τριγυρνούσα όλη μέρα τραγουδώντας όλα τα τραγούδια σε λούπα. Με το που τελείωνα ξανάρχιζα, σε μία έκσταση παιδικής χαράς… 

Και χτες οι κολλητές μου πλημμύρισαν το κινητό μου με βίντεο και φωτογραφίες από τις σχολικές εορτές των παιδιών τους  και με κυρίευσε μια συγκίνηση από αυτές που σε γκρεμίζουν και που σε πεισμώνουν. Μία συγκίνηση από αυτές, που εμπεριέχουν μία βεβαιότητα πως το αύριο θα είναι ακόμα πιο φωτεινό…

———————————————————————————————————————

Στο σήμερα

Πριν 2 χρόνια διάβασα ένα εξαιρετικό άρθρο στην popaganda του Βασίλη Μουρδουκούτα, που το κράτησα γιατί με άγγιξε βαθιά με τίτλο: «Χαλοουίν στον Μπύθουλα». Αξίζει να το διαβάσετε:

https://popaganda.gr/postscripts/halloween-bithoulas/

 

«Κοίταξα το timeline στο Facebook, κάπως αυτόματα και νευρικά. Ιδιαίτερα για τους κάτω των σαράντα γνωστούς και φίλους, παρά την ημέρα, η Εθνική Εορτή δεν υπήρχε. Μόνον κάποια αραιά αρνητικά σχόλια περί παρελάσεων, εθνικισμού κι αριστείας, αλλά και κάποια κωμικά σχόλια για τα όσα ιλαροτραγικά γεγονότα διαδραματίστηκαν σε κάποιες απ’ αυτές. Μετά έπαιζε αρκετά η Καταλονία, ορισμένες φωτό από μάλλον άτεχνα μεταμφιεσμένους εορτάζοντες το Χαλογούιν, σε κάποια πάρτι του κέντρου και στη συνέχεια τα γνωστά, κοινότυπα και αναμενόμενα. Το παράτησα. Δεν το σηκώνει το μέσον την Εθνική Επέτειο σκέφτηκα. Το έπος του σαράντα δεν «γκελάρει». Δεν έχει τη γοητεία μίας σειράς του Netflix, μιας χυμώδους σπαλομπριζόλας, ενός κοκταίηλ γλωσσοδέτη, μιας «ευφάνταστης» αμφίεσης, ενός μαγευτικού τοπίου σε κάποιο αειθαλές δάσος των ορέων, κλπ.

Άξαφνα άρχισα να διακρίνω τις λανθάνουσες αναλογίες. Η Ελλάδα του brain drain, του Facebook, του Χαλοούιν, της πολύχρονης και πολύ-επίπεδης κρίσης, της αδυναμίας υπέρβασης, της ιστορίας που όλοι βρίσκουν κουραστική – όχι σέξι, αλλά και της πολιτισμικής ταυτότητας που κανείς δεν μοιάζει πια να επιθυμεί, αυτή η Ελλάδα είναι μάλλον ο Μπύθουλας. Όχι εκείνος της Ακαδημίας Πλάτωνος, ο καταχωνιασμένος στα ρέματα και στις λάσπες. Ένας άλλος Μπύθουλας, πραγματικός και φανταστικός μαζί. Ναι αυτή είναι μια μεταφορά για τη συνθήκη μας. Και την ίδια στιγμή η Σουσού, συνιστά τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή μας. Κουβαλούμε όλοι λίγη από τη σύγχυση και τη μεγαλομανία της μέσα μας.»

Και δεν μπορώ παρά μόνο με έκπληξη να παρατηρήσω όλη αυτή τη διαρκή συζήτηση, για τον πατριωτισμό, για τον λεγόμενο νέο πατριωτισμό, για τον εθνικισμό, την αριστεία, τις παρελάσεις και όλα τα συναφή που συζητιούνται μεταξύ τυρού και αχλαδίου.

Έχοντας ζήσει πάνω από μία δεκαετία της ζωής μου σε περισσότερες από μία χώρες του εξωτερικού, έχοντας ταξιδέψει σε άλλες δεκάδες, για μένα δεν υπάρχει ούτε παλιός ούτε νέος πατριωτισμός.

Για όσους μπερδεύουν τον εθνικισμό με τον πατριωτισμό να απευθυνθούν όπως λέει και ο κ. Μπαμπινιώτης στο λεξικό του.

Δεν πιστεύουμε ότι η πατρίδα μας είναι ανώτερη των υπολοίπων. Δεν πιστεύουμε ότι  μόνο εμείς είμαστε και άλλος κανένας.

Πιστεύουμε μόνο στο φως αυτής της πατρίδας.

Και δεν θα λογοδοτήσουμε σε κανένα γιατί πιστεύουμε ότι η παγκόσμια συνεισφορά αυτής της γης, αυτών των ανθρώπων στο διηνεκές ήταν και είναι τεράστια.

Τελεία και παύλα.

Η αγάπη για την πατρίδα δεν περιέχει κανένα συναίσθημα μισαλλοδοξίας, δεν αποτελεί ρετσινιά, δεν είναι démodé, δεν είναι passé, δεν ξεθωριάζει.

Πώς θα μπορούσε να είναι εκτός εποχής ο Ελύτης, ο Μάνος, η Μελίνα, ο Καζαντζάκης;

Οι χυδαίες ειρωνείες αναφορικά με εθνικές επετείους και με τα αισθήματα υπερηφάνειας είναι ελληνικός και μόνο κομπλεξισμός.

Για τους Άγγλους, τους Αμερικανούς, για τους Γάλλους, όπου και αν έχω ταξιδέψει ή ζήσει η αγνή αγάπη για την πατρίδα και η φιλοπατρία είναι συνώνυμο της ταυτότητας τους.

Εσείς όλοι που ενοχλείστε από τις σημαίες που κυματίζουν μην αγχώνεστε, θα συνεχίζουμε να τις κρεμάμε στο σπίτια μας, έχετε αντ’ αυτού να γιορτάσετε το Χαλουίν. Λίγης σημασίας έχει ότι οι μισοί δεν ξέρουν ούτε πως γράφεται, ούτε τι ακριβώς είναι.

Όπως διάβασα σε μία σπουδαία ανάρτηση: Τι κουραφέξαλα και τρικ ή τριτ; Το σημαντικό είναι να είμαστε “κοντεμπόραρυ”.

Και όταν έρθει η στιγμή π.χ. να μάθετε τα κάλαντα του Λαζάρου στα παιδιά σας, εσείς μπορείτε να πείτε πως ασχολούμαστε μόνο με Thanksigiving και Black Friday (sic!) 

Σημ. Για αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν έχω κανένα θέμα τη γιορτή του Halloween. Προσωπικά η γιορτή αυτή δεν με αφορά παρότι κατοικώ στη Μ. Βρετανία αλλά την χρησιμοποιώ στο συγκεκριμένο άρθρο αφενός για εμφατικούς λόγους και αφετέρου γιατί είναι χρονικά κοντά με τις εθνικές μας επετείους. 

————————————————————————————————————-

Ότι είναι ξένο είναι «κουλ», ότι είναι δικό μας είναι γραφικό και άχρηστο. Μία ασύλληπτη ξενομανία.

Εδώ μετά την Μεταπολίτευση ότι εθνικό έγινε και οπωσδήποτε συντηρητικό και ακροδεξιό.  Ένας νεοπλουτισμός άνευ προηγουμένου πασπαλισμένος με την απαραίτητη δόση αγραμματοσύνης, κενότητας και ξιπασιάς. 

Προφανέστατα ζούμε σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, που επηρεαζόμαστε, υιοθετούμε και δανειζόμαστε παγκόσμιες τάσεις.  

Αλλά τι νόημα έχει άραγε να χωνεύεις ότι σου σερβίρεται χωρίς καν να ξέρεις τι τρως; 

---

Η Ελλάδα όμως γιορτάζει σήμερα, η Θεσσαλονίκη και η Μακεδονία και σχεδόν κάθε σπιτικό, που έχει τον δικό του Δημήτρη και τη δική του Δήμητρα.

Σημαίες και κεφάλια ψηλά λοιπόν, περήφανοι Έλληνες.

Και ας μην ξεχνάμε πως τα ΟΧΙ μας πρέπει πάντα να είναι περισσότερα από τα ΝΑΙ μας.

Με αγάπη

Ε

---

Παραλειπόμενα

Θυμάμαι πρέπει να ήμουν 7 χρονών, και σε μία από τις δεκάδες μεταθέσεις μας, τότε μέναμε στο Κιλκίς, ρώτησα τη δασκάλα μου:

-Κυρία, ο ελληνικός στρατός ελευθέρωνε τη μία πόλη της Μακεδονίας μετά την άλλη … Τόσο πολύ σπουδαίοι ήταν όλοι αυτοί;

Και θυμάμαι τη δασκάλα μου την Κα Νίκη να μου λέει:

– Ναι Ευτυχία ήταν πάρα πολύ σπουδαίοι …

-Κυρία θα γίνω και εγώ τόσο σπουδαία; Θα γίνουμε και εμείς τόσο σπουδαίοι;

-Πρέπει να πιστέψουμε πως εσείς θα γίνετε σπουδαιότεροι…