Stratfor: Περιορισμένες οι επιλογές της νέας ιταλικής κυβέρνησης

Η αμερικανική εταιρία γεωπολιτικών αναλύσεων, σε μια πρώτη προσέγγισή της με τα νέα πολιτικά δεδομένα που διαμορφώνονται στην Ιταλία, θεωρεί οτι ο νέος συνασπισμός δεν θα έχει το περιθώριο να κάνει πολλά, δεδομένου ότι χρειάζεται τα 192 δις από το ευρωπαϊκό ταμείο Ανάκαμψης.

Ακολουθούν βασικά σημεία της ανάλυσης του Startfor:

…Παρά τις προεκλογικές υποσχέσεις για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, οι επιλογές πολιτικής της νέας δεξιάς κυβέρνησης θα είναι περιορισμένες από πολιτικά και οικονομικής φύσεως εμπόδια. Κατά την προεκλογική εκστρατεία, ο δεξιός συνασπισμός μεταξύ των Αδελφών της Ιταλίας, της Forza Italia και της Lega πρότεινε διάφορες επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης ενός ενιαίου φόρου, της αύξησης των συνταξιοδοτικών παροχών, της μείωσης της ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ιταλία και της θέσπισης μιας πιθανής φορολογικής αμνηστίας. Ωστόσο, εάν ο συνασπισμός κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές, όπως αναμένεται, αυτές οι υπερβολικά φιλόδοξες προτάσεις πιθανότατα θα αμβλυνθούν σημαντικά στο στάδιο της εφαρμογής ή θα εγκαταλειφθούν εντελώς λόγω διαφόρων πολιτικών, οικονομικών και δημοσιονομικών περιορισμών. Από την άλλη πλευρά, για να αντισταθμίσει το κόστος των όποιων νέων μέτρων αποφασίσει να ακολουθήσει, η νέα δεξιά κυβέρνηση πιθανότατα θα μειώσει ορισμένες από τις πολιτικές που εισήγαγαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις (όπως το μηνιαίο ”εισόδημα των πολιτών” για τους άνεργους Ιταλούς πολίτες, το οποίο κόστισε στο ιταλικό κράτος σχεδόν 20 δισεκατομμύρια ευρώ μεταξύ 2019 και 2021) – περιορίζοντας έτσι τον συνολικό αντίκτυπο στις δημόσιες δαπάνες…

…Η ανάγκη πρόσβασης στη χρηματοδότηση δισεκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ και οι φόβοι για κρίση χρέους θα εμποδίσουν πιθανώς τη νέα ιταλική κυβέρνηση να τροποποιήσει δραστικά το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που συμφώνησε η Ρώμη με τις Βρυξέλλες. Ακόμα και αν σχηματιστεί εθνικιστική κυβέρνηση, η Ρώμη θα εξακολουθήσει να ενδιαφέρεται να λάβει τα 192 δισεκατομμύρια ευρώ από το ταμείο ανάκαμψης για τον COVID-19 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία η Ιταλία πρόκειται να λάβει μέχρι το 2026. Αυτό θα δώσει ισχυρό κίνητρο στη νέα κυβέρνηση να προχωρήσει στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που υποσχέθηκε η κυβέρνηση Ντράγκι στις Βρυξέλλες το 2021. Ενώ ο δεξιός συνασπισμός υπό την ηγεσία του κόμματος Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι έχει ζητήσει ορισμένες τροποποιήσεις στο πρόγραμμα ανάκαμψης για τη χρηματοδότηση μέτρων που αποσκοπούν στην άμβλυνση της ενεργειακής κρίσης, έχει αποκλείσει την πλήρη αναθεώρηση του εγκεκριμένου από την ΕΕ σχεδίου. Επιπλέον, η εξέλιξη των αποδόσεων των ιταλικών κρατικών ομολόγων θα συνεχίσει να υπαγορεύει τις πολιτικές αποφάσεις της Ρώμης. Η παρέμβαση της ΕΚΤ στις αγορές κρατικών ομολόγων για να βοηθήσει την Ιταλία σε περίπτωση εκτίναξης του κόστους δανεισμού θα είναι δυνατή μόνο εάν η κυβέρνηση επιμείνει σε συνετές δημοσιονομικές πολιτικές, γεγονός που θα υποχρεώσει περαιτέρω τη Ρώμη να αποφύγει κάθε πολιτική που θα μπορούσε να εκτροχιάσει τα μεταρρυθμιστικά της σχέδια…

…Σε σύγκριση με τον προκάτοχό της, ωστόσο, η νέα δεξιά κυβέρνηση υπό την Μελόνι θα ακολουθήσει πιθανότατα μια πιο προστατευτική προσέγγιση σε βασικούς τομείς της ιταλικής οικονομίας, η οποία θα μπορούσε να εμποδίσει την πλήρη εφαρμογή ορισμένων μεταρρυθμίσεων και ενδεχομένως να οδηγήσει σε νομικές διαμάχες με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια κυβέρνηση με επικεφαλής την Μελόνι μπορεί να αποδειχθεί απρόθυμη να ανοίξει πλήρως τους κλειστούς τομείς της ιταλικής οικονομίας – συμπεριλαμβανομένων των παραχωρήσεων τουριστικών παραλιών και των οδηγών ταξί – στον διεθνή ανταγωνισμό με τη διοργάνωση δημόσιων διαγωνισμών σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, κάτι που ήταν μια βασική μεταρρύθμιση που απαίτησαν οι Βρυξέλλες για να λάβει η Ρώμη τα κεφάλαια ανάκαμψης. Οι βουλευτές των Αδελφών της Ιταλίας είχαν αντιταχθεί στο μέτρο που εγκρίθηκε επί κυβέρνησης Ντράγκι και η Μελόνι ενδέχεται να απέχει από την πλήρη ή/και έγκαιρη εφαρμογή του νόμου μόλις αναλάβει την εξουσία. Όσον αφορά τη βιομηχανική πολιτική, μια νέα δεξιά κυβέρνηση πιθανότατα επίσης δεν θα αποφύγει την κρατική παρέμβαση, για παράδειγμα, διασώζοντας προβληματικές εθνικές μεγάλες επιχειρήσεις, αυστηροποιώντας τους κανονισμούς για τις ξένες επενδύσεις ή αγοράζοντας πλειοψηφικά πακέτα σε εταιρείες που διαχειρίζονται κρίσιμες υποδομές. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει τριβές με το ευρωπαϊκό δίκαιο ως προς τα ζητήματα ανταγωνισμού, προκαλώντας τις ευρωπαϊκές διαδικασίες περί παραβάσεων, οι οποίες θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρώμης…

 

…Η νέα κυβέρνηση θα παραμείνει προσηλωμένη στην στήριξη της Ουκρανίας και των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αλλά ενδέχεται να αμφισβητήσει επιλεκτικά την Ευρωπαϊκή Ένωση σε θέματα μετανάστευσης και κοινωνικής πολιτικής. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, η Μελόνι τήρησε σαφή φιλονατοϊκή στάση και δεσμεύτηκε να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία και να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία. Ωστόσο, οι εταίροι της Μελόνι στον συνασπισμό – και ιδίως ο ηγέτης της Λέγκα Σαλβίνι – ήταν πιο επικριτικοί απέναντι στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και έχουν λάβει θέσεις υπέρ της Μόσχας στο παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι ενώ μια δεξιά κυβέρνηση είναι πιθανό να υποστηρίξει τη συνέχιση της σημερινής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της Ρωσίας, η Ρώμη μπορεί να δυσκολευτεί να υποστηρίξει οποιαδήποτε σημαντική επέκταση του ισχύοντος καθεστώτος κυρώσεων που θα μπορούσε να πλήξει οικονομικά την Ιταλία. Επιπλέον, ενώ μια δεξιά κυβέρνηση δεν θα προσπαθήσει να βγάλει την Ιταλία από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή την ευρωζώνη, θα είναι πρόθυμη να αναλάβει μονομερή δράση σε θέματα όπως το μεταναστευτικό και η κοινωνική πολιτική για να ικανοποιήσει τις προσδοκίες της εκλογικής της βάσης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εντάσεις μεταξύ της Ιταλίας και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, αλλά είναι απίθανο να οδηγήσει σε συγκεκριμένα πειθαρχικά μέτρα κατά της Ρώμης, καθώς τα ζητήματα αυτά προσελκύουν σημαντικά λιγότερη προσοχή στον απόηχο της εισβολής στην Ουκρανία.

Δ.Σ.

Υπεύθυνη διαχείρισης για την Ελλάδα: Δέσποινα Συριοπούλου