Τα οράματα για τη…νέα Γάζα

Πώς θα αποκατασταθεί η τάξη στη Μέση Ανατολή όταν σταματήσουν οι μάχες;

Δημοσίευση στο naftemporiki.gr

Καθώς το Ισραήλ διεξάγει τον πόλεμό του στη Λωρίδα της Γάζας, αξιωματούχοι σε όλο τον κόσμο προσπαθούν από κοινού να καταλάβουν πώς θα αποκατασταθεί η τάξη όταν σταματήσουν οι μάχες. Ωστόσο, η αισιοδοξία δεν φαίνεται να είναι επιλογή.

Ως γνωστόν, ο στόχος του Ισραήλ είναι να εξαλείψει τη Χαμάς και να κατοχυρώσει τον θύλακα. Αλλά πολλά ερωτήματα δεν έχουν πειστική απάντηση. Μπορεί πράγματι το Ισραήλ θα επιτύχει τους διακηρυγμένους στόχους του; Δηλαδή να αποριζοσπαστικοποιήσει και να αποστρατιωτικοποιήσει το παλαιστινιακό έδαφος των 2,2 εκατομμυρίων κατοίκων στα νοτιοδυτικά σύνορά του.

Το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε μια συμφωνία για τους ομήρους που ανακοινώθηκε νωρίς την Τετάρτη και σε μια παύση των μαχών, αλλά είναι αβέβαιο αν θα διαρκέσει οποιαδήποτε βιώσιμη ειρήνη.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θέλει να επαναφέρει στην Γάζα την μετριοπαθή Παλαιστινιακή Αρχή, υπό την ηγεσία του Μαχμούντ Αμπάς, περισσότερα από 16 χρόνια μετά την εκδίωξή της και να επανεκκινήσει την οικοδόμηση ενός παλαιστινιακού κράτους, όπως ο ίδιος το φαντάζεται και το ανέλυσε με δημόσιες δηλώσεις του.

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, η κυβέρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου αντιτίθεται σε ένα παλαιστινιακό κράτος και θέλει να διατηρήσει τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα διαχωρισμένες.

Στόχος είναι να προωθήσει μια σύγχρονη τεχνοκρατική ηγεσία με αραβική χρηματοδότηση, αμερικανική καθοδήγηση και ισραηλινή προστασία η οποία θα χτίσει κάτι σαν το Ντουμπάι στη Μεσόγειο, σύμφωνα με ανώτερους ισραηλινούς αξιωματούχους. Πρόκειται για μια προσέγγιση που οι περισσότεροι ξένοι θεωρούν τουλάχιστον…ουρανοκατέβατη.

Το «όχι» των Αραβικών κρατών

Άλλοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η μόνη διέξοδος είναι η εγκατάσταση πολυεθνικής δύναμης ή δύναμης των Ηνωμένων Εθνών, με επίκεντρο τα αραβικά στρατεύματα.

Ωστόσο, οι κυβερνήσεις της Ιορδανίας, της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας ξεκαθαρίζουν ότι δεν πρόκειται να στείλουν στρατό στο έδαφος της Γάζας.

“Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ σαφής: Ξέρω ότι μιλάω εκ μέρους της Ιορδανίας, αλλά έχω συζητήσει αυτό το θέμα με όλους σχεδόν τους Άραβες αδελφούς μας”, δήλωσε ο Ιορδανός υπουργός Εξωτερικών Ayman Safadi στη διάσκεψη για την ασφάλεια στο Μπαχρέιν στις 18 Νοεμβρίου. “Δεν θα υπάρξουν αραβικά στρατεύματα που θα πάνε στη Γάζα”.

Οι Ισραηλινοί ως επί το πλείστον, υποστηρίζουν πως μετά την απόσυρση των Ισραηλινών δυνάμεων το 2005, οι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να έχουν δώσει ώθηση στην ανάπτυξη εργοστασίων, γεωργικών εκμεταλλεύσεων και ξενοδοχείων. Αντ’ αυτού, η Χαμάς -η οποία κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές ένα χρόνο αργότερα και στη συνέχεια πήρε τον έλεγχο με τη βία- κατασκεύασε κυρίως ρουκέτες και υπόγειες σήραγγες, εκπαιδεύοντας χιλιάδες μαχητές να σκοτώνουν και να ακρωτηριάζουν, ενώ άφησε τον πληθυσμό εξαθλιωμένο, λένε οι Ισραηλινοί.

 Η «θεραπεία» του σχέδιου Μάρσαλ

Το μάθημα για το Ισραήλ είναι ότι δεν πρέπει ποτέ ξανά να αφήσει αυτά τα εδάφη στα χέρια των παλαιστινιακών δυνάμεων ασφαλείας, Για αυτούς, το μοντέλο είναι η Ιαπωνία και η Γερμανία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – καταστρέψτε πλήρως την υπάρχουσα εξουσία και δημιουργήστε μια νέα οντότητα που θα υποστηρίζεται από ένα πακέτο βοήθειας.

“Ο μόνος τρόπος για να ξεριζωθεί η Χαμάς συνεπάγεται μια μαζική καταστροφή σε σπίτια και υποδομές, αφήνοντας σήμερα τμήματα της Γάζας να θυμίζουν τα συντρίμμια των ευρωπαϊκών πόλεων στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου”, δήλωσε ο Uri Dromi, εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης τη δεκαετία του 1990. “Η κατάσταση απαιτεί μια παρόμοια θεραπεία: Ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ για τη Γάζα”.

Δεν υπάρχει ενδιαφέρον χρηματοδότησης

Ένα σενάριο ολοκληρωτικής καταστροφής στην Γάζα,  θα συνεπαγόταν δισεκατομμύρια, αν όχι δεκάδες δισεκατομμύρια, δολάρια. Το ερώτημα είναι από ποιον και ποιος θα αποφάσιζε πώς θα το ξοδέψει. Το Κατάρ, αφενός, έχει χρηματοδοτήσει τη Γάζα εδώ και χρόνια , με χρήματα για την υποδομή.

Άραβες ηγέτες, ωστόσο, λένε ότι έχουν πληρώσει για την ανοικοδόμηση της Γάζας τρεις φορές ήδη λόγω των συγκρούσεων με το Ισραήλ και δεν ενδιαφέρονται πολύ για ένα τέταρτο χωρίς ισχυρές εγγυήσεις.

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν τόσες πολλές μεταβλητές – πότε θα τελειώσει ο πόλεμος, πόσοι θα μείνουν όρθιοι, πόσοι άμαχοι σκοτώθηκαν, αν οι μάχες θα εξαπλωθούν βαθύτερα στον Λίβανο – που ο λεπτομερής σχεδιασμός για το μέλλον μοιάζει σχεδόν με φαντασία. Δεν είναι καν σαφές ποιοι θα είναι οι λήπτες αποφάσεων σε βασικά σημεία.

«Είναι εξαιρετικά δύσκολο να σκεφτείς το τέλος του παιχνιδιού», είπε ο Khaled Al-Hroub , καθηγητής στην έδρα της σχολής φιλελεύθερων τεχνών στο Πανεπιστήμιο Northwestern στο Κατάρ. «Πολλά εξαρτώνται από την τελική έκβαση του πολέμου και τον βαθμό αποδυνάμωσης της Χαμάς».