Το όνομα της Πόλης

του Ανδρέα Πετρουλάκη

Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Φλάβιος Βαλέριος Κωνσταντίνος ήταν ο ονοματοδότης της Κωνσταντινούπολης. Μεγάλη μορφή της Χριστιανοσύνης, αν παραβλέψει κανείς μερικές λεπτομέρειες, λόγου χάρη ότι δεν ήταν χριστιανός, ενώ υπήρξε και ολίγον συζυγοκτόνος, παιδοκτόνος και γαμπροκτόνος με την αγαστή συνεργασία της επίσης Αγίας μητέρας του. Δεν θέλω να πω εδώ ασφαλώς ότι οι θρύλοι και οι συμβολισμοί που το όνομα Κωνσταντινούπολη απηχεί στην ελληνική συλλογική μνήμη είναι κάλπικοι, ούτε ότι το όνομα Κωνσταντίνος, με το οποίο εν τω μεταξύ βαφτίστηκαν εκατομμύρια Έλληνες, παραπέμπει σε έναν φαύλο -αλίμονο.

Θέλω να πω πόσο σχετικά γίνονται τα πράγματα όταν προσπαθείς να τα δεις χωρίς παρωπίδες. Επίσης ότι η φόρτιση του ονόματος αφορά μόνον εμάς και μπορεί να φωτίζει τις παραδόσεις και τις ιστορίες που μας μεγάλωσαν αλλά είναι μάταιο και ανιστόρητο να απαιτούμε την επίσημη χρήση του σε ενεστώτα χρόνο. Μεταξύ μας θα τη λέμε πάντα Πόλη και Κωνσταντινούπολη όπως οι Σκοπιανοί τη χώρα τους Μακεδονία αλλά δεν πρέπει η αθώα και συγγνωστή κατάχρηση να επηρεάζει την ορθή σκέψη. Η πόλη είναι τουρκική εδώ και πεντακόσια χρόνια και τώρα έχει την ονομασία Ισταμπούλ.

΄Ετσι είναι ακατανόητες οι επιθέσεις που δέχτηκε ο νέος δήμαρχος της Αθήνας όταν καλωσόρισε τον ομόλογό του της Κωνσταντινούπολης με την ιδιότητά του ως δημάρχου της Ισταμπούλ. Είναι σίγουρο ότι τις ίδιες επιθέσεις και από τους ίδιους ανθρώπους θα δέχονταν οι δήμαρχοι της Αλεξανδρούπολης, της Θεσσαλονίκης, της Λάρισας και της Ξάνθης αν επί τουρκικού εδάφους σε επίσημες αποστολές ανέχονταν να προσφωνηθούν ως δήμαρχοι του Dede Agac,της Selanic, του Υenisehir και του Iskece. Στο κάτω κάτω για περισσότερο από τέσσερις αιώνες αυτές ήταν οι επίσημες ονομασίες των αντιστοίχων πόλεων, επομένως το ίδιο δικαιολογημένοι θα ήσαν οι Τούρκοι να αγνοήσουν την σημερινή νομιμότητα των λέξεων.

Και επειδή για τα αδειανά πουκάμισα των ονομάτων έχουμε καταναλώσει σημαντικό εθνικό κεφάλαιο, κάποτε θα πρέπει να απαγκιστρωθούμε από τις ιερές εμμονές μας, χωρίς φυσικά καμμιά αβαρία στην ιστορική γνώση και αλήθεια αλλά και δίχως να εθελοτυφλούμε μπροστά στην αναπόδραστη σημερινή πραγματικότητα.