ΟΚ, όχι στη λιτότητα, αλλά που θα βρεθούν τα λεφτά;

Ο νέος Ιταλός πρωθυπουργός ανακοίνωσε την πρώτη σειρά πολιτικών στην ομιλία του στο ιταλικό κοινοβούλιο. Η ομιλία του ήταν με ισχυρή ρητορική κατά της λιτότητας αλλά δεν περιείχε λεπτομέρειες για το πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτή η νέα του προσέγγιση, αναδεικνύοντας το ολοένα και πιο σχετικό δίλημμα για την ευρωζώνη (και αλλού): είναι εύκολο να κριτικάρουμε τη λιτότητα, αλλά πολύ πιο δύσκολο να βρούμε εναλλακτικές λύσεις. Εδώ είναι τα βασικά σημεία:

Η κυβέρνηση θα καταργήσει αυξήσεις φόρων μέχρι και 6 δισ. ευρώ, αν και ο Letta δεν έδωσε λεπτομέρειες για το πώς θα καλυφθεί αυτό το χρηματοδοτικό κενό. Εν πολλοίς η κίνηση αυτή υποκινήθηκε από την επιμονή του Silvio Berlusconi να καταργηθεί ένας νέος φόρος ακίνητης περιουσίας, κάτι που τέθηκε ως προϋπόθεση για το σχηματισμό του ευρέως συνασπισμού.

Κάποιες φράσεις θα κάνουν τη Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel να ταραχθεί όπως «θα πεθάνουμε με μόνο τη δημοσιονομική λιτότητα. Οι πολιτικές ανάπτυξης δεν μπορούν να περιμένουν άλλο, η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια κρίση νομιμότητας και υπάρχει ανάγκη για Ηνωμένες Πολιτείες Ευρώπης».

Ο Letta πιστεύει πως το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας της Ιταλίας είναι ανεπαρκές και θα προσπαθήσει να το διευρύνει ώστε να παράσχει περαιτέρω βοήθεια σε γυναίκες, νέους και προσωρινά απασχολούμενους.

Οι επιχειρήσεις επίσης θα λάβουν φορολογικά κίνητρα για να προσλάβουν νέους εργαζόμενους.

Ξανά, δεν δόθηκαν λεπτομέρειες για το πώς θα χρηματοδοτηθούν τέτοιες πολιτικές. Η La Stampa ανέφερε ότι συνολικά, η «Letta Agenda» θα μπορούσε να κοστίσει 20 δισ. ευρώ. Επίσης δεν έκανε καμία αναφορά για ιδιωτικοποιήσεις ή για τις απολύτως αναγκαίες μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και παραγωγής, ώστε να καταστεί η Ιταλία πιο παραγωγική.

Ο Letta υποστήριξε ότι η Ιταλία θα ανταπεξέλθει σε όλες τις δεσμεύσεις και τους στόχους προς την ΕΕ.

Έδωσε στον εαυτό του και στη νέα κυβέρνηση, «παράθυρο» 18 μηνών για να φέρει κάποια επιτυχία στο να αντιστρέψει την οικονομία «ή να αντιμετωπίσει τις συνέπειες».

Υποσχέθηκε να μεταρρυθμίσει τον εκλογικό νόμο και να περικόψει το μισθό του βουλευτή.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα πρώτη ομιλία. Στην πραγματικότητα, δεν έχει πολύ μεγάλη διαφορά με τα πρόσφατα σχόλια του Γάλλου προέδρου Hollande αναφορικά με τη λιτότητα. Δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε εάν αυτός ο ενθουσιασμός ή/και η επιτυχία θα φθίνουν με παρόμοιο τρόπο.

Ένα πράγμα που κατέστη ξεκάθαρο από την ομιλία του είναι η συνεχιζόμενη ισχύς του Silvio Berlusconi. Η La Stampa υποστηρίζει ότι περίπου 12 δισ. ευρώ της Letta Agenda προέρχεται από απαιτήσεις του Berlusconi, ενώ μετά από την ομιλία του αντιπροέδρου Angelino ALfano, ο νέος αναπληρωτής πρωθυπουργός και βασικός σύμμαχος του Berlusconi δήλωσε «συμμερίζομαι τα όσα ειπώθηκαν στην ομιλία του Enrico Letta, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο. Είναι μουσική στα αυτιά μας». Εν τω μεταξύ, ο Berlusconi άδραξε επίσης την ευκαιρία της ρητορικής κατά της λιτότητας, καλώντας τη νέα κυβέρνηση να «επαναδιαπραγματευθεί τις δεσμεύσεις της προς την ΕΕ αναφορικά με το έλλειμμα».

Όλα αυτά συνιστούν έναν ενδιαφέροντα τόνο και εξίσου ενδιαφέρον background για την πρώτη συνάντηση του Letta με την Merkel που ήταν προγραμματισμένο να διεξαχθεί χθες. Όπως έχουμε επισημάνει στο παρελθόν, το βασικό ερώτημα γύρω από όλη αυτή τη συζήτηση για τη λιτότητα παραμένει, εάν όχι μέσω περικοπών, τότε ποιος θα πληρώσει; Η Γερμανία και η ΕΚΤ ασφαλώς δεν είναι έτοιμες να αναλάβουν τον λογαριασμό επ αόριστον, και αν και η ψυχολογία της αγοράς είναι τώρα θετική, πιθανότατα δεν θα μπορούσε να αντέξει ένα νέο κύμα δαπανών σε μια χώρα που το χρέος της ως ποσοστό επί του ΑΕΠ βρίσκεται ήδη στο 120%. Υποπτευόμαστε ότι η Merkel θα το έχει επισημάνει αυτό….