Η τραγική αποτυχία Αναστασιάδη στο Κυπριακό

Του Γιώργου Κέντα

Ο Γενικός Γραμματέα του ΟΗΕ έδωσε στον κ. Αναστασιάδη τελεσίγραφο τεσσάρων ημερών για να αποδεχθεί τους όρους και τη διαδικασία ενός νέου γύρου συνομιλιών στο Κυπριακό. Αυτό είναι πρωτάκουστο. Θα μπορούσε να θεωρηθεί ως κάποιου είδους κακόγουστης φάρσας, αλλά δυστυχώς δεν είναι. 

Ενώ ο κ. Αναστασιάδης ανάλωνε τις δυνάμεις του στο εσωτερικό μέτωπο και προσέφευγε σε πύρινες δηλώσεις, δεσμεύσεις, όρκους και υποσχέσεις, στο διεθνές επίπεδο εξελισσόταν ένα οργιώδες παρασκήνιο, πίσω από το οποίο βρισκόταν η ομάδα Ντάουνερ και διπλωμάτες τουλάχιστο ενός μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας, της Βρετανίας. Ο κ. Ντάουνερ επέβαλε εύκολα στον άβουλο Μπαν Κι Μουν τη διαδικασία του τελεσίγραφου.

Από τη πρώτη στιγμή της εκλογής του, προειδοποιήσαμε τον Πρόεδρο. Με σαφή τρόπο επεξηγήθηκε το παρασκήνιο και υποδείχθηκε ότι δε θα έπρεπε να μπει σε μια διαδικασία για έναρξη συνομιλιών στο Κυπριακό τη περίοδο αυτή. Υπήρχαν και υπάρχουν άλλοι στόχοι και προτεραιότητες. Δε θα έπρεπε να μπει σε άμυνα ούτε και να κάνει ανέξοδες κινήσεις, οι οποίες θα προκαλούσαν κόστος στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα.

Υποδείχθηκε επίσης δημοσίως ότι ο κ. Ντάουνερ είχε ατζέντα και σαφείς στόχους. Θα έπρεπε να συγκρουστεί μαζί του με τρόπο που να μην αφήνει άλλη επιλογή στον Γενικό Γραμματέα παρά την αντικατάστασή του. Μια τέτοια κίνηση θα έδινε χρόνο για σχεδιασμό. Αγνοήθηκαν όλες οι άλλες απόψεις. Ο κ. Αναστασιάδης ακολούθησε τις συμβουλές της επικοινωνιακής ομάδας του Προεδρικού. Δήλωσε ότι δε θα πρέπει να ασχολούμαστε με τον κ. Ντάουνερ. Το αποτέλεσμα δε θα μπορούσε να είναι χειρότερο. Η αποτυχία είναι καταθλιπτική.

Το σκηνικό μοιάζει γνώριμο. Η φήμη του κ. Αναστασιάδη, η οποία εξελίσσεται σε «κατάρα», επιβεβαιώνεται σε διάστημα μόλις επτά μηνών. Κατάφερε να του βάλουν άλλο ένα πιστόλι στον κρόταφο και να τον απειλήσουν: «Έχεις τέσσερεις ημέρες». Αν είναι δυνατόν! Κάποιοι ίσως σκεφτούν ότι αυτό επεδίωκε. Να διευκολυνθεί προκειμένου να επιδιώξει τις ενδόμυχές του προθέσεις στο πλαίσιο ενός σκηνικού απειλών και διλημμάτων. Αυτό ίσως να ήρθε πιο νωρίς απ’ ότι περίμενε. Μάλλον είχε άλλο επικοινωνιακό σχέδιο, αλλά ο κ. Αναστασιάδης, όπως και ο κ. Χριστόφιας προηγουμένως, έπεσε θύμα του ιδεαλισμού του. Αυτής της επικίνδυνης τακτικής η οποία έφερε το Κυπριακό στο χείλος του γκρεμού.

Ο κ. Αναστασιάδης δεν απέτυχε μόνο στη τακτική και τους χειρισμούς του. Υπέστηκε κάτι πολύ χειρότερο: Ο κ. Ντάουνερ και οι συνεργάτες του τον εξευτέλισαν. Με το τελεσίγραφο των τεσσάρων ημερών του έστειλαν το μήνυμα ότι, όχι μόνο δεν έχει λόγο στη διαδικασία, αλλά θα πρέπει να κάνει ακριβώς ότι του πούνε.

Τραγική ειρωνεία: Ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης σε συνέντευξή του μας προέτρεψε να περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει όταν η υπόσταση και η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας θα κινδυνεύσουν. Μα γιατί να μπούμε σε μια τέτοια διαδικασία; Τώρα τι θα κάνει; Πολύ φοβάμαι ότι το σχέδιο του είναι να κάνει ακόμα μια-δύο «σκληρές» δημόσιες δηλώσεις προτού αλλάξει το τροπάριο. Τα κεφάλια μέσα. Καιρός για νέες «συναινέσεις» στο Κυπριακό.

Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο ο κ. Αναστασιάδης έχει δύο επιλογές: Είτε θα δημιουργήσει μια ελεγχόμενη κρίση εναντίον του κ. Ντάουνερ και να επιμείνει στην αντικατάστασή του προκειμένου να κερδίσει χρόνο για να σχεδιάσει την έξοδο από το αδιέξοδο στο οποίο έχει εισέλθει είτε θα ακολουθήσει το τελεσίγραφο Μπαν Κι Μουν και θα μπει κι αυτός, όπως και ο προκάτοχός του, σε μια πορεία πολιτικής απομόνωσης και απαξίωσης στο εσωτερικό αρχικά και στο εξωτερικό αργότερα.

Ο Γιώργος Κέντας είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας