Οι διαφορές των επισκέψεων Τσίπρα και Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον

Γράφει ο Σπύρος Σιδέρης,

Οι αναφορές του Πρωθυπουργού στη συζήτηση για την ψήφιση της αμυντικής συμμαχίας με τις ΗΠΑ στην Βουλή, προκάλεσε όχι μόνο την αντίδραση του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αλλά και του πρώην Υπουργού Εξωτερικών και Προέδρου του ΠΡΑΤΤΩ Νίκου Κοτζιά με ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ως νύφη που θέλει να δελεάσει τον γαμπρό με την προίκα της για να προχωρήσει ο «γάμος» ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήθελε να προσφέρει ψηφισμένη την επ’ αόριστον διάρκειας αμυντική ελληνοαμερικανική συμφωνία.

Όπως δήλωσε ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, « ο Μητσοτάκης νομίζει ότι η εξωτερική πολιτική είναι ένα άδειο κουτί για δημόσιες φιγούρες», αναφέροντας τις κινήσεις που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για να αποτρέψει την συμπαραγωγή των F-35 των ΗΠΑ με την Τουρκία, χωρίς πολλές λεπτομέρειες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πραγματικά δεν έχει καμιά σχέση η προετοιμασία της επίσκεψης Μητσοτάκη στις ΗΠΑ που ξεκίνησε σήμερα, με την προετοιμασία τα αντίστοιχης επίσκεψης Τσίπρα τον Οκτώβριο του 2017. Δεν θα ‘θελα να μιλήσω για την «τραυματική συνάντηση» με τον Ντόναλντ Τραμπ του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Η τότε επίσκεψη Τσίπρα ξεκίνησε από το Σικάγο, όπου όμως ο Νίκος Κοτζιάς δεν ακολούθησε αλλά ταξίδευσε απευθείας στην Ουάσιγκτον όπου πριν την άφιξη του Πρωθυπουργού στην αμερικανική πρωτεύουσα είχε διαβουλεύσεις με τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του Προέδρου ΜακΜάστερ, τον ΥΠΕΞ Τεξ Τίλερσον και τον Βοηθό Υπουργό Εξωτερικών για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις Γουές Μίτσελ.

Σκοπός των συναντήσεων τι άλλο, να κλειδώσουν οι εγγυήσεις προς την Ελλάδα και να γίνουν κατανοητές οι ελληνικές θέσεις. Ο Νίκος Κοτζιάς, δεν ήταν «διακοσμητικό έπιπλο» στην Κυβέρνηση Τσίπρα, αλλά σε συνεργασία με τον Πρωθυπουργό χάραξε και υλοποίησε μια πολυδιάστατη και ενεργητική εξωτερική πολιτική.

Τι είχε προηγηθεί των επαφών Κοτζιά πριν την συνάντηση Τραμπ-Τσίπρα;

Από την πρώτη επίσκεψη Κοτζιά στις ΗΠΑ, τον Απρίλιο του 2015, ξεκίνησαν οι διαβουλεύσεις για τη χάραξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Οι σχέσεις με στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που δημιουργήθηκαν από τον τότε Έλληνα ΥΠΕΞ, διαμόρφωσαν και το κλίμα των συνομιλιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες του iEidiseis για πρώτη φορά οι Αμερικανοί ζήτησαν την άποψη της Ελλάδας για δεκαπέντε ζητήματα στην παγκόσμια σκηνή, όπου η ελληνική πλευρά απάντησε ότι θα μπορούσε να απαντήσει στα οχτώ από αυτά, με αποτέλεσμα να δοθούν τελικά αναλύσεις για τέσσερα ζητήματα.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο σημερινός Πρόεδρος και τότε Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στη συνάντηση του με τον Αλέξη Τσίπρα το 2016 στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ, χαρακτήρισε τον Νίκο Κοτζιά «tough and hard guy». Προφανώς κάτι θα είχε ακούσει για τα ζητήματα που έθετε στις συνομιλίες που διεξήγαγε, ενώ είχε γίνει ήδη γνωστό στην Ουάσιγκτον ότι ο Νίκος Κοτζιάς είχε «ρίξει» πόρτα στην γνωστή και μη εξαιρετέα Βικτόρια Νούλαντ.

Τι είχε θέσει στο τραπέζι των συζητήσεων με τις ΗΠΑ ο Κοτζιάς;

Ένα από τα βασικά θέματα ήταν η διασφάλιση της συνεργασίας Ελλάδας Κύπρου Ισραήλ με την συνδρομή των ΗΠΑ στη μορφή 3+1, μέσω της στήριξης του EastMed, προβλέποντας την αναγκαιότητα για την διαφοροποίηση των ενεργειακών πόρων. Στο πλαίσιο αυτό είχε ξεκινήσει και η διαμόρφωση του τετραμερούς σχήματος Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου και Γαλλίας.

Από την άλλη ζήτησε επιτακτικά από την Ουάσιγκτον την διασφάλιση ότι δεν θα υπάρξει πρόοδος στην παράδοση των F-35 στην Τουρκία. Το μπλοκάρισμα αυτό, πέρα από την στοιχειοθετημένη ενημέρωση προς την αμερικανική διοίκηση, έγινε και με την συνδρομή του ελληνοκυπριακού λόμπι και ιδιαίτερα με την οικονομική συνδρομή του αείμνηστου Νίκου Μούγιαρη, με δημοσιεύματα στον αμερικανικό τύπο κατά της παράδοσης των αεροσκαφών στην Άγκυρα και κινητοποίηση του φιλελληνικού λόμπι στο Κογκρέσο.

Επιπλέον για να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξουν «ανεπιθύμητες» αντιδράσεις από την τουρκική πλευρά, η Ουάσιγκτον συμφώνησε στο αίτημα της Ελλάδας να έχει στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως «χωροφύλακα» ένα αεροπλανοφόρο, όπως κι έγινε.

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το iEidiseis ποτέ δεν τέθηκε θέμα από την Αμερικανική πλευρά για επέκταση της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συμφωνίας από ετήσιας διάρκειας σε πενταετή-αορίστου χρόνου όπως συμφώνησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Οι διαφορές στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής μεταξύ των κυβερνήσεων Τσίπρα και Μητσοτάκη είναι ξεκάθαρη κι απόλυτα εμφανής. Ίσως γι’ αυτό το λόγο ο Νίκος Κοτζιάς στην ανάρτηση του ως συμπέρασμα γράφει: «Κυριάκο να ακούς, να μιλάς λιγότερο και να μαθαίνεις».