- Advertisement -
Τι θ’ απογίνει η Ε.Ε.;
Τους τελευταίους μήνες υποστηρίξαμε πως, είτε παραμείνει είτε όχι η Ελλάδα στο ευρώ, μια διάσωση απαιτεί περισσότερα. Για να αποτραπεί μια πλήρης διάλυση, η Ευρωζώνη πρέπει να αντλήσει από τους κοινούς πόρους της, να σταθεί συλλογικά πίσω από τις μεγάλες τράπεζες και να εκδώσει ευρωομόλογα.
Αξίζει, άραγε, τον κόπο η προσπάθεια;
Οι υπέρμαχοι της διάσπασης φαντάζονται ένα «φιλικό διαζύγιο». Ομως αυτό είναι το αισιόδοξο σενάριο. Το πιθανότερο είναι να γίνει εν μέσω κατάρρευσης των διεθνών χρηματιστηρίων, μαζικών αναλήψεων και κατακρήμνισης της παραγωγής. Η υποτίμηση στις αδύναμες οικονομίες και η ανατίμηση στις ισχυρές θα κατέστρεφε τους παραγωγούς των πλούσιων χωρών. Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι είναι παράνομοι στην Ε.Ε. και η διάσπαση του ευρώ εκτός νόμου, επομένως ολόκληρη η Ενωση θα βρισκόταν σε νομικό κενό. Κάποιες πλούσιες χώρες ίσως το εκμεταλλεύονταν για να προστατεύσουν τους παραγωγούς τους αναστέλλοντας την κοινή αγορά, ή απαγορεύοντας την ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων. Και στην πράξη, χωρίς κυκλοφορία αγαθών, ανθρώπων και κεφαλαίων, ελάχιστη Ε.Ε. απομένει.
Η διάσωση είναι προτιμότερη από τη διάσπαση. Ωστόσο, τα προβλήματα της Ευρωζώνης είναι πολύ βαθιά. Η στήριξη που προσφέρει η ΕΚΤ δεν αποτρέπει την αποδυνάμωση τραπεζών και κυβερνήσεων λόγω των ασθενών οικονομιών. Οι φόβοι ότι τα κράτη ίσως βρεθούν αντιμέτωπα με κατάρρευση των τραπεζών προσθέτει ρίσκο στα κρατικά ομόλογα. Και οι φόβοι ότι τα κράτη δεν θα ανταποκριθούν κάνει πιθανότερη μια τραπεζική κατάρρευση.
Το πρόβλημα της Ευρωζώνης δεν είναι το μέγεθος του χρέους, αλλά ο κατακερματισμός του. Για να επιβιώσει, η Ευρώπη πρέπει να γίνει πιο ομοσπονδιακή. Ομως, έστω και μια περιορισμένη μορφή φεντεραλισμού θα ήταν περίπλοκη. Η απαιτούμενη κοινή ρυθμιστική αρχή των τραπεζών θα απαιτούσε αλλαγή της συνθήκης, κάτι δύσκολο όταν 10 χώρες της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη. Οι χώρες θα έπρεπε να βρουν πειστικούς τρόπους να δεσμεύσουν τις μελλοντικές κυβερνήσεις τους να πληρώσουν τη συμμετοχή τους στα ευρωομόλογα. Τα χρέη της Ελλάδας ξεπερνούν τόσο την οικονομία της που θα χρειαστεί νέο πακέτο στήριξης πριν ενταχθεί σε ένα κοινό πρόγραμμα ομολόγων, παρότι το ποσό είναι μικρό για την ήπειρο.
Η ατζέντα είναι μακρά. Είναι όμως πιο διαχειρίσιμη από την προσπάθεια ανασχεδιασμού των Βρυξελλών από τα πάνω, και λιγότερο δαπανηρή από μια διάλυση. Η διάσωση του ευρώ είναι επιθυμητή και εφικτή. Ομως, Γερμανοί, Αυστριακοί και Ολλανδοί θα νιώσουν αρκετή αλληλεγγύη με τους Ιταλούς, τους Ισπανούς, τους Πορτογάλους και τους Ιρλανδούς για να πληρώσουν; Κάτι τέτοιο θα ήταν προς το συμφέρον τους. Ηλθε η ώρα να το καταλάβουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, ιδίως η κ. Μέρκελ.
- Advertisement -
