Του Η διαμόρφωση μη προϋπολογισμένου πρωτογενούς πλεονάσματος (πραγματικού ή λογιστικού), αποτελεί ένα θετικό γεγονός καθώς βελτιώνει τη διαπραγματευτική δύναμη της χώρας στις διεθνείς αγορές.
Σε αυτήν την προσπάθεια κάθε υπεύθυνη πολιτική δύναμη πρέπει να συμβάλλει ανεξαρτήτως εάν συμπολιτεύεται ή αντιπολιτεύεται την κυβέρνηση.
Ωστόσο, μια ενδελεχέστερη προσέγγιση αποκαλύπτει πολλά που δεν έγιναν και πρέπει να γίνουν, ή θα μπορούσαν να συνεισφέρουν περισσότερο εάν γινόντουσαν διαφορετικά.
Σαφέστατα, η προέλευση του πλεονάσματος είναι προβληματική καθώς αφορά σε υπερφορολόγηση των ίδιων πάντα στρωμάτων και επαγγελματικών κατηγοριών, χωρίς να συνεισφέρει σε αυτό η περιβόητη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, ή η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Επίσης προκύπτει από σημαντική περικοπή του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Και τα δύο αυτά συνιστούν μη αναπτυξιακές πηγές χρηματοδότησης, περιορίζουν τη δυναμική της οικονομίας και αναπαράγουν χρόνιες διαρθρωτικές «παθήσεις» της. Δεν υπεισέρχομαι στο δίκαιο ή άδικο των εισοδηματικών περικοπών των εργαζομένων του δημοσίου τομέα ούτε και στην περιβόητη μεταρρύθμιση του, καθώς πολλά που έχουν ειπωθεί από την αντιπολίτευση όσο και από την ίδια την συμπολίτευση.
Κυρίως όμως, είναι η διανομή του πλεονάσματος που προκύπτει ως ιδιαιτέρως αποκαλυπτική.
1 δισ. κατευθύνεται στην αποπληρωμή του χρέους. Λογικό αποτέλεσμα καθώς με τον τρόπο αυτό η πολιτεία περιορίζει κατά τι, ένα δυσβάσταχτο οικονομικό μέγεθος. Στέλνει ένα μήνυμα στις αγορές για την εθνική μέριμνα έναντί του, αλλά και ένα μήνυμα προς τις νέες γενιές ότι το κράτος, προσπαθεί να ελαφρύνει το βάρος που ακούσια ανέλαβαν να σηκώσουν για το υπόλοιπο της ζωής τους, δίχως να έχουν την παραμικρή ευθύνη για αυτό.
1 δισ. κατευθύνεται στην αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου. Εδώ εγείρονται δύο σημαντικά ζητήματα. Ουσιαστικά πρόκειται για καθυστερήσεις πληρωμών στους δικαιούχους πάροχους του δημοσίου, που σωρευόμενες επιστρέφουν σε αυτούς. Δεν είναι δα και για πανηγυρισμό!!! Έστω! Παραμένει ωστόσο το γεγονός ότι επιχειρήσεις που έπεσαν θύματα της καθυστέρησης των πληρωμών μπορεί να έχουν πτωχεύσει εξαιτίας αυτών ή να έχουν έρθει σε δυσχερή θέση. Επιπλέον, με δεδομένο ότι ένα δισ. δεν θα φθάσει για όλους τους δικαιούχους των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, προκύπτει το ερώτημα: Ποιοι είναι αυτοί που θα ικανοποιηθούν πρώτοι; Πιστωτές του δημοσίου από τον τομέα της υγείας, της ασφάλειας ή αλλού; Προερχόμενοι από το εξωτερικό ή το εσωτερικό; Ποια θα είναι τα κριτήρια; Θα υπάρχει διαφάνεια και λογοδοσία για την όποια προτεραιοποίηση; Τέλος, χρήζει σχολιασμού το γεγονός ότι το μέτρο αυτό στοχεύει στην διευκόλυνση της ρευστότητας της οικονομίας. Δηλαδή, γίνεται χρήση μιας δημοσιονομικής διευθέτησης για να παροχετευθεί ρευστότητα αφήνοντας για μια ακόμα φορά τις τράπεζες -κατεξοχήν «εργαλείο» νομισματικής πολιτικής- να σωρεύουν κέρδη με υψηλά επιτόκια που αφαιμάζουν τις επιχειρήσεις και εν τέλει απορροφούν τη ρευστότητα τους. Ακόμα ίσως και αυτή την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Όσον αφορά τέλος τη διανομή του κοινωνικού πλεονάσματος, αυτή γίνεται σε ένα περιβάλλον κρίσης που έχει αποδεκατίσει οικογένειες, τις έχει οδηγήσει στη φτώχεια, ενώ έχει επιδεινώσει τη θέση αυτών που δοκιμάζονταν ήδη από τη στέρηση. Δεν είναι εύκολο να βρεθεί επαγγελματική ομάδα στην οποία δεν υπάρχουν θύματα αυτής της λαίλαπας. Έναντι αυτής της κατάστασης είναι αναγκαία μια «οριζόντια» πολιτική παρέμβαση εισοδηματικής στήριξης που να διαπερνά κατηγορίες. Στο πλαίσιο αυτό η προνομιακή επιλογή μιας επαγγελματικής ομάδας αποτελεί πρόκληση έναντι των ανθρώπων που βρίσκονται στην ίδια ή χειρότερη οικονομική θέση και δεν απολαμβάνουν το παραμικρό, καθώς δεν ανήκουν στις επιλεγμένες ομάδες. Αλλά ακόμα και εάν συμφωνήσουμε απολύτως με τη διανομή στα σώματα ασφαλείας, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι η προτεραιοποίηση τους αποδεικνύει τον εγκλωβισμό της κυβέρνησης σε ένα σύστημα αναπαραγωγής εισοδηματικής καιπεραιτέρω κοινωνικής πόλωσης και αναστάτωσης, που προκαλεί αυταρχισμό και αναγορεύει τα σώματα ασφαλείας σε ακρογωνιαίο λίθο για την ισορροπία του. Έχουμε εισέλθει για τα καλά σε μια αυταρχικού τύπου οικονομία, με στοιχισμένη ανάπτυξη γύρω από 4 (εάν όχι λιγότερες) τράπεζες και μια ολιγοπωλιακή δομή επιχειρηματικών συμφερόντων συνδεδεμένων με αυτές, που αναμεμιγμένη με πελατειακές πολιτικές σχέσεις και την αποδυνάμωση της κεντρικής εξουσίας, καταλήγει σε ένα ολιγαρχικό σχηματισμό, με σύγχρονα φέουδα, ηγεμόνες, ευγενείς, αλλά… και δουλοπάροικους.
Δυστυχώς, ακόμα και εάν κάποιος επιχαίρει για τους παιανισμούς περί τις δημοσιονομικές εξελίξεις δεν είναι εύκολο να παρασυρθεί στο ρυθμό τους. Συνεχίζει να αγωνιά, σιωπά και αναρωτιέται τι να απαντήσει στους νέους όταν ρωτούν εάν θα πρέπει να φύγουν από τη χώρα σε αναζήτηση ευκαιριών… Ίσων ευκαιριών!!!
* Ο κ. Γιάννης Τσαμουργκέλης είναι διδάκτωρ της Οξφόρδης και Επίκουρος Καθηγητής της Διεθνούς Οικονομικής στο Παν/μιο του Αιγαίου.
Πηγή:www.capital.gr
