Από το Stratfor-Συνεργασία με τον Τύπο της Κυριακής
Η αντιπαράθεση ΕΕ-Ρωσίας
Υπό την πίεση να υπάρξει ισορροπία μεταξύ της Ρωσίας και των κρατών μελών της ΕΕ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, η Γερμανία θα συνεχίσει την προσεκτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της Ρωσίας. Η επιφυλακτικότητα του Βερολίνου, φυσικά, θα ενοχλήσει ορισμένες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, κυρίως την Πολωνία και τη Ρουμανία, που επιζητούν να βοηθηθούν περισσότερο από την Δύση. Οι δύο αυτές χώρες αποτελούν σημαντικά συστατικά της αργής οικοδόμησης της συμμαχίας Intermarium στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια του τριμήνου, η Βαρσοβία και το Βουκουρέστι θα συνεχίσουν να επιδιώκουν την μεταξύ τους επαναπροσέγγιση, πλην όμως σε προκαταρκτικό στάδιο και σε επίπεδο ρητορικής, καθώς συνεχίζεται η σύγκρουση της Ευρώπης με τη Ρωσία, αν και με μικρότερη ένταση.
Για να συμβάλει στην ενίσχυση των Δυτικού, ιδιαίτερα του αμερικανικού, ενδιαφέροντος για τη χώρα, η Ρουμανία θα ξεκινήσει τη νομοθετική διαδικασία για τη μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου στον τομέα της ενέργειας και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Η διαδικασία δεν θα ολοκληρωθεί αυτό το τρίμηνο. Το Βουκουρέστι θα ανησυχεί ιδιαίτερα για τα γεγονότα στη Μολδαβία, όπου η Μόσχα θα κλιμακώσει την πολιτική και οικονομική πίεση, μετά την υπογραφή της συμφωνίας της Μολδαβίας με την ΕΕ. Η ρουμανική κυβέρνηση θα αυξήσει τις επίσημες και ανεπίσημες επαφές της με την κυβέρνηση της Μολδαβίας προκειμένου να ενισχύσει την επιρροή της στη χώρα, χωρίς ωστόσο το Βουκουρέστι να είναι σε θέση να κάνει πολλά για να αποτρέψει την κοινωνική αναταραχή και διαδηλώσεις στη χώρα.
Η ευρωπαϊκή ανησυχία για τη Ρωσία θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τη συζήτηση για τις αμυντικές δαπάνες στις περισσότερες χώρες, από τη Βαλτική έως και τη Μαύρη Θάλασσα. Οι προτάσεις για την αύξηση των δαπανών θα είναι κυρίως σε προκαταρκτικό στάδιο λόγω των καλοκαιρινών διακοπών, αλλά κάποιες χώρες, όπως η Λιθουανία κατά τη διάρκεια του τριμήνου θα εγκρίνει τις αυξήσεις των στρατιωτικών δαπανών της.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας της Σουηδίας, θα συζητηθεί πολύ η ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, αλλά η Στοκχόλμη είναι απίθανο να ενταχθεί στην στρατιωτική συμμαχία. Ένα παρόμοιο σενάριο θα παιχτεί στη Φινλανδία, όπου η συζήτηση για το ΝΑΤΟ θα βρίσκεται ψηλά στην πολιτική ατζέντα, αλλά χωρίς πιθανότητα επίλυσης στους επόμενους τρεις μήνες.
Σε αυτό το τρίμηνο δεν θα υπάρξει μεγάλη πρόοδος στις προσπάθειες της Ευρώπης για την ενεργειακή διαφοροποίηση από τη Ρωσία. Η αλλαγή ηγεσίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μαζί με την ισχυρή πολιτική στήριξη από πολλές χώρες-μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης για τον ρωσικό αγωγό South Stream, θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τις Βρυξέλλες να μπλοκάρουν επίσημα το έργο. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ρωσίας, της ΕΈ και των μελών του έργου του South Stream θα συνεχιστούν παρά τις κατά καιρούς απειλές των Βρυξελλών. Η Ρωσία θα είναι σε θέση επίσης να χρησιμοποιήσει πολιτικά και νομικά μέσα, προκειμένου να εμποδίσει αποτελεσματικά τυχόν σχέδια για μια διαδρομή μέσω της Κασπίας.
Οι ρήξεις διευρύνονται καθώς αυξάνεται ο ευρωσκεπτικισμός
Τα αποτελέσματα των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το πιο σημαντικό πολιτικό γεγονός του χρόνου σε επίπεδο ΕΕ, θα συνεχίσουν να απασχολούν ολόκληρη την ήπειρο κατά το τρίτο τρίμηνο. Όπως ανέφερε το Stratfor στην ετήσια πρόβλεψή του, η διαδικασία λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ σχεδόν θα παγώσει, επειδή οι εθνικές κυβερνήσεις και οι νομοθέτες της ΕΕ θα περνούν το μεγαλύτερο μέρος του τριμήνου διαπραγματευόμενοι και επικυρώνοντας τη νέα σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα απορροφούν τις πολιτικές επιπτώσεις του αυξανόμενου ευρωσκεπτικισμού, την ώρα που οι θερινές διακοπές θα επιβραδύνουν τη νομοθετική διαδικασία.
Κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου, η σύγκρουση για την πολιτική κατεύθυνση της Ευρώπης θα συνεχιστεί. Στα τέλη Ιουνίου, τα μέλη της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για τον επόμενο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κάθε χώρα θα πρέπει τώρα να ορίσει εκπροσώπους στην επιτροπή. Μετά από ακροάσεις για την έγκρισή τους, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να επικυρώσει τον Πρόεδρο και τους επιτρόπους. Αυτή η διαδικασία θα οδηγήσει σε προστριβές μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ των κρατών μελών και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το αν η Ευρώπη θα πρέπει να ακολουθήσει την οδό μιας μεγαλύτερης ενσωμάτωσης.
Η διαδικασία επικύρωσης θα έχει μακροχρόνιες πολιτικές επιπτώσεις στην Ευρώπη. Με το μπλοκ να αγωνίζεται να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ της εθνικής κυριαρχίας και της υπερεθνικής ολοκλήρωσης, τα κράτη μέλη θα συνεχίζουν να αποξενώνονται. Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης, με επικεφαλής το Ηνωμένο Βασίλειο, θα υποστηρίξουν ότι η διαδικασία της ολοκλήρωσης της Ευρώπης πρέπει να παγώσει, και ότι οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να ανακτήσουν κάποια από τα προνόμια που παραχώρησαν στις Βρυξέλλες. Άλλες χώρες, κυρίως η Γαλλία και η Ιταλία, θα πιέσουν για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, προκειμένου να εξασφαλίσουν περισσότερες επιδοτήσεις και ηπιότερους δημοσιονομικούς στόχους.
H Γερμανία θα παγιδευτεί στη μέση. Το Βερολίνο χρειάζεται να προστατεύσει την ευρωζώνη και βεβαιωθεί ότι η διαδικασία ολοκλήρωσης δεν διακόπτεται, ενώ παράλληλα ενδιαφέρεται επίσης να διατηρήσει την τρέχουσα διαδικασία των οικονομικών μεταρρυθμίσεων και των μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης στην ευρωπαϊκή περιφέρεια. Στο τρίτο τρίμηνο, οι αντιφατικές αυτές απόψεις σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης θα συνεχίσουν να κατακερματίζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η άνοδος του ευρωσκεπτικισμού θα γίνει αισθητή και σε εθνικό επίπεδο. Σε χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία, η συζήτηση για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης θα είναι ψηλά στην ατζέντα, ιδίως όσο τα συντηρητικά κόμματα φοβούνται ολοένα και περισσότερο ότι θα χάσουν ψήφους από τους εθνικιστές αντιπάλους τους. Με τις εκλογές σε τρεις γερμανικές περιφέρειες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι ευρωσκεπτικιστές- μέλη της των κυβερνώντων κομμάτων της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης και της Χριστιανικής Κοινωνικής Ένωσης θα πιέσουν για μια εσωτερική συζήτηση για το ενδεχόμενο να συμμαχήσουν με την ευρωσκεπτιστική αντιπολίτευση. Οι ευρωσκεπτικιστές πολιτικοί στη Γερμανία – και στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση – θα επικρίνουν επίσης τις διάφορες πτυχές της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η Καγκελάριος Μέρκελ πιθανώς θα αντισταθεί στις εν λόγω δυνάμεις, αλλά θα βρεθεί υπό αυξανόμενη πολιτική πίεση εντός και εκτός της κυβέρνησης της.
Αυτό, με τη σειρά, θα επηρεάσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Η Ιταλία έχει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το δεύτερο εξάμηνο του έτους και θα ασκήσει πιέσεις για επαναδιαπραγμάτευση της ευρωπαϊκής πολιτικής, αναφορικά τους πρόσφυγες από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πιθανό να παράσχει περισσότερους πόρους στις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, χωρίς ωστόσο να αναμένονται ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στην πολιτική για το συγκεκριμένο θέμα.
Το τρίτο τρίμηνο θα είναι σχετικά ήρεμο για τις τράπεζες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η συζήτηση για την αξία του ευρώ και των ανορθόδοξων μέτρων, όπως η ποσοτική χαλάρωση, θα εξακολουθούν να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ, αλλά είναι απίθανο κατά τη διάρκεια του τριμήνου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εφαρμόσει πρόσθετα μέτρα. Πριν πάρει την απόφαση για περαιτέρω ενέργειες, θα περιμένει να δει τα αποτελέσματα των μέτρων που θεσπίστηκαν τον Ιούνιο, όταν μείωσε το βασικό της επιτόκιο και εφάρμοσε αρνητικά επιτόκια καταθέσεων για τις τράπεζες. Παρά τη φαινομενική ηρεμία στις χρηματοπιστωτικές αγορές, πολλοί Ευρωπαίοι θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Οι πιστωτικές συνθήκες για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ιδίως εκείνες στην περιφέρεια της Ευρώπης, θα παραμείνουν ασθενείς, γεγονός που θα υπονομεύσει τις προοπτικές για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
*Το συγκεκριμένο απόσπασμα αποτελεί μέρος των προβλέψεων του Stratfor για το τρίτο τρίμηνο του 2014.
Υπεύθυνη διαχείρισης για την Ελλάδα: Δέσποινα Συριοπούλου
