ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΥΚΟΝΟΣ
Από την Αφροδίτη Α. Καλομάρη
Τρεις μόλις ημέρες στην Μύκονο, ήταν αρκετές για να μυηθώ στον θαυμαστό, πράγματι, κόσμο… της κοπανιστής.
Ενός ιδιαίτερου τυριού που χαϊδεύει με τον πικάντικο τρόπο της, τον ουρανίσκο κάθε δοκιμαστή της.
Αφορμή για να βρεθώ στο νησί, το κάλεσμα ενός φίλου –πια – και εραστή της κοπανιστής, του Μυκονιάτη Δημήτρη Ρουσουνέλου, με πρωτοβουλία του οποίου διοργανώθηκε ένα γαστρονομικό, παραγωγικό και επιστημονικό διήμερο αποκλειστικά και μόνον για «εκείνη».
Ομολογώ, ότι για την κοπανιστή γνώριζα λίγα. Την είχα δοκιμάσει πρώτη φορά στο εστιατόριο του Χρήστου Αθανασιάδη, το Nicen’ Easy, στο Κολωνάκι πριν μερικά χρόνια. Ήταν σπιτική και σερβιρίστηκε ένα βράδυ, ξημερώματα για την ακρίβεια, όταν όλοι είχαν φύγει και είχαμε απομείνει δυο –τρεις άνθρωποι όλοι όλοι. Πάνω στην κουβέντα, ο Χρήστος μου την προσέφερε λέγοντας: «Δοκίμασε αυτό το τυράκι…πρόκειται για μία σπουδαία Μυκονιάτισσα κυρία. Την λένε κοπανιστή». Την έβαλα στο στόμα μου γελώντας με το αστείο όνομά της. Με γέλασε και εκείνη όμως, αφού με «έκαψε» μα και με ενθουσίασε ταυτόχρονα με το πικάντικο του χαρακτήρα της…
Έκτοτε, την είχα στο μυαλό. Μου είχε κερδίσει το ενδιαφέρον και όποτε την συναντούσα, την προτιμούσα. Βέβαια, αυτές οι συναντήσεις ήταν σπάνιες, αφού δεν την έβρισκα πάντα ούτε στα μπακάλικα, πόσο μάλλον στις προθήκες των ψυγείων στα σούπερ μάρκετ.
«Μόστρα» στο Γιαλό
Το πλοίο έφτασε μεσημέρι στο νησί και πριν καλά καλά προλάβουμε να δέσουμε, ήρθε πρόσκληση για ουζάκι με μεζέ στο Γιαλό στη Χώρα. Τα είχε όλα τακτοποιήσει ο συνταξιδιώτης Γιώργος Πίττας συγγραφέας και γνωστός αναζητητής γεύσεων, ενόσω ήμασταν εν πλω. Παρέα, και η αγαπημένη συνάδελφος των «Νέων» Κική Τριανταφύλλη.
Ο Δημήτρης Μπακόγιας μας περίμενε. Και τί δεν είχε ετοιμάσει. Γαύρο ξιδάτο, λακέρδα, νοστιμότατους πρωινούς σκάρους στο τηγάνι και βέβαια «μόστρα». Σπιτικό παξιμάδι δηλαδή με λάδι, ντομάτα, ελιές και κοπανιστή. Ο ενθουσιασμός έκδηλος. Με τέτοια υποδοχή, τί άλλο να περιμένει κανείς;
Και όμως η μεγαλύτερη έκπληξη κατά τη διάρκεια της παραμονής μου εκεί, ήρθε μερικές ώρες αργότερα…
Υψηλή…κοπανιστή γαστρονομία
Το πρόγραμμα έγραφε «Δείπνο στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου, Αμπελόκηπος, Άνω Μερά». Λίγο πριν τις 21:00 ήμασταν εκεί στο «Μοναστηράκι» όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι. Όλοι οι προσκεκλημένοι έξω καθισμένοι στις πεζούλες και ανάμεσα τους μια κατακόκκινη πόρτα κλειστή. Ευγενικές κοπέλες προσέφεραν για το καλωσόρισμα σφουγγάτο με τυροβολιά και κοπανιστή (ένα είδος τυροκροκέτας) που το βουτούσες σε μαρμελάδα λεμόνι, κεφτεδάκια χοιροσφαϊσια (από φρέσκο χοιρινό κιμά κομμένο χοντρά με μαχαίρια, θρούμπι και ρίγανη), και σούμα.
Μα εμένα το μυαλό μου ήταν στην πόρτα. Περίμενα να ανοίξει και να φανερώσει το μυστικό της. Και έτσι έγινε… Σε αυτόν τον χώρο έμελλε να απολαύσω ένα από τα ομορφότερα δείπνα στην ζωή μου.
Το βήμα μου προς τα εμπρός συνοδεύτηκε από ένα αίσθημα απόλυτης κατάνυξης, αλλά κυρίως ανυπομονησίας για το τί θα επακολουθούσε.
Ο περίβολος κάτασπρος και περιποιημένος με τα τραπέζια σε σχήμα π, στρωμένα με παραδοσιακά φανταχτερά Μυκονιάτικα υφαντά. Επάνω τους ανθοδέσμες με λουλούδια του αγρού και άρτος ευλογημένος δύο τύπων. Μπομπότα και σταρένιο με φαγόπυρο συνοδευόμενο από άλειμμα κοπανιστής με ταχίνι, φύλλα φραγκοσυκιάς και κρίταμο τουρσί, άνυδρα ντοματάκια.
Ακολούθησε μία πραγματική πανδαισία αρωμάτων και γεύσεων με βάση την κοπανιστή μέσα από 11 ξεχωριστά πιάτα με ενορχηστρωτή της πολυπληθούς μαγέρικης ορχήστρας τον αεικίνητο σεφ Βαγγέλη Πελέκη.
Από τραγανή κοπανιστή με σύκο, λούζα (Μυκονιάτικο αλλαντικό) και αρμπαρόριζα τοποθετημένη σε ξύλο ευκαλύπτου αντί για πιάτο, σμέρνα σαβόρε, μαύρο κριθαράκι με αστακό, ντομάτα και κοπανιστή, έως μουσταλευριά με παγωτό κοπανιστής, σουσάμι και κανέλα, αλλά και παγωμένη κοπανιστή με χαβιάρι – όπως το αποκάλεσα – καρπουζιού.
Η κοπανιστή εκείνο το βράδυ ήταν η μόνη πρωταγωνίστρια. Ήταν εκείνη που ένωσε. Όχι μόνον 12 ερασιτέχνες και επαγγελματίες μάγειρες*που αποτέλεσαν και την «ομάδα εργασίας» αυτού του εξαιρετικού σε όλα του δείπνου, αλλά και όλους εμάς, τους προσκεκλημένους, μαζί της.
Ημερίδα, Γευσιγνωσία και μαγειρικές
Το διήμερο πλαισιώθηκε και με ημερίδα αφιερωμένη στην κοπανιστή με ομιλητές μεταξύ άλλων τον Ηλία Μαμαλάκη, ενώ προβλήθηκε και το πρωτότυπο συγκινητικό βίντεο «Περί κοπανιστής» του Δημήτρη Καλφάκη, το οποίο και εξασφαλίσαμε για τους αναγνώστες του GreekAmericanNewsAgency.
Ακόμη, επισκεφθήκαμε το μοναδικό πιστοποιημένο τυροκομείο του νησιού, του Θοδωρή Κουκά, καθώς επίσης προχωρήσαμε και σε γευσιγνωσία κοπανιστών όχι μόνον από την Μύκονο, αλλά και από άλλα νησιά των Κυκλάδων (Ηρακλειά, Άνδρος, Νάξος, Σύρος, Τήνος). Ένα τυρένιο ρολόι που μας ξύπνησε τις αισθήσεις…
Τέλος, στο Σινέ Μαντώ, κήπος Μελετόπουλου, μαγειρέψαμε με κοπανιστή παρέα με τους Ben Προβή και Μάνο Κωνσταντάρα (13χρονος) αλμυρή τάρτα με κοπανιστή, τυροβολιά, λούζα αλλά και ποικιλία μάκι σούσι με κρέμα κοπανιστής, λούζα, τόνο ή σολωμό. Με τον Γιάννη Γαβαλά, Κυκλαδίτικη τυροκουλούρα με κοπανιστή, τυροβολιά και γραβιέρα Νάξου – το χειροποίητο φύλλο άνοιξε η Βάσω Χαρχαντή, τον Παναγιώτη Μενάρδο ορτύκι γεμιστό με κοπανιστή, την Αντζελίνα Καλογεροπούλου, κριτσίνια με κοπανιστή, τον Νίκο Κουκιάσα, καραμελωμένα φρούτα με παγωτό κοπανιστή και τέλος την Αντωνία Ζάρπα από την Τήνο με μία συνταγή που την ονόμασε «Η καφεμάνα της κοπανιστής» και η οποία συνδύαζε τον ελληνικό καφέ, με το πετιμέζι και βέβαια την κοπανιστή.
Η επίγευση
Θα τολμούσα να παρομοιάσω την κοπανιστή με μία σπουδαία κυρία. Κυκλαδίτισσα, αρχοντογυναίκα με τσαγανό. Ατίθαση. Που όταν περπατά στον δρόμο, όλοι της σφυρίζουν για την ομορφιά της. Εκείνη όμως δεν αποκρίνεται, παρά μόνον μειδιάζει…Γνωρίζει καλά πως όσο ωριμάζει, τόσο πιο όμορφη και πληθωρική γίνεται.
Μέσα από την επαφή μου μαζί της έγινα φίλη της και πρεσβευτής της στους απανταχού τυράδες.
Την θαύμασα γι΄αυτό που είναι στο παρόν (αναγνωρισμένο ΠΟΠ προϊόν), που ήταν κατά το παρελθόν (δώρο που το έδιναν στις νύφες) και γι΄αυτό που ευελπιστώ να είναι στο μέλλον: Διάσημη στα πέρατα του κόσμου και ένας λόγος παραπάνω για να ταξιδεύεις έστω και νοερά στη Μύκονο.
Τα λόγια του σεφ Βαγγέλη Πελέκη στο Facebook μετά την ολοκλήρωση του ταξιδιού μας, ήταν χαρακτηριστικά και τα δανείζομαι αυτολεξεί: «Μέρες δημιουργικές, με ένταση, με αγωνίες. Ο καθένας ξεδιπλωνόταν σιγά σιγά, οι κινήσεις προσεκτικές, όπως ακριβώς προσεκτικά και με ενωμένες τις παλάμες προσπαθείς να ανάψεις φωτιά. Και η φωτιά άναψε. Ο αέρας που φυσούσε την άντριεψε. Μια φωτιά που παρ΄ότι έσβησε μετά το τριήμερο άφησε μια γλυκιά μυρωδάτη στάχτη, σαν και εκείνη που έγινε όταν κάψαμε το δενδρολίβανο και με τ' αποκαΐδια του κάναμε τη σάλτσα σαβόρε. Το νερό στο αυλάκι, φωτιά, αέρας, χώμα της γης ασβεστωμένο στην αυλή του Άι Γιώργη και σπίθες που δεν έχουν σβήσει ακόμα. Εμείς ως μαγέροι τον κύκλο τον κάναμε. Στο χέρι μας είναι να τον μεγαλώσουμε και να επιδιώξουμε κι άλλες τέτοιες στιγμές. Ο κύκλος γίνεται με πολλά χέρια ενωμένα! Συγχαρητήρια σε όλους μας!
«Η αγάπη είναι μια προσπάθεια να κάνεις ένα κομμάτι των ονείρων σου πραγματικότητα»- Χένρι Ντέιβιντ Θορρώ»
* Δημήτρης Αϊδίνης, Γιώργος Βενιέρης, Γιάννης Γαβαλάς, Ειρήνη Ζουγανέλη, Γιάννης Ζουγανέλλης, Νίκος Κουκιάσας, Γιώργος Κωνσταντινίδης, Σήφης Μανουσέλης, Σταμάτης Μαρμαρινός, Γιώργος Ριζόπουλος, Άλσι Σινανάς.
