Κυβερνητικές αποφάσεις, έγγραφα, ντοκουμέντα…
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
—–
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
—–
Μαρούσι, 12 Ιανουαρίου 2015
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ανακοίνωση Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων κ.Γ.Καλαντζή
Θέμα: Η νομική προσωπικότητα των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων και του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος (Κ.Ι.Σ.Ε), τα ισραηλιτικά σχολεία και η φορολογία τους
Στο δημόσιο λόγο αλλά κυρίως στη σκοτεινή πλευρά του διαδικτύου αναπαράγονται μεταξύ άλλων θεωριών συνωμοσιών, ψευδών και συκοφαντιών, διάφορες πληροφορίες περί του τρόπου φορολόγησης των Ελλήνων πολιτών εβραϊκού θρησκεύματος, του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος (ΚΙΣΕ) και των ισραηλιτικών κοινοτήτων. Κάθε εχέφρων πολίτης που πληρώνει φόρους και συμπληρώνει ο ίδιος τη φορολογική του δήλωση, μπορεί να αντιληφθεί πολύ εύκολα γιατί αυτές οι πληροφορίες δεν μπορεί παρά να είναι καθαρή συκοφαντία καθώς η δήλωση θρησκεύματος δεν ζητείται σε κανένα στάδιο συμπλήρωσης και υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Επίσης, η Πολιτεία δεν τηρεί μητρώο θρησκευτικών πεποιθήσεων των πολιτών, ούτε ζητείται η εν λόγω πληροφορία κατά τις απογραφές της στατιστικής υπηρεσίας. Επειδή, όμως, βρισκόμαστε σε εποχή οξύτατης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής κρίσης είναι χρήσιμη η έγκυρη και υπεύθυνη ενημέρωση για τα θέματα αυτά.
Οι Έλληνες πολίτες εβραϊκού θρησκεύματος πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους, όπως όλοι οι Έλληνες πολίτες, και δεν έχουν καμία φοροαπαλλαγή ή φορολογική επιβάρυνση εξαιτίας της θρησκευτικής τους ταυτότητας. Το ΚΙΣΕ και οι ισραηλιτικές κοινότητες φορολογούνται όπως ακριβώς και η Εκκλησία της Ελλάδος γιατί αμφότερες έχουν καθεστώς νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου. Τα ακίνητα των ισραηλιτικών κοινοτήτων –εκτός των Συναγωγών που είναι χώροι προσευχής και δεν φορολογούνται όπως και οι Ιεροί Ναοί- φορολογούνται όπως φορολογούνται και τα ακίνητα της Εκκλησίας. Η εισφορά που πληρώνουν οι Έλληνες Εβραίοι στις κοινότητές τους (στην εβραϊκή γλώσσα ορίζεται ως «πέτσια») για να είναι δυνατή η λειτουργία τους –διότι το Κράτος δεν τις χρηματοδοτεί όπως δεν χρηματοδοτεί και την Εκκλησία- χρησιμοποιείται εσκεμμένα από ορισμένους με τρόπο εντελώς ψευδή, παραπλανητικό και στρεψόδικο ώστε να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι δεν πρόκειται για εισφορές πιστών προς την θρησκευτική τους κοινότητα αλλά για τους φόρους, οι οποίοι αντί να εισπραχθούν από το κράτος, όπως ισχύει για όλους, έχουν δήθεν εκχωρηθεί από την Ελληνική πολιτεία στις ισραηλιτικές κοινότητες, ώστε να τους εισπράττουν οι ίδιες από τους πιστούς τους και να τους παρακρατούν προς όφελός τους.
Η πραγματικότητα είναι ότι όλες οι θρησκευτικές κοινότητες εισπράττουν εισφορές από τους πιστούς τους χρησιμοποιώντας διάφορες ονομασίες ή τρόπους είσπραξης (πχ στην Ορθόδοξη παράδοση οι εισφορές των πιστών δίνονται είτε φανερά δια περιφοράς δίσκου είτε με διακριτικότητα στο παγκάρι) γι’ αυτό και αντίστοιχη πρόβλεψη συμπεριλήφθηκε και στο νόμο 4301/2014 που αφορά την οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Ελλάδα. Οι εισφορές αυτές των πιστών, για όλες τις θρησκευτικές κοινότητες, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν φόρους υπέρ της κοινότητάς τους ούτε υποκαθιστούν την υποχρέωση των πιστών και των θρησκευτικών τους κοινοτήτων ως φορολογουμένων να καταβάλλουν φόρους στο Κράτος. Διευκρινίζεται ότι το Κ.Ι.Σ.Ε. δεν εισπράττει ουδεμία εισφορά από τους Έλληνες Εβραίους ως φυσικά πρόσωπα, αλλά επιχορηγείται από τις ισραηλιτικές κοινότητες.
Οι Έλληνες Εβραίοι, όπως όλοι οι Έλληνες πολίτες, καταβάλλουν κανονικά τους φόρους τους και από το υπόλοιπο εισόδημά τους δίνουν τη θρησκευτική εισφορά τους για την κάλυψη των αναγκών λειτουργίας της θρησκευτικής τους κοινότητας.
Αναλυτικότερα το νομικό πλαίσιο για τα ζητήματα αυτά έχει διαμορφωθεί ως εξής:
Α. Φορολόγηση Ελλήνων πολιτών και Θρήσκευμα
Οι Έλληνες πολίτες δεν φορολογήθηκαν ποτέ, δεν φορολογούνται και δεν θα φορολογηθούν ποτέ με βάση τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Το ελληνικό έθνος γνωρίζει πολύ καλά ότι επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το θρήσκευμα αποτελούσε λόγο φορολογικής επιβάρυνσης (πρόκειται περί του «κεφαλικού φόρου» που πλήρωναν οι μη μουσουλμάνοι υπήκοοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) γι’ αυτό και ουδέποτε θεσμοθέτησε τέτοιου είδους φόρους.
Β. Ισραηλιτικά σχολεία
Το ελληνικό κράτος ήδη από το 1882 ακολουθεί μια συγκεκριμένη πολιτική για τους Έλληνες πολίτες εβραϊκού θρησκεύματος η οποία σεβάστηκε και υποστήριξε απολύτως την διατήρηση της θρησκευτικής τους ταυτότητας, εγγυώμενη ταυτοχρόνως την ισότιμη συμμετοχή τους στην ελληνική κοινωνία.
Με το νόμο ΑΙΓ’/1882 (ΦΕΚ Α’ 53) η Ελληνική Πολιτεία αποφάσισε ότι στις περιοχές που μόλις είχαν απελευθερωθεί από τον οθωμανικό ζυγό, θα ιδρύονταν ισραηλιτικά σχολεία των οποίων η λειτουργία και συντήρηση θα γινόταν με δαπάνες του Κράτους.
Με το νόμο 568/1915 (ΦΕΚ Α’ 15) η Ελληνική Πολιτεία καθόρισε ότι στα ήδη λειτουργούντα ισραηλιτικά σχολεία των «Νέων Χωρών» καθίστατο υποχρεωτική η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Αντίστοιχα, σε κάθε δημοτικό σχολείο της χώρας στο οποίο φοιτούσαν τουλάχιστον 20 Εβραίοι μαθητές δινόταν το δικαίωμα διδασκαλίας της εβραϊκής γλώσσας και θρησκείας από δασκάλους που διορίζονταν από τον Νομάρχη και μισθοδοτούνταν από το Κράτος.
Με το νόμο 2456/1920 (ΦΕΚ Α’ 173) ορίστηκε ότι οι ισραηλιτικές κοινότητες έχουν το δικαίωμα ίδρυσης ισραηλιτικών σχολείων. Εκτός της ελληνικής γλώσσας, η διδασκαλία της ιστορίας, της γεωγραφίας, της φυσικής και των μαθηματικών διδασκόταν στα ελληνικά. Το εκπαιδευτικό προσωπικό που δίδασκε αυτά τα μαθήματα, διοριζόταν σύμφωνα με τα ισχύοντα για τη δημόσια εκπαίδευση και μισθοδοτούνταν από το Κράτος. Τα υπόλοιπα μαθήματα διδάσκονταν σε όποια γλώσσα επιθυμούσε η κοινότητα.
Με το νομοθετικό διάταγμα 3379/1955 (ΦΕΚ Α’ 260) καθορίστηκε ότι με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και Οικονομικών θα συσταθούν στα δημόσια δημοτικά σχολεία στα οποία φοιτούν «αλλόθρησκοι ή ετερόδοξοι» μαθητές, θέσεις δασκάλων της οικείας θρησκείας ή δόγματος. Πράγματι, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 25153/1957 (ΦΕΚ Β’ 86) συστάθηκαν 14 θέσεις δασκάλων καθολικού δόγματος (13 στις Κυκλάδες και 1 στην Αθήνα) και 2 θέσεις δασκάλων εβραϊκής θρησκείας (μία στο 81ο Δημοτικό σχολείο Αθηνών και μία στο 8ο δημοτικό σχολείο Λαρίσης). Με το νόμο 3536/2007 και το νόμο 4115/2013 θεσμοθετήθηκαν 240 θέσεις Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής θρησκείας για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, των οποίων οι μισθοί καταβάλλονται από το Ελληνικό Κράτος.
Σήμερα, μόνο το εβραϊκό δημοτικό σχολείο της Λάρισας λειτουργεί ως δημόσιο σχολείο ενώ λειτουργούν δύο Ισραηλιτικά σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Αθήνα, Θεσσαλονίκη) με δαπάνες των αντίστοιχων ισραηλιτικών κοινοτήτων στα οποία διδάσκονται τα μαθήματα που διδάσκονται στα δημόσια σχολεία και, επιπλέον, η εβραϊκή γλώσσα, ιστορία και θρησκεία. Το ελληνικό κράτος με διαδοχικούς νόμους (νόμος 3194/2003, νόμος 3577/2007, νόμος 4071/2012) υποστήριξε αποφασιστικά την λειτουργία των εν λόγω σχολείων επιτρέποντας την απόσπαση δημοσίων εκπαιδευτικών σε αυτά, γεγονός που σημαίνει ότι η μισθοδοσία των συγκεκριμένων εκπαιδευτικών βαρύνει το ελληνικό δημόσιο και όχι τις ισραηλιτικές κοινότητες. Την ίδια πολιτική υποστήριξης μέσω αποσπάσεων δημοσίων εκπαιδευτικών ακολουθεί η Ελληνική Πολιτεία και για τα αρμενικά σχολεία (νόμος 1674/1986, νόμος 2413/1996, νόμος 4071/2012).
Γ. Φορολόγηση και Περιουσία των Νομικών Προσώπων των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων
Με το νόμο 2456/1920 (ΦΕΚ Α’ 173) επί πρωθυπουργίας Ελευθερίου Βενιζέλου ορίστηκε ότι οι ισραηλιτικές κοινότητες είναι «νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου». Στο άρθρο 4 ορίστηκε ότι, μεταξύ άλλων, οι ισραηλιτικές κοινότητες δικαιούνται να δέχονται εισφορές από τα μέλη τους. Η εισφορά αυτή (όπως ήδη αναφέρθηκε, στην εβραϊκή γλώσσα ονομάζεται «πέτσια») καθορίζεται από την ίδια την Ισραηλιτική κοινότητα και έχει την ίδια σημασία και αποστολή με τις εισφορές των Ορθοδόξων πιστών για την λειτουργία της Ορθόδοξης Εκκλησίας (συντήρηση ναών κλπ). Ο ν.4301/2014 «Οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα» δίνει αυτό το δικαίωμα, δηλαδή να εισπράττουν εισφορές από τα μέλη τους, σε όλα τα θρησκευτικά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου.
Επί δικτατορίας Μεταξά ψηφίστηκε ο αναγκαστικός νόμος 2544/1940 (ΦΕΚ Α’ 287) ο οποίος διατήρησε τις Ισραηλιτικές Κοινότητες ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με ορισμένες αλλαγές ως προς τον διορισμό των διοικήσεών τους.
Με το νόμο 2/1944 (ΦΕΚ Α’ 6 και αναδημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α’ 14) η Ελληνική Πολιτεία –πρώτη σε ολόκληρη την Ευρώπη- αποφάσισε να επιστρέψει στους νομίμους κατόχους της την περιουσία των Εβραίων που είχαν δημεύσει οι Ναζί. Η μεγαλειώδης αυτή πράξη δικαιοσύνης αναδεικνύει τόσο την βαθιά δημοκρατική ταυτότητα της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας όσο και την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να εγγυηθεί την ύπαρξη και την επιβίωση των Ελλήνων Εβραίων που επέζησαν από το Ολοκαύτωμα.
Με τον αναγκαστικό νόμο 367/1945 (ΦΕΚ Α’ 143) η Ελληνική Πολιτεία ανασυγκρότησε τις Ισραηλιτικές Κοινότητες για να διασφαλίσει την ύπαρξή τους καθώς οι απώλειές τους από τους Ναζί καθιστούσαν προβληματική τη λειτουργία του νόμου 2456/1920.
Με τον αναγκαστικό νόμο 846/1946 (ΦΕΚ Α’ 17) η Ελληνική Πολιτεία –επίσης, πρώτη σε όλη την Ευρώπη- παραιτήθηκε από το κληρονομικό δικαίωμα του Κράτους επί περιουσιών των Ελλήνων Εβραίων για τις οποίες δεν υπήρχαν κληρονόμοι (στα στρατόπεδα εξόντωσης των Ναζί δολοφονήθηκαν ολόκληρες οικογένειες) και παραχώρησε όλες αυτές τις περιουσίες σε νομικό πρόσωπο το οποίο «θα έχη ως σκοπόν την περίθαλψιν και αποκατάστασιν των Ισραηλιτών της Ελλάδος».
Χωρίς το νόμο 2/1944, τον αναγκαστικό νόμο 367/1945 και τον αναγκαστικό νόμο 846/1946 είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν οι επιζήσαντες Έλληνες Εβραίοι θα είχαν επιτύχει την διασφάλιση της ύπαρξης των κοινοτήτων τους και, συνεπώς, την διασφάλιση της ύπαρξης του Ελληνικού Εβραϊσμού. Αξίζει ιδιαίτερης μνείας, γιατί αυτό αναδεικνύει το μεγαλείο της Ελλάδας, ότι οι Ελληνικές Κυβερνήσεις αν και είχαν να αντιμετωπίσουν τεράστια ζητήματα ως προς την εγγύηση της τροφοδοσίας και της επιβίωσης του πληθυσμού αλλά και ως προς την πολιτική ομαλότητα της χώρας μέσα σε ένα περιβάλλον πρωτοφανούς φτώχειας, καταστροφής και εμφύλιας διαμάχης, δεν εκμεταλλεύθηκαν την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων (όπως έκαναν άλλοι) αλλά έσπευσαν να πράξουν τα πάντα για την εξασφάλιση της επιβίωσης των επιζησάντων Ελλήνων Εβραίων.
Με το διάταγμα «Περί ιδρύσεως Οργανισμού Περιθάλψεως και Αποκαταστάσεως Ισραηλιτών Ελλάδος (Ο.Π.Α.Ι.Ε.)» της 29/3/1949 (ΦΕΚ Α’ 79) ιδρύθηκε το νομικό πρόσωπο που προέβλεπε ο αναγκαστικός νόμος 846/1946.
Με το νόμο 1657/1951 (ΦΕΚ Α’ 20) το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο που είχε συσταθεί προσωρινά με τον αναγκαστικό νόμο 367/1945 «καθίσταται μόνιμον» και για την κάλυψη των δαπανών της λειτουργίας του αποκτά το δικαίωμα με απόφαση που λαμβάνουν τα 2/3 των μελών του να εισπράττει εισφορά από τα εισοδήματα των ισραηλιτικών κοινοτήτων. Η συγκεκριμένη εισφορά επί των εισοδημάτων των ισραηλιτικών κοινοτήτων αποτελεί επιπλέον επιβάρυνσή τους, όπως αποτελεί πχ και η επιβάρυνση των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος για την λειτουργία της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Με το νομοθετικό διάταγμα 301/1969 (ΦΕΚ Α’ 195), δηλαδή επί δικτατορίας Γ.Παπαδόπουλου, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο που είχε συσταθεί με τον α.ν.367/1945 και λειτουργούσε έκτοτε ανελλιπώς, θεωρείται «νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου» από την ίδρυσή του, δηλαδή από το 1945.
Με το προεδρικό διάταγμα 182/1978 (ΦΕΚ Α’ 40) «Περί Κανονισμού της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών» που εκδόθηκε σε εκτέλεση του νόμου 2456/1920 για να κυρώσει τον εσωτερικό Κανονισμό της «Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών», καθορίζονται, μεταξύ άλλων, οι πόροι της κοινότητας αυτής. Σ’ αυτούς συμπεριλαμβάνονται οι γνωστές εισφορές («πέτσια») που κατονομάζονται στο ν.2456/1920 και σε μεταγενέστερους νόμους και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν ή απαλλάσσουν τα μέλη των ισραηλιτικών κοινοτήτων από την υποχρεωτική καταβολή φόρων στο Ελληνικό Κράτος όπως ακριβώς προβλέπεται για όλους τους Έλληνες πολίτες.
Με το νόμο 4223/2013 εξαιρέθηκαν από την καταβολή φόρου ακινήτων όλοι οι χώροι προσευχής και λατρείας όλων των γνωστών θρησκειών.
Με το νόμο 4178/2013 προβλέφθηκαν ειδικές διαδικασίες για τη τακτοποίηση πολεοδομικών παραβάσεων των Ιερών Ναών της Εκκλησίας, των Συναγωγών και των Τεμενών της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης.
Με το νόμο 4301/2014 εξαιρέθηκαν από την καταβολή ανταποδοτικών τελών στους Ο.Τ.Α. όλα τα αυτοτελή κτήρια Ιερών Ναών και χώρων προσευχής όλων των γνωστών θρησκειών και δογμάτων.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
—–
ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
—–
Μαρούσι, 3 Μαρτίου 2015
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Σχετικά με ερωτήσεις και δημοσιεύματα αλλοδαπών μέσων ενημέρωσης που αφορούν την φορολόγηση της Εκκλησίας της Ελλάδος και τη μισθοδοσία των Κληρικών, και αναδημοσιεύθηκαν στο εσωτερικό, ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων κ. Γ. Καλαντζής προέβη στις ακόλουθες διευκρινίσεις για την κατάσταση ως έχει σήμερα
Α. Φορολόγηση Εκκλησίας της Ελλάδος
1. Όλοι οι φορείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης και των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου φορολογούνται για το εισόδημα, που τυχόν αποκτούν, σύμφωνα με όσα προβλέπονται για όλα τα νομικά πρόσωπα στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Νόμος 4173/2014).
2. Οι φορείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης και των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου δεν έχουν καμία ειδική απαλλαγή από τον Φ.Π.Α. (Νόμος 2859/2000).
3. Οι φορείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης και των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου πληρώνουν κύριο και συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. για όλα τα ακίνητά τους (Νόμος 4223/2013) συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων στρεμμάτων δασών και δασικών εκτάσεων των οποίων δεν είναι επιτρεπτή η αξιοποίησή τους. Απαλλάσσονται από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. μόνο οι λατρευτικοί χώροι (Ναοί και Μοναστήρια) και οι κοινωφελείς χώροι (π.χ. γηροκομεία, αίθουσες συσσιτίων) που ιδιοχρησιμοποιούν. Η συγκεκριμένη απαλλαγή ισχύει για όλες τις θρησκείες και δόγματα (θρησκευτικές κοινότητες) της χώρας, που διαθέτουν νόμιμα υφισταμένους λατρευτικούς χώρους ή χώρους με αντίστοιχη κοινωφελή χρήση, αλλά και για όλους τους μη κερδοσκοπικούς φορείς στην Ελλάδα για τα ακίνητά τους που εξυπηρετούν μορφωτικούς, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, αθλητικούς, θρησκευτικούς, φιλανθρωπικούς και κοινωφελείς σκοπούς.
4. Σχετικά με τις υποχρεώσεις παρακράτησης και απόδοσης φόρων, τελών και κρατήσεων ισχύουν για τους φορείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης και των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου, αυτά ακριβώς που ισχύουν για τα νομικά πρόσωπα γενικά.
5. Η Εκκλησία της Ελλάδος, η Εκκλησία της Κρήτης και οι Ιερές Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με θρησκευτικό χαρακτήρα και αυτοχρηματοδοτούμενα, δηλαδή η λειτουργία τους, η συντήρηση των κτηριακών υποδομών τους και η ευρύτατη κοινωφελής προσφορά τους βασίζεται στις εισφορές, τις δωρεές και την εθελοντική εργασία των Ορθοδόξων Χριστιανών, καθώς και στην αξιοποίηση τυχόν περιουσίας που διαθέτουν.
Β. Μισθοδοσία του Ιερού Κλήρου
Σχετικά με τη μισθοδοσία των Ορθόδοξων Κληρικών η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων εξέδωσε στις 6/9/2012 δελτίο τύπου στο οποίο αναφέρονταν αναλυτικά οι αποδοχές του Ιερού Κλήρου και σημειωνόταν χαρακτηριστικά: «Ο Ιερός Κλήρος υπάγεται στο ενιαίο μισθολόγιο χωρίς καμία θετική ή αρνητική διάκριση. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες και ο Ιερός Κλήρος δεν έχουν εξαιρεθεί από καμία γενικότερη μισθολογική μείωση ούτε ζήτησαν να εξαιρεθούν». Αξίζει να συμπληρωθεί, επίσης, και ότι δεν έκαναν καμία κίνηση δικαστικού χαρακτήρα για να εξαιρεθούν.
Η μισθοδοσία του Ορθόδοξου Κλήρου, όπως και η χρηματοδότηση της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας, την οποία η ίδια διακήρυξε στα κείμενα των Επαναστατικών Εθνοσυνελεύσεων των Αντιπροσώπων του Ελληνικού Λαού (1822, 1829), σε αντάλλαγμα της παραχώρησης της εκκλησιαστικής περιουσίας στο Δημόσιο. Η παραχώρηση πραγματοποιήθηκε σταδιακά (δημιουργία δημόσιων οργανισμών εκμετάλλευσης εκκλησιαστικής περιουσίας για την στήριξη της δημόσιας Παιδείας και τη βελτίωση της κατάστασης του Κλήρου στις 13/10/1834, στις 19/11/1909 και στις 10/5/1930, αφαίρεση μοναστηριακών ακινήτων για αποκατάσταση αγροτών και προσφύγων αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, Σύμβαση παραχώρησης των 4/5 αγροτολιβαδικής περιουσίας των Μονών στις 18/9/1952, Σύμβαση παραχώρησης δασικής και αγροτολιβαδικής περιουσίας των Μονών στις 11/5/1988). Η συζήτηση περί μισθοδοσίας του Ιερού Κλήρου συνδέεται με την συζήτηση περί επιστροφής της εκκλησιαστικής περιουσίας, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην επιβάρυνση των Ελλήνων φορολογουμένων με ποσά απροσδιορίστου ύψους.
Πρέπει, επίσης, να είναι σαφές ότι η καταβολή της μισθοδοσίας των Κληρικών πραγματοποιείται απευθείας από το Δημόσιο προς τους ίδιους τους Κληρικούς. Δεν μεταβιβάζονται χρήματα του Δημοσίου στις Ιερές Μητροπόλεις για τον παραπάνω σκοπό ούτε προβλέπεται στον ετήσιο προϋπολογισμό εξόδων του Κράτους οποιαδήποτε τακτική επιχορήγηση προς τους φορείς της ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησίας της Κρήτης ή των Ιερών Μητροπόλεων των Δωδεκανήσων. Συνεπώς, οι Ιερές Μητροπόλεις δεν διαχειρίζονται «δημόσιο χρήμα».
Οι ανακοινώσεις και στα αγγλικά
PRESS RELEASE
Statement of the Secretary General for Religious Affairs, Mr. George Kalantzis
Re: The Legal Personality of Israeli Communities and of the Central Board of Jewish Communities in Greece, of Jewish schools and their taxation
In public discourse, and particularly on the dark side of the internet, several theories are reproduced, including conspiracy theories, falsehoods, slander, as well as much information about the taxation of Greek citizens of Jewish religion, of the Central Board of Jewish Communities in Greece and of the Israeli communities. Any rational citizen who pays taxes and fills out an income tax return statement can easily understand why this information can only be slander since at no stage of filling out or submitting the tax statement an indication of religious affiliation is required. Moreover, the State does not keep a register of the citizens’ religious affiliations nor is this information requested at the population census of the Statistical Service. However, because this is a time of the most acute economic, social and cultural crisis, accurate and responsible information seems to be useful.
Greek citizens of Jewish religion pay taxes normally, just like all Greek citizens, and there are neither tax exemptions nor additional tax burdens for them due to their religious identity. The Central Board of Jewish Communities in Greece and the Israeli communities are being taxed in the same way as the Church of Greece because they are both legal persons governed by public law. Real estate property of the Israeli communities – with the exception of Synagogues which are places of worship, like Churches, and therefore are not subject to tax- are subject to tax similarly to the real estate property of the Church. Some speak in a false and misleading way of the contributions paid by Greek Jews to their communities for their operational costs (neither the Church nor the Israeli communities are financed by the State). They do that in order to create the impression that this is not about contributions of believers to their religious community but they claim that they are alleged taxes which instead of being collected by the State, as in the case of all other citizens, they have been conferred by the Greek State to Israeli communities in order to be collected by them and to be withheld for their own benefit.
The reality is that all religious communities collect contributions by their believers by different names or ways of collection. For instance, in Greek Orthodox tradition the believers provide their contributions either openly in the collection plate at mass or discretely in the donation box. For that reason a relevant provision has been included in Law 4301/2014 regarding the organization of the legal form of religious communities in Greece. Those contributions of believers, irrespectively of the religious community they belong to, in no way can be considered taxes to their religious community or can substitute for the obligation of the believers and of their religious communities to pay taxes to the State. It is clarified that the Central Board of Jewish Communities in Greece does not receive any contribution whatsoever by Greek Jews as natural persons but it is financed by the Israeli communities.
Greek Jews, like all Greek citizens, pay their taxes and make their donation to their religious community out of their remainder income in order to contribute to the operational needs of their community.
Specifically, the legal framework for the aforementioned issues is as follows:
A. Taxation of Greek citizens and Religion
Greek citizens have never been taxed and will never be taxed based on religion or belief. The Greek nation is well aware that during the time of the Ottoman Empire religion was a reason of tax burden for non-Muslim taxpayers. Therefore no tax of this sort has ever been adopted in Greece.
B. Jewish schools
Since 1882 the Greek State pursues a specific policy for the Greek citizens of Jewish religion respecting and fully supporting the maintenance of their religious identity guaranteeing at the same time their equal participation in Greek society.
By Law ΑΙΓ’/1882(Official Gazette number A’ 53) the Greek State provides for Jewish schools to be established at the regions freed from the Ottoman rule. The Jewish schools would operate and be maintained with State funding.
By Law 568/1915 (Official Gazette number A’ 15) the Greek State provided for the compulsory teaching of Greek language to the operating Jewish schools of the “New Territories” (namely, Macedonia and Epirus). In parallel, all Elementary schools of the country where at least 20 Jewish students were enrolled may require religion teachers to teach the students Hebrew language and Jewish religion. The teachers were appointed by the Prefect and paid by the State.
By Law 2456/1920 (Official Gazette number A’ 173) Israeli communities may establish Jewish schools. Greek language, History, Geography, Physics and Mathematics were the subjects taught in Greek. The teachers to teach those subjects ware appointed according to the regulations for public education and were paid by the State.
By Statutory Instrument 3379/1955 (Official Gazette number A’ 260) it has been determined that by Joint Ministerial Decree of the Minister of National Education and Religious Affairs and the Minister of Finance posts of teachers of religious education will be established in public Elementary schools where students of religions or cults other than Orthodox Christianity are enrolled. Actually, by Joint Ministerial Decree 25153/1957 (Official Gazette number B’ 86) 14 posts of teachers of Catholic religious education (13 in the Cyclades and 1 in Athens) and 2 posts of teachers of Jewish religious education (one in the 81st Elementary school of Athens and one in the 8th Elementary school of Larisa) have been established. By Law 3536/2007 and Law 4115/2013 240 posts of teachers of Islamic education for the Muslim minority of Thrace have been established. Teachers’ salaries are paid by the Greek State.
Currently, only the Jewish Elementary school of Larisa operates as a public school, while two Israeli schools of Primary education (in Athens and Thessalonica) operate at the expenses of the respective Israeli communities. In those two schools Hebrew language and Jewish history and religion are taught in addition to the subjects taught in public schools. The Greek State, with the intention to strongly support those schools, has passed legislation (Law 3194/2003, Law 3577/2007, Law 4071/2012) by which the secondment of public-sector teachers to those schools is made possible, therefore covering the cost of the seconded teachers’ salaries. The same policy of public-sector teachers’ secondment is pursued by the Greek State for Armenian schools (Law 1674/1986, Law 2413/1996, Law 4071/2012).
C. Taxation and Property of Legal persons of Israeli Communities
By Law 2456/1920 (Official Gazette number A’ 173) adopted under the premiership of Eleftherios Venizelos, it has been laid down that the Israeli communities are “Legal persons governed by public law”[1]. By article 4 it has been laid down that the Israeli communities may accept contributions by their members. The Israeli communities may set the amount of those contributions which are being used in the same way as the contributions of Orthodox Christians to their Church (maintenance of temples etc.). All religious legal persons governed by private law are authorized to receive contributions by their members by Law 4301/2014 “Organization of the Legal Form of Religious Communities and their organizations in Greece”.
Under the dictatorship of Metaxa, emergency Law 2544/1940 (Official Gazette A’ 287) has been adopted, by which the Israeli communities maintain their legal personality governed by public law with certain changes on the appointment of their administrative board.
By Law 2/1944 (Official Gazette number A’ 6, republished in number A’ 14), the Greek State was the first European state to return Jewish property – confiscated by the Nazis- to its legitimate owners. This grand act of justice highlights both the democratic identity of the Government of National Unity and the determination of the Greek State to guarantee the presence of Greek Jewish Holocaust survivors.
By emergency Law 367/1945 (Official Gazette number A’ 143) the Israeli Communities have been formed again by the Greek State aiming at guaranteeing their existence. This emergency Law has been adopted because the losses the communities had suffered by the Nazis had made the application of Law 2456/1920 problematic.
By emergency Law 846/1946 (Official Gazette number A’ 17), the Greek State was the first European state to forfeit its right to escheat Greek Jews’ property in the absence of heirs (entire families had been exterminated in Nazi concentration camps). All this property had been granted to a legal person “aiming at looking after and rehabilitating the Jews of Greece”.
If Law 2/1944, emergency Law 367/1945 and emergency law 846/1946 hadn’t been adopted, it is extremely doubtful that the surviving Greek Jews would have managed to maintain their communities and therefore the existence of Greek Jewry. It is particularly worthy of note that Greek governments did not take advantage of the extermination of Greek Jews – as other states did- but they took all necessary measures to safeguard the survival of surviving Greek Jews. This highlights the greatness of the Greek State as the Greek governments had to face immense issues with regard to securing food supply and survival for the population as well as political normality for the state in an environment of unprecedented poverty, disaster and civil conflict.
By the Decree “Establishing the Organization for care and rehabilitation of Greek Jews (O.P.A.I.E)” of March 29, 1949 (Official Gazette number A’ 79) the legal person provided for by emergency Law 846/1946 has been laid down.
By Law 1657/1951 (Official Gazette number A’ 20) the Central Board of Jewish Communities in Greece which had been temporarily established by emergency Law 367/1945 “becomes permanent”. Additionally, on the basis of a decision taken by the 2/3 of its members, the Central Board of Jewish Communities acquires the right to levy a contribution from the Israeli communities’ income in order to cover operational costs. This levy represents an extra burden for the Israeli communities, similarly to the burden of the Holy Metropolis’ of the Church of Greece for the operation of the Holy Synod of the Church of Greece.
By Decree Law 301/1969 (Official Gazette number A’ 195), adopted under the dictatorship of G. Papadopoulos, the Central Board of Jewish Communities in Greece which had been established by emergency Law 367/1945 and continued to operate since then, is considered “legal person governed by public law” since its establishment, therefore since 1945.
By Presidential Decree 182/1978 (Official Gazette number A’ 40) “Regarding the Statute of the Jewish Community of Athens” in implement of Law 2456/1920 to ratify the Statute of the “Jewish Community of Athens”, the resources of this community are being laid down as well. The contributions aforementioned, as laid down by Law 2456/1920 and in subsequent laws are included. However those contributions may not, in any event, substitute for or exempt the members of the Israeli communities from compulsory payment of taxes to the Greek State, as provided for all Greek citizens.
By Law 4223/2013 all places of worship of all known religions[2] are exempted from paying real estate property taxes.
By Law 4178/2013 special procedures are provided for regulating urban interventions of Churches, Synagogues and Mosques of the Muslim minority of Thrace.
By Law 4301/2014 all independent buildings of Churches and worship places of all known religions and cults have been exempted from paying fees to local authorities.
[1]Therefore the Israeli Communities have the same legal status with the Orthodox Church of Greece.
[2]It is considered “known”, the religion that has no hidden beliefs but clear dogmas and its worship is free and accessible to everyone. Article 13 of the Constitution of Greece: “1. Freedom of religious conscience is inviolable. The enjoyment of civil rights and liberties does not depend on the individual’s religious beliefs. 2. All known religions shall be free and their rites of worship shall be performed unhindered and under the protection of the law. The practice of rites of worship is not allowed to offend public order or the good usages. Proselytism is prohibited”. “Good usages” are the accepted principles of morality, the prevailing perceptions of the average wise person about whether a behavior is responding or not to the requirements of social ethics.
2. PRESS RELEASE
With regard to questions and publications of foreign media republished domestically, relating to taxation of the Church of Greece and Clergy payroll, Secretary General for Religious Affairs, Mr. George Kalantzis, has introduced the following clarifications on the current situation.
A. Taxation of the Church of Greece
1. All entities of the Orthodox Church of Greece, of the Church of Crete and of the Holy Metropolises of the Dodecanese are taxed upon their income, in line with the provisions of the Income Tax Act (Law 4173/2014) for all legal persons.
2. No special exemption from value-added tax (V.A.T.) is applied to any of the entities of the Church of Greece, of the Church of Crete and of the Holy Metropolises of the Dodecanese (Law 2859/2000).
3. The Church of Greece, the Church of Crete and the Holy Metropolises of the Dodecanese pay a main and an additional Single Real Estate Tax for all their real estate property (Law 4223/2013) including thousands of acres of forest which cannot be exploited. Only places of worship and places of community service (such as nursing homes, rooms for food rationing) owner-occupied are exempted from the Single Real Estate Tax. This exemption applies to all religions (religious communities) of Greece which lawfully possess worship places or places with such use for the community, as well as for all non-profit bodies in Greece for their real estate property serving educational, cultural, sports, religious, charitable and public purposes.
4. With respect to the obligation of withholding and refunding of taxes, charges and fees, the provisions for legal persons in general apply for the entities of the Church of Greece, the Church of Crete and the Holy Metropolises of the Dodecanese.
5. The Church of Greece, the Church of Crete and the Holy Metropolises of the Dodecanese are legal persons of religious nature governed by pubic law and self-financed; that is to say that their operation, the maintenance of their facilities and their broader community service relies on contributions, donations and volunteerism of Orthodox Christians, as well as on the use of their property.
B. Clergy Payroll
A Press Release has been issued by the General Secretariat for Religious Affairs on September 6, 2012 regarding the payroll of Christian Orthodox Clergy where the remuneration of the Clergy has been thoroughly explained. There has been noted that “the Clergy payroll falls within the Single Wage Grid for public servants with no positive or negative discrimination. His Beatitude, Archbishop of Athens and All Greece, the Metropolitans and the Clergy have not been exempted nor have they requested to be exempted from any salary reduction”. It is noteworthy that no procedure of judicial nature has been initiated on that matter.
The payroll of Christian Orthodox Clergy as well as the funding of Christian Orthodox Religious Education is an obligation of the State declared in texts of the National Assemblies of the Peoples’ representatives of the Greek revolutionaries (1822, 1829) in exchange for transferring the assets of the Church to the State. The transfer was implemented gradually (establishment of public organizations for exploiting the assets of the Church and for supporting public Education and improvement of the Clergy’s situation on October 13, 1834; expropriation of monasteries’ property to indemnify farmers and refugees following the destruction of Ionia on November 19, 1909 and on May 10, 1930; Concession for transferring ⅘ of fields and meadows property of monasteries on September 18, 1952; Concession for transferring forest, fields and meadows property of monasteries on May 11, 1988). The discussion on Clergy payroll is linked with the discussion on Church property restitution, possibly leading to tax burden on Greek taxpayers with charges of undetermined amounts.
Moreover, it should be made clear that salaries are paid from the State directly to Clergy. Public funds are not transferred by the State via the Holy Metropolises nor are any regular grants included in the annual budget of the State to any of the entities of the Church of Greece, the Church of Crete and the Holy Metropolises of the Dodecanese. Therefore, the Holy Metropolises do not manage “public money”.
