Μετά από 7 χρόνια ύφεση
Του Άκη Σκέρτσου
20 χρόνια αναπτυξιακών και επενδυτικών πολιτικών δεν έχουν καταφέρει να πετύχουν το μετασχηματισμό της χώρας μας σε μια ανοιχτή, εξωστρεφή και παραγωγική οικονομία. Οδεύοντας όμως προς τον έβδομο χρόνο ύφεσης, η ανάγκη αλλαγής πορείας είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
Παρά την αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή, παραμένει εξαιρετικά μεγάλη η ανάγκη προσέλκυσης επενδυτικών πόρων που θα επιτρέψουν την επανεκκίνηση της παραγωγικής διαδικασίας, τις εξαγωγές, την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, την καινοτομία και τη δημιουργία κρίσιμων υποδομών που θα καταστήσουν τη χώρα μας διαμετακομιστικό και ενεργειακό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή. Πρόκειται για τους τομείς που αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για τη μεγέθυνση της οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς του ΣΕΒ, η εξισορρόπηση της τεράστιας αποεπένδυσης στην ελληνική οικονομία απαιτεί επιπλέον επενδύσεις, τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ μέχρι το 2022. Ούτε η τόνωση της ζήτησης δια του εξωτερικού δανεισμού, ούτε τα υφιστάμενα εργαλεία ενθάρρυνσης επενδύσεων όπως οι επενδυτικοί νόμοι και τα κίνητρα που έχουν ενσωματώσει οι φορολογικοί κώδικες, μπορούν να καλύψουν το κενό.
Στην ουσία, οι επιχορηγήσεις των αναπτυξιακών νόμων έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους. Πρώτον, οι πόροι δεν επαρκούν. Η σχετική βαρύτητα των διατιθέμενων επενδυτικών πόρων ως προς το ΑΕΠ της χώρας δεν ξεπερνά το 0,3 – 0,5% σε ετήσια βάση (1983-2009). Ακόμη και με τον τριπλασιασμό τους από τον ιδιωτικό τομέα, θα ανέλθουν έως 1,5% ΑΕΠ ετησίως. Όμως, το επενδυτικό σοκ που απαιτείται είναι της τάξης του 7% ΑΕΠ σύμφωνα με μελέτη της PwC.
Δεύτερον, οι επιχορηγήσεις των αναπτυξιακών νόμων 1982-2010 ήταν ακριβές και αναποτελεσματικές. Περίπου 760 επενδύσεις και περίπου 5.700 θέσεις εργασίας το χρόνο (1982-2010) σε μια οικονομία με περίπου 1 εκατ. επιχειρήσεις και 4,5 εκατ. εργατικό δυναμικό, μάλλον δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Επίσης, παρά την αυξανόμενη μέση ποσοστιαία συμμετοχή των ενισχύσεων στις επενδύσεις (από 34,4% στο Ν.1262/82 στο 42,5% στο Ν.3299/04), παρατηρείται (α) συνεχής μείωση των δημιουργούμενων νέων θέσεων εργασίας από 92.800 στο Ν.1262/82 στις 8.500 στο Ν.3299/04 (β) συνεχής μείωση των επενδυτικών σχεδίων (γ) συνεχής αύξηση του επενδυτικού κόστους για κάθε νέα θέση εργασίας (στις €360.000 στο Ν.3299/04).
Τρίτον, είχαν συχνά βραχυπρόθεσμη χρονική στόχευση, έντονη αποσπασματικότητα και ασυνέχεια, κατακερματισμό πόρων και επιλογές χαμηλού πολλαπλασιαστή, όχι πάντα συμβατές με τα εθνικά πλεονεκτήματα και την παγκοσμιοποιημένη αγορά προϊόντων και υπηρεσιών.
Σε αυτό το πλαίσιο, και λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα έναντι των εταίρων μας, ο ΣΕΒ εισηγείται μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση για την ενθάρρυνση των οικονομικά αποδοτικών επενδύσεων μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, σε παραγωγικούς τομείς, δίκτυα, και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας και υψηλής παραγωγικότητας. Κεντρικό στοιχεία είναι ενεργητικές πολιτικές και έξυπνη φορολόγηση που επιβραβεύει τις παραγωγικές δαπάνες μέσα από ταχείες και διαφανείς διαδικασίες ένταξης, ελέγχου και πιστοποίησης των επενδύσεων.
Οι προτάσεις του ΣΕΒ συνοψίζονται στα εξής:
Οριζόντια ενθάρρυνση των οικονομικά αποδοτικών επενδύσεων μεσαίας και μεγαλύτερης κλίμακας μέσα από την υπερ-απόσβεση σε ποσοστό 200% που θα παρέχεται σε κεφαλαιακές δαπάνες (capex) καθώς και μειωμένο φορολογικό συντελεστή (20%) σε περίπτωση επανεπένδυσης κερδών, για όλες τις επενδύσεις.
Ενθάρρυνση εμβληματικών επενδύσεων σε τεχνολογία, υποδομές, περιβάλλον, βιομηχανία, μεταποίηση, κτλ μεγάλου πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος με τη θέσπιση ανταγωνιστικής φορολόγησης δεκαετούς διάρκειας. Ενδεικτικά, η φορολογία μειώνεται στο 20% για επενδύσεις >€100εκατ. και για >1000 νέες προσλήψεις.
Ενθάρρυνση επενδύσεων για τη δημιουργία μονάδων “κοινών υπηρεσιών – (shared services)”, με την διατήρηση σταθερών περιθωρίων για 15 έτη και τη φορολογική ελάφρυνση κατά 50% για νέες θέσεις εργασίας. β) Υπερ-εκπτώσεις δαπανών R&D που ανεβάζουν το φορολογικό όφελος στο 35% από το 8,7%, διεύρυνση του ορισμού των δαπανών R&D που εκπίπτουν και αυτοτελής φορολόγηση των εσόδων από καινοτομία (κάτω του 10%.) γ)Μετατροπή των ζημιών των επιχειρήσεων σε μοχλό ανάπτυξης με τη δυνατότητα μεταφοράς τους για 12 έτη μέχρι του 70% των κερδών (έναντι 5 ετών σήμερα).
Ταυτόχρονα, η άρση αντικινήτρων θα αυξήσει τα δημόσια έσοδα και θα αντιστρέψει το επενδυτικό κλίμα. Η επανεξέταση και κατάργηση των ΕΦΚ στην ενέργεια και την ηλεκτροπαραγωγή είναι παρέμβαση άμεσου επενδυτικού αποτελέσματος. Ο άμεσος φορολογικός έλεγχος όλων των ανέλεγκτων χρήσεων θα αυξήσει και τα έσοδα (κατά 700-800 εκατ.) και τη φορολογική συμμόρφωση των επιχειρήσεων. Η αποσυμφόρηση ων δικαστηρίων και εφοριών μέσω περιφερειακών επιτροπών επίλυσης εκκρεμών Φορολογικών υποθέσεων εκτιμάται πως θα αποφέρει δημόσια έσοδα της τάξης των € 150 – 200 εκατ. Τέλος, προτείνονται ταχείες και διαφανείς διαδικασίες ένταξης, ελέγχου και πιστοποίησης των επενδύσεων, με τη θέσπιση ελέγχου υλοποίησης και ολοκλήρωσης επενδύσεων μέσω εξωτερικών εμπειρογνωμόνων αντί για τη γνωστή διαδικασία υποβολής φακέλου.
* Ο κ. Άκης Σκέρτσος είναι γενικός διευθυντής του ΣΕΒ
capital.gr
