Οι επιλογές της ΕΚΤ
Γράφει ο Holger Schmieding*
Στις 10 Μαρτίου η ΕΚΤ θα ενισχύσει τα μέτρα τόνωσης της οικονομίας. Αν και αναμένεται να παρουσιάσει πιο πειστικά μέτρα από αυτά που είχε ανακοινώσει τον Δεκέμβριο, πιθανότατα δεν θα προχωρήσει σε καινοτομίες, όπως την αγορά εταιρικών ομολόγων, περιλαμβανομένων τραπεζικών ομολόγων υψηλής εξασφάλισης. Θεωρούμε ότι το πακέτο που θα παρουσιάσει η ΕΚΤ θα περιλαμβάνει περισσότερες αγορές ομολόγων, σε συνδυασμό με ακόμη πιο αρνητικό επιτόκιο καταθέσεων για τις τράπεζες, αλλά και ειδικό μέτρο ώστε να αντιμετωπίσει την υπερβολική ανησυχία σχετικά με την ευρωστία του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος.
Η ΕΚΤ έχει επαρκείς λόγους να επικαλεστεί ώστε να δικαιολογήσει την ανάληψη δράσης. Η ανάπτυξη στην Ευρωζώνη θα είναι αναιμική και ο πληθωρισμός χαμηλότερος και για μεγαλύτερο διάστημα απ’ όσο προβλεπόταν μόλις τρεις μήνες πριν. Περιμένουμε ότι η ΕΚΤ θα αναθεωρήσει προς το χειρότερο τις προβλέψεις της κατά τουλάχιστον 0,2% για την ανάπτυξη και κατά τουλάχιστον 0,3% για τον πληθωρισμό. Πρόκειται για σημαντική αναθεώρηση. Ωστόσο, η ΕΚΤ θα πρέπει να προβεί και σε άλλες ενέργειες αν θέλει να επαναφέρει την οικονομία στη μακροχρόνια αναπτυξιακή της πορεία. Ενα μόνο μέτρο δεν επαρκεί. Η ΕΚΤ πρέπει να λάβει υπόψη της δύο εμπόδια. Πρώτον, η πολιτική της βρίσκεται υπό αμφισβήτηση, ιδίως στη Γερμανία, οπότε η λήψη νέου είδους μέτρων θα προκαλούσε μεγάλες αντιδράσεις, εκτός και αν είναι προφανής η ανάγκη για τη λήψη τους. Δεύτερον, οι τράπεζες θεωρούνται και πάλι μέρος του προβλήματος στην Ευρωζώνη, οπότε μέτρα που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι προκαλούν εξασθένιση των τραπεζών ενδεχομένως να θεωρηθούν αντιπαραγωγικά. Εχοντας αυτά κατά νου, ας εξετάσουμε τις επιλογές που έχει η ΕΚΤ.
• Πρώτον, θα μπορούσε να να αυξήσει τις αγορές κρατικών ομολόγων από τα 60 δισ. ευρώ τον μήνα στα 75-80 δισ. ευρώ, ωστόσο το μέτρο θα είχε περιορισμένη επίδραση στα επιτόκια δανεισμού και στο οικονομικό κλίμα. Πιθανότητα: Μεγάλη.
• Δεύτερον, εύκολα θα μπορούσε να δικαιολογήσει την επέκταση του προγράμματος αγοράς ομολόγων κατά έξι ακόμη μήνες, ωστόσο το μέτρο δεν θα περιορίσει τις ανησυχίες που υπάρχουν σήμερα. Πιθανότητα: Μέτρια.
• Τρίτον, θα μπορούσε να αγοράζει περισσότερα ομόλογα με υψηλότερο ρίσκο, δηλαδή περισσότερα ιταλικά και ισπανικά ομόλογα, αντί για γερμανικά. Ωστόσο, το μέτρο θα προκαλούσε πολιτικό σεισμό και μάλλον δεν θα βοηθούσε ιδιαίτερα, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή οι ανησυχίες δεν εστιάζονται στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων. Πιθανότητα: Εξαιρετικά μικρή.
• Τέταρτον, η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να αγοράζει και τραπεζικά ομόλογα, μέτρο που θα είχε πολύ σημαντική επίδραση και θα διευκόλυνε τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής, ωστόσο, επειδή είναι δραστικό μέτρο, είναι πιθανό να συναντήσει σημαντική αντίσταση. Μάλλον η ΕΚΤ θα προτιμούσε να το διατηρήσει ως εφεδρεία. Πιθανότητα για τις 10 Μαρτίου: Μικρή.
• Πέμπτον, θα μπορούσε να μειώσει ακόμη περισσότερο το επιτόκιο καταθέσεων για τις τράπεζες. Παραμένει αμφίβολο κατά πόσο το μέτρο ενισχύει τον δανεισμό προς επιχειρήσεις και κατά πόσο διώχνει κεφάλαια προς άλλα νομίσματα, και συνεπώς οδηγεί σε εξασθένιση του ευρώ· ωστόσο θα αύξανε σημαντικά τα ομόλογα που θα μπορούσε να αγοράσει η ΕΚΤ. Πιθανότητα: Μεγάλη.
• Εκτον, υιοθέτηση δύο αρνητικών επιτοκίων, ενός για «συνηθισμένες» καταθέσεις στην ΕΚΤ και ενός πιο αρνητικού για «υπερβολικές» καταθέσεις. Από τεχνικής απόψεως, θα ήταν δύσκολη η υιοθέτησή του αλλά και η δικαιολόγησή του. Πιθανότητα: Μέτρια.
• Εβδομον, η ΕΚΤ θα μπορούσε να προσφέρει στις τράπεζες τριετή ή τετραετή δάνεια (LTRO) χρεώνοντας τες μόλις με 0,05%. Το μέτρο θα μπορούσε να αποδειχθεί ευεργετικό για τράπεζες που είναι ακόμη ευάλωτες και ως τέτοιο θα μπορούσε να περιορίσει την ανησυχία στις αγορές. Πιθανότητα: Μέτρια.
*O Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.
Πηγή: Καθημερινή (Έντυπη Έκδοση)
