Η αντιαμερικανική ρητορική, οι παραδοσιακά κακες σχέσεις και στο βάθος…. η Κίνα
Πώς ο ηγέτης της Καμπότζης έκανε καριέρα κατηγορώντας τις ΗΠΑ
Του Ralph Jennings
Ο πρωθυπουργός της Καμπότζης, Hun Sen, αποτελεί “θεσμό” για την μικρή και φτωχή χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας, καθώς βρίσκεται στην εξουσία από το 1985, αν και η δύναμη του βρίσκεται σε κάμψη. Αντίθετα, ενόψει των γενικών εκλογών στην χώρα το 2018, τα κόμματα της αντιπολίτευσης δείχνουν να ενισχύονται.
Πάντως πριν από τις πρόσφατες εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης για την εκλογή των τοπικών συμβουλίων, αρκετά πρόσωπα από τον χώρο της αντιπολίτευσης βρέθηκαν πίσω από τα κάγκελα, αναφέρει η Human rights Watch. Στις 3 Σεπτεμβρίου ο Kem Sokha, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου κόμματος Εθνικής Σωτηρίας, συνελήφθη για προδοσία και κατηγορίες ότι βρισκόταν πίσω από σχέδιο ανατροπής του πρωθυπουργού. Μάλιστα οι αρχές άφησαν να εννοηθεί ότι συνωμοτούσε με τις ΗΠΑ για να το πράξει. Όπως ανέφερε ο ΥΠΕΞ της χώρας, ο Sokha καλλιεργούσε σχέσεις με τις ΗΠΑ από το 1993 και ομολόγησε ότι οι Αμερικάνοι τον υποκίνησαν.
Πάντως Καμπότζη και ΗΠΑ συνεχίζουν να έχουν διπλωματικές σχέσεις. Η κατά κύριο λόγο αγροτική χώρα, έχει αναπτύξει μια βιομηχανία ενδυμάτων αξίας 5 δισ. δολαρίων, η οποία στο μεγαλύτερο ποσοστό της απευθύνεται στην αγορά των ΗΠΑ. Αλλά και οι ΗΠΑ, με τα τόσα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν από άλλα διεθνή ζητήματα, θα ασχοληθεί με τις εκλογές στην Καμπότζη; Ο Aμερικανός πρεσβευτής στην Πνομ Πενχ χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς περί εμπλοκής των ΗΠΑ, “αβάσιμους”.
Από την πλευρά του ο Hun Sen μπορεί να ανεβάζει τους τόνους, χωρίς να παίρνει κάποιο ρίσκο. Είναι κάτι που το κάνει από την δεκαετία του 1970 άλλωστε. Ακόμα και αν κατηγορήσει αναίτια την Ουάσινγκτον, μπορεί εύκολα να το “πουλήσει” στο κοινό του, καθώς διαχρονικά οι σχέσεις ΗΠΑ- Καμπότζης ήταν προβληματικές.
Όπως αναφέρει ο Αυστραλός καθηγητής Carl Thayer- ειδικός σε θέματα νοτιοανατολικής Ασίας- ο Hun Sen ακόμα φέρει βαρέως την αμερικανική βοήθεια των ‘70ς υπέρ των “μη κομμουνιστών” στην περιοχή. Η διάχυση του πολέμου του Βιετνάμ στην Καμπότζη και οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί στην χώρα κατά την περίοδο 1970-1973 στοίχησαν τη ζωή σε περίπου 150.000 Καμποτζιανούς. Οι Ερυθροί Χμερ χρησιμοποίησαν αυτή τη σφαγή για προπαγανδιστικούς λόγους, για να στρατολογήσουν νέα μέλη στις τάξεις τους, καθώς και για να δικαιολογήσουν τις δικές τους αγριότητες και εγκλήματα. Αυτό ήταν το θανατηφόρο καθεστώς του Pol Pot . Επίσης, η ΗΠΑ είχαν υποστηρίξει το Νότιο Βιετνάμ στον αγώνα του κατά του κομμουνιστικού Βόρειου Βιετνάμ. Μετά την επικράτηση των βορειοβιετναμέζων, αυτοί συμμάχησαν με τους Ερυθρούς Χμερ, η οποίοι το 1975 ανέλαβαν την εξουσία στην Καμπότζη. Ο Hun Sen ήταν ένας από τους διοικητές των δυνάμεων των Ερυθρών Χμερ.
Το 1997 υπήρξε η πρώτη σοβαρή κρίση στις σχέσης ΗΠΑ- Καμπότζης, που οδήγησε την Ουάσινγκτον να διακόψει την βοήθεια προς τη χώρα.
Επιστρέφοντας στο σήμερα, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε μια ιδέα του από πού προέρχεται ο Hun Sen. “Στους κύκλους της κυβερνόντος ελίτ, υπάρχει η αίσθηση για μια αμερικανική συνομωσία πίσω από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που αποσκοπεί σε μια ανατροπή του καθεστώτος”, αναφέρει ο Vannarith Chheang του Nippon Foundation. “Η κυβέρνηση έχει γίνει πολύ ευαίσθητη στο ζήτημα της αμερικανικής ανάμειξης στα εσωτερικά ζητήματα της Καμπότζης και για αυτό το λόγο αναπτύσσει αντιαμερικανική ρητορική”, συνεχίζει.
Πάντως, όπως δηλώνει ο Thayer, οι λεκτικές βολές κατά τις Ουάσινγκτον αυτή την εποχή, δεν ελλοχεύουν κινδύνους, καθώς ο πρόεδρος Trump δεν έχει ως προτεραιότητα του την Καμπότζη. “Τα χέρια του προέδρου είναι γεμάτα με άλλα θέματα”, αναφέρει.
Και βέβαια υπάρχει και η Κίνα. Η χώρα που ενίσχυσε τους Ερυθρούς Χμερ τη δεκαετία του ’70, τώρα στηρίζει τον Hun Sen. Μάλιστα εκτός από το εμπόριο των δύο χωρών που ανέρχεται σε 4,8 δισ. δολάρια (το 2016), το Πεκίνο παρείχε άλλα 4,2 δισ. δολάρια στην Πνομ Πενχ υπό μορφή δανεισμού.
“Οι ΗΠΑ έπαιξαν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της χώρας, μέσω προγραμμάτων βοήθειας”, αναφέρει ο Chheang. “Παρόλα αυτά στα μάτια της κυβερνώσας ελίτ, η Κίνα αποτελεί τον πιο σημαντικό οικονομικό και στρατηγικό εταίρο”, συνοψίζει ο Chheang.
