Οι Έλληνες Πρωθυπουργοί που επισκέφτηκαν τον Λευκό Οίκο

Ο Αλέξης Τσίπρας περνά σήμερα το κατώφλι του Λευκού Οίκου για να συναντήσει τον Ντόναλντ Τραμπ. Γίνεται έτσι ο 10ος Έλληνας πρωθυπουργός που περνά το κατώφλι της αμερικανικής προεδρικής κατοικίας για επίσημη συνάντηση.

- Advertisement -

Από τις συναντήσεις που προηγήθηκαν μεταξύ Ελλήνων πρωθυπουργών και Αμερικανών προέδρων, υπάρχουν κάποιες που καθόρισαν το μέλλον της χώρας και άλλες που αναλώθηκαν στα… εθιμοτυπικά.

Κωνσταντίνος Τσαλδάρης – Χάρι Τρούμαν

Η πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο, τον Δεκέμβριο του 1946 και είναι πιθανότατα και η πιο σημαντική. Ο Χάρι Τρούμαν, υποδέχεται τον Κωνσταντίνο Τσαλδάρη στην προεδρική κατοικία, ενώ στην Ελλάδα ο εμφύλιος πόλεμος, μαίνεται.

Η συνάντηση είναι κομβικής σημασίας, ο Έλληνας πρωθυπουργός ζητά οικονομική και στρατιωτική στήριξη και οι Αμερικανοί, δε λένε όχι. Μάλιστα τρεις μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 1947, ο πρόεδρος των ΗΠΑ διατυπώνει τις γραμμές της πολιτικής που ονομαστεί «Δόγμα Τρούμαν». Πρόκειται ουσιαστικά για την υποστήριξη που θα παρείχαν οι ΗΠΑ σε Ελλάδα και Τουρκία, σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο και από τους ιστορικούς θεωρείται ως η έναρξη του Ψυχρού Πολέμου.

Η κίνηση αυτή παράλληλα μετέφερε ουσιαστικά την Ελλάδα από τη βρετανική σφαίρα επιρροής προς την αμερικανική κι αυτό καθώς η Μεγάλη Βρετανία βρισκόταν στο χείλος της χρεοκοπίας και είχε αναγκαστεί να μειώσει δραστικά την εμπλοκή της.  Το «Δόγμα Τρούμαν», η πολιτική που διεκδίκησε ο Έλληνας πρωθυπουργός και δέχτηκε ο Αμερικανός πρόεδρος, είναι επίσης ο λόγος που γνωρίζουμε τον στρατηγό Βαν Φλιτ.

Τον άνθρωπο που έφτασε στην Ελλάδα για να τεθεί επικεφαλής των δυνάμεων του «Εθνικού Στρατού», απέναντι στον «Δημοκρατικό Στρατό», φέρνοντας μαζί του 250 στρατιωτικούς συμβούλους, ενώ κλήθηκε να διαχειριστεί και τα 400 εκατομμύρια δολάρια της στρατιωτικής βοήθειας προς το ελληνικό κράτος.

- Advertisement -

Κωνσταντίνος Καραμανλής – Τζον Φ. Κένεντι

Πέρασαν 15 χρόνια για να βρεθεί ξανά Έλληνας πρωθυπουργός στο Λευκό Οίκο. Τον Απρίλιο του 1961, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής γίνεται ο πρώτος ξένος ηγέτης που υποδέχεται ο Τζον Φ. Κένεντι, απόδειξη του αναβαθμισμένου ρόλου της χώρας. Ο πρωθυπουργός, συνοδεύεται από τον υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Αβέρωφ και το γενικό διευθυντή του υπουγείου, Ξανθόπουλο – Παλαμά.

Ο Καραμανλής θέτει στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο των ΗΠΑ το ζήτημα της αμερικανικής βοήθειας και προτείενει αυτή να είναι κατά τα 2/3 αμυντική και κατά το 1/3 υπό μορφή δανείων. Πίσω στην Ελλάδα, η ΕΔΑ είναι αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Μάλιστα κατά την παραμονή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στις ΗΠΑ, εκδηλώνεται η αποτυχημένη αμερικανική επιχείρηση κατά της κουβανικής επαναστατικής κυβέρνησης, στον Κόλπο των Χοίρων. Ο Ελληνας πρωθυπουργός, σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τις ΗΠΑ, εξέφρασε την υποστήριξή του προς την Ουάσιγκτον, κάτι για το οποίο κατηγορήθηκε έντονα στην Ελλάδα.

Η συγκεκριμένη επίσκεψη, αν και συνοδεύτηκε από… τυμπανοκρουσίες, δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα επιτυχημένη, καθώς τα περισσότερα εκ των ελληνικών αιτημάτων, απορρίφθηκαν.

Γεώριος Παπανδρέου – Λίντον Τζόνσον  

Οι τουρκικές απειλές για εισβολή στην Κύπρο έχουν προκαλέσει αναστάτωση και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, που έχει εκλεγεί με συντριπτική πλειοψηφία λίγους μήνες νωρίτερα, επισκέπτεται τον Ιούνιο του 1964, τον Λευκό Οίκο και τον πρόεδρο Λίντον Τζόνσον.

Η πρόταση του αμερικανού προέδρου, περιλαμβάνει συνάντηση Παπανδρέου και Ινονού, την οποία ο Γεώργιος Παπανδρέου απορρίπτει, με το σκεπτικό πως αν οι συνομιλίες ναυαγήσουν, δε μένει τίποτα άλλο, από τον πόλεμο.

Οι ζυμώσεις και οι διαβουλεύσεις στη συγκεκριμένη συνάντηση, καταλήγουν όμως στο «σχέδιο Άτσεσον» που προέβλεπε την ένωση Κύπρου και Ελλάδας, με την παράλληλη παραχώρηση μεγάλης στρατιωτικής βάσης στους Τούρκους, στο ανατολικό άκρο του νησιού.

Ο ίδιος ο Ντιν Ατσεσον γράφει στις 20 Αυγούστου 1964 στον τότε πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου ότι είναι «έτοιμος να ασκήσει την μεγίστην δυνατήν πίεσιν και πειθώ διά να επιτύχω όπως παραιτηθούν οι Τούρκοι πάσης απαιτήσεως δι’ εδαφικήν περιοχήν υπό την κυριαρχίαν των εις Κύπρον (…). Ειδικώτερον θα προτρέψω τους Τούρκους να περιορίσουν το σχέδιόν των εις την εκμίσθωσιν για 50 έτη του τμήματος εκείνου της Χερσονήσου της Καρπασίας».

Τις προτάσεις Άτσεσον, απορρίπτει όμως τελικώς ο Μακάριος, που απέτρεψε τον Έλληνα πρωθυπουργό από το να τις δεχτεί. Κατά δήλωση του φινλανδού μεσολαβητή του ΟΗΕ Τουομιόγια, «ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος εματαίωσε την Ενωσιν της Κύπρου με την Ελλάδα».

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης – Τζωρτζ Μπούς

Από την επίσκεψη του Γεωργίου Παπανδρέου στον Λίντον Τζόνσον, μέχρι την επόμενη Έλληνα πρωθυπουργού και αμερικανού προέδρου, μεσολαβούν 26 χρόνια και μια ανεπίσημη συνάντηση Καραμανλή – Κάρτερ, το 1978. Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη εκτός του στρατιωτικού σκέλους του ΝΑΤΟ, για τέσσερα χρόνια, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ολιγωρία του Βορειοατλανιστού Συμφώνου, στην περίπτωση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Σ’ αυτήν ο Καραμανλής διαμαρτύρεται για την άρση του εμπάργκο κατά της Τουρκίας, που σηματοδότησε μια ακόμα κούρσα εξοπλισμών στην περιοχή.

Το 1990, όταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, φτάνει στον Λευκό Οίκο για να συναντηθεί με τον Τζορτζ Μπους, έχοντας μαζί του τόσο την κόρη του Ντόρα Μπακογιάννη, όσο και τον υπουργό Εξωτερικών, Αντώνη Σαμαρά. Και αν και η Ελλάδα έχει επιστρέψει στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και έχουν περάσει 12 χρόνια από την προηγούμενη συνάντηση, το θέμα είναι και πάλι το Κυπριακό.

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Τζορτζ Μπους έρχονται μάλιστα «κοντά» και το ζεύγος Μπους ανταποδίδει 2 χρόνια αργότερα την επίσκεψη στην Ελλάδα.

Ανδρέας Παπανδρέου – Μπιλ Κλίντον

Από τη μεταπολίτευση και έπειτα, όλοι οι πρωθυπουργοί -πλην των υπηρεσιακών- επισκέφθηκαν το Λευκό Οίκο. Για τον Ανδρέα Παπανδρέου όμως, που εξελέγη το 1981, δεν ήταν το ίδιο εύκολο. Άλλωστε μεγάλο μέρος του πολιτικού του κεφαλαίου, ήταν το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο» αλλά και ο αντιαμερικανισμός του Έλληνα πρωθυπουργού, παρότι είχε σπουδάσει εκεί, υπηρετήσει στο Πολεμικό Ναυτικό της χώρας και αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα.

Πράγματι, ο Ανδρέας Παπανδρέου θα επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο, μόνο όμως 13 χρόνια μετά την πρώτη εκλογή του. Το 1994, ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ, συναντά τον Μπιλ Κλίντον, με τον τελευταίο μάλιστα να δηλώνει θαυμαστής του Έλληνα πρωθυπουργού. Στη συνάντηση τίθενται τα ζητήματα του Κυπριακού, των ελληνοτουρκικών σχέσεων αλλά και των Σκοπίων.

Κώστας Σημίτης – Μπιλ Κλίντον

Ο Μπίλ Κλίντον γίνεται ο πρώτος αμερικανός πρόεδρος που υποδέχεται και δεύτερο Έλληνα πρωθυπουργό και συγκεκριμένα, τον διάδοχο του Ανδρέα Παπανδρέου, Κώστα Σημίτη.

Τον Ιανουάριο, έχει προηγηθεί η κρίση των Ιμίων, με τις δυο ΝΑΤΟϊκές χώρες να φτάνουν μια ανάσα από την ένοπλη αντιπαράθεση, αλλά και το «ευχαριστούμε την κυβέρνηση των ΗΠΑ» του πρωθυπουργού στη Βουλή, που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις ακόμα και από την πτέρυγα των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας.

Εύκολο να φανταστεί κανείς το θέμα της συνάντησης, που δεν είναι άλλο από τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, υπό τη σκιά της τουρκικής επινόησης περί γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο.

Κώστας Σημίτης – Τζωρτζ Μπους ο νεότερος

Ο Κώστας Σημίτης επιστρέφει στις ΗΠΑ και τον Λευκό Οίκο, για να συναντήσει αυτή τη φορά τον Τζορτζ Μπους το νεότερο, 6 χρόνια μετά την προηγούμενη επίσκεψή του. Τρεις μήνες νωρίτερα έχει προηγηθεί το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους.

Στην ατζέντα της συνάντησης, για μια ακόμη φορά το Κυπριακό, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αλλά και η τρομοκρατία, οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ και η κατάσταση στα Βαλκάνια.

Η Ελλάδα λίγες μέρες νωρίτερα έχει αλλάξει το νόμισμά της και ο Κώστας Σημίτης είναι ο πρώτος που μεταφέρει το νέο νόμισμα της Ευρωζώνης στον Αμερικανό πρόεδρο. Του χαρίζει μάλιστα και μπλουζάκια των επικείμενων Ολυμπιακών Αγώνων.

Κώστας Καραμανλής – Τζωρτζ Μπους

Μια ακόμα συνάντηση Έλληνα πρωθυπουργού και Αμερικανού Προέδρου που ασχολείται με το Κυπριακό. Άλλωστε η συνάντηση πραγματοποιείται τον Μάιο του 2005, λίγους μήνες μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων.

Στην ατζέντα υπάρχουν ακόμα, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, η καστάσταση στο Κοσσυφοπέδιο, αλλά και το Σκοπιανό. Ο Τζορτζ Μπους κάνει λόγο για στενή συνεργασία των δυο χωρών όσον αφορά στα γεγονότα στη Μέση Ανατολή και στα Βαλκάνια, ενώ δίνει τα συγχαρητήριά του στον Έλληνα πρωθυπουργό για την άρτια διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων.

Γιώργος Παπανδρέου – Μπαράκ Ομπάμα

Η επόμενη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο απέχει μόλις 5 χρόνια από εκείνη του Κώστα Καραμανλη, αλλά έτη φωτός σε απόσταση θεματολογίας. Άλλωστε από το 2008 έχει ξεσπάσει η κρίση στην Αμερική, που το 2010 πια έχει μεταδοθεί για τα καλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό είναι -προφανώς- και το μοναδικό θέμα συζήτησης. Τα διθυραμβικά σχόλια για τη συνάντηση Παπανδρέου – Ομπάμα, αποδεικνύονται χωρίς αντίκρυσμα. Ο πρωθυπουργός στις δηλώσεις του ανακοινώνει την κατάργηση της βίζας για τους Έλληνες πολίτες που επισκέπονται τις ΗΠΑ. Δεν θα περάσει παρά ένας μήνας, για να γίνουν οι… σημαντικές ανακοινώσεις. Εκείνη δηλαδή της προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου.

Αντώνης Σαμαράς – Μπάρακ Ομπάμα

Το καλοκαίρι του 2013, είναι η σειρά του Αντώνη Σαμαρά, ως επικεφαλής της τρικομματικής κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, να επισκεφθεί τον Λευκό Οίκο και τον Μπαράκ Ομπάμα.

Η κρίση είναι ακόμα το πρώτο θέμα της ατζέντας, όμως σιγά σιγά επιστρέφουν η Κύπρος, το ευρύτερο περιβάλλον στη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.

Πηγή