Σε τριήμερο εθνικό πένθος η χώρα.-Έφυγε σήμερα σε ηλικία 96 ετών ο Μίκης Θεοδωράκης, ο άνθρωπος που συνδέθηκε με τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης Iστορίας της Ελλάδας, ο αστείρευτος μουσικοσυνθέτης και ακατάβλητος αγωνιστής.
Σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του, ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε στις 08:35 το πρωί από καρδιοαναπνευστική ανακοπή.
Αμέσως μετά τον θάνατό του, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στην εισαγωγική του τοποθέτηση στο υπουργικό συμβούλιο, κήρυξε τριήμερο πένθος στη χώρα.
«Όπως είχε γραφτεί και για τον Παλαμά, “όλοι είχαμε ξεχάσει πως είναι θνητός”. Όμως, μας αφήνει παρακαταθήκη τα τραγούδια του, την πολιτική του δράση, αλλά και την εθνική του προσφορά σε κρίσιμες στιγμές. Η Ρωμιοσύνη σήμερα κλαίει. Και γι’ αυτό και με απόφαση της κυβέρνησης από σήμερα κηρύσσεται τριήμερο εθνικό πένθος», είπε συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός.
Σε ό,τι αφορά το τριήμερο εθνικό πένθος, σύμφωνα με την απόφαση που έλαβε ο υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, οι σημαίες θα κυματίζουν μεσίστιες σε όλα τα δημόσια κτίρια, ενώ αναστέλλονται οι δημόσιες εορταστικές εκδηλώσεις.
Η ανακοίνωση της οικογένειας
Η σορός του Μίκη Θεοδωράκη θα εκτεθεί σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών
ΤΡΙΤΗ 7/09
Τετάρτη 8/09 από 10:00 π.μ. έως 19:00
Και την Πέμπτη 10:00 π.μ. έως 14:00
Στις 15:00 θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία στην ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ
Όσοι επιθυμούν να αποστείλουν στεφάνι μπορούν να επικοινωνήσουν με το τηλ: 210.8088000
Επιθυμία του Μίκη να ταφεί στον Γαλατά Χανίων
Όπως έγινε γνωστό από οικογενειακή πηγή του μεγάλου συνθέτη, ο Μίκης Θεοδωράκης άφησε σημείωμα με πλήρεις οδηγίες για την κηδεία και ταφή του.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, η τελευταία επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη, την οποία είχε μεταφέρει στον Δημήτρη Κουτσούμπα, τη γραμματέα του Ρένα Παρμενίδου και τον πρόεδρο του «Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη», Γιώργο Αγοραστάκη, ήταν η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή να πραγματοποιηθούν στην πατρίδα του, τον Γαλατά Χανίων.
Μίκης Θεοδωράκης: «Θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής»
Στις 5 Οκτωβρίου 2020 ο Μίκης Θεοδωράκης είχε στείλει προσωπική επιστολή στον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα. Σε αυτήν ανέφερε ότι πέρασε τα ωραιότερα χρόνια της ζωής του κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ. «Θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής», έγραφε.
«Τώρα, στο τέλος της ζωής μου, την ώρα των απολογισμών, σβήνουν απ’ το μυαλό μου οι λεπτομέρειες και μένουν τα “Μεγάλα Μεγέθη”.
Έτσι, βλέπω ότι τα πιο κρίσιμα, τα δυνατά και τα ώριμα χρόνια μου τα πέρασα κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ.
Για το λόγο αυτό θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής.
Θα ήθελα λοιπόν να σε παρακαλέσω, εκείνη την ώρα να επιληφθείς εσύ προσωπικά ώστε να γίνει σεβαστή όχι μονάχα η ιδεολογία μου αλλά και οι αγώνες μου για την ενότητα των Ελλήνων. Καθώς επίσης βέβαια και όλα αυτά που ήδη έχω ρυθμίσει, σε συνεννόηση με την γραμματέα μου Ρένα Παρμενίδου και τον φίλο και Πρόεδρο του Παγκρητίου Συλλόγου Φίλων Μίκη Θεοδωράκη, Γιώργο Αγοραστάκη», ανέφερε στην επιστολή του ο Μίκης.
Μίκης Θεοδωράκης: Το «αντίο» του πολιτικού κόσμου –
«Σίγησε η καρδιά της Ρωμιοσύνης»
Αμέσως μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη, σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος έσπευσε να εκφράσει τα συλλυπητήριά του για τη μεγάλη απώλεια, ενώ στη Βουλή τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή.
Για έναν «Πανέλληνα και ταυτόχρονα οικουμενικό δημιουργό, ένα ανεκτίμητο κεφάλαιο του μουσικού μας πολιτισμού» έκανε λόγο η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αναφερόμενη στην απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη.
«Οι Έλληνες πενθούμε σήμερα», ανέφερε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη. «Ηταν παγκόσμιος και το έργο του ανήκει σε όλο τον κόσμο. Έργο τεράστιο, οικουμενικό, που άγγιξε και θα συνεχίσει να αγγίζει εκατομμύρια καρδιές. Δεν θα είναι πια μαζί μας, αλλά ο Γαλαξίας του έργου του θα μας περιβάλλει και θα μας φωτίζει», σημείωσε, μεταξύ άλλων, η κυρία Μενδώνη.
«Ο Μίκης Θεοδωράκης δεν ήταν απλώς ο πολυγραφότατος μέγας συνθέτης με το ταλέντο που ξεχείλιζε και κάλυπτε όλα τα είδη της μουσικής, από το λαϊκό τραγούδι μέχρι τη συμφωνική μουσική και την όπερα. Ήταν η εμβληματική μορφή και προσωπικότητα που είχε υπερβεί σύνορα και είχε ενώσει λαούς και φωνές στους αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία. Βαθιά πολιτικό ον, ανυπότακτος διανοούμενος, αγωνιστής, ο πολυβραβευμένος συνθέτης με την έντονη διεθνή ακτινοβολία που άλλαξε την ελληνική μουσική και έδωσε άλλη διάσταση στην ποίηση. Το όνομά του ταυτίστηκε με την Ελλάδα, και σήμερα η Ελλάδα τον αποχαιρετά, με σεβασμό και αγάπη, παίρνοντας δύναμη από το ίδιο το έργο του», δήλωσε ο υφυπουργός Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
«Ο Μίκης έδωσε φως στις ψυχές μας. Σημάδεψε με το έργο του τη ζωή και τη διαδρομή όσων διάλεξαν το δρόμο της δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ο αξεπέραστος συνθέτης, ο αγωνιστής, ο κομμουνιστής, ο ακτιβιστής, μέσα από τη μουσική, τη ζωή, τις μάχες και τις αντιφάσεις του έδωσε νέο νόημα στην ελευθερία, τον πολιτισμό, την τέχνη, τη συμμετοχή», τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, σε ανάρτησή του..
«O Mίκης Θεοδωράκης υπήρξε ένας “καθολικός” άνθρωπος. Τα τραγούδια του είναι ιστορίες. Η μουσική του πήγασε από τα βιώματά του. Ήταν πάντοτε παρών στους αγώνες της πατρίδας. Η ακτινοβολία του υπήρξε διεθνής. Ο θάνατός του αποτελεί το πέρασμά του στην αθανασία. Αιωνία η μνήμη του», ανέφερε σε ανάρτησή του, για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου.
«Αποχαιρετούμε με θλίψη, σεβασμό και τιμή τον Μίκη Θεοδωράκη. Τον αστείρευτο συνθέτη, τον Μίκη του πολιτισμού και των αγώνων», ανέφερε σε δήλωσή της η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά, για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη.
Στον Μίκη Θεοδωράκη αναφέρθηκε στην έναρξη της ομιλίας του στη Βουλή ο γραμματέας του ΜέΡΑ25, Γιάνης Βαρουφάκης. «Η Ρωμιοσύνη φτώχυνε σήμερα, αλλά τη Ρωμιοσύνη ο Μίκης Θεοδωράκης την προίκισε με μια μεγάλη περιουσία, που την κατέστησε περισσότερο πλούσια στο διηνεκές», ανέφερε.
ΚΚΕ: Το έργο του είναι σάλπισμα πάλης
«Με βαθιά συγκίνηση κι ένα ακατάπαυστο χειροκρότημα αποχαιρετούμε τον Μίκη Θεοδωράκη, αγωνιστή-δημιουργό, οδηγητή και πρωτεργάτη μιας νέας, μαχόμενης τέχνης στη μουσική», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη.
«Η μουσική του Μίκη είναι ζυμωμένη με όλα εκείνα τα υλικά που φτιάχνουν τη μεγάλη τέχνη, την τέχνη που συλλαμβάνει τον σφυγμό της εποχής της και προαισθάνεται το επερχόμενο. Το αίσθημα, το φρόνημα, η μνήμη και η πείρα του λαού που αγωνίζεται, είναι η πηγή της έμπνευσής του» τονίζεται, μεταξύ άλλων.
«Με τη μουσική του Μίκη θα συνεχίζουμε να πορευόμαστε ώσπου… «να σημάνουν οι καμπάνες» της κοινωνικής απελευθέρωσης. Αλλά και όταν «τελειώσει ο πόλεμος» δεν θα τον ξεχάσουμε… Θα είναι μαζί μας και όταν «κοκκινίζουν τα όνειρα» καταλήγει η ανακοίνωση του ΚΚΕ και απευθύνει θερμά συλλυπητήρια και καλή δύναμη στους οικείους του.
Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ:
Με βαθιά συγκίνηση κι ένα ακατάπαυστο χειροκρότημα αποχαιρετούμε τον Μίκη Θεοδωράκη, αγωνιστή-δημιουργό, οδηγητή και πρωτεργάτη μιας νέας, μαχόμενης τέχνης στη μουσική.
Ορμητικός, εμπνευσμένος και φλεγόμενος από το πάθος της προσφοράς στο λαό, ο Θεοδωράκης κατόρθωσε να χωρέσει στο μεγαλειώδες έργο του όλο το έπος της λαϊκής πάλης του 20ου αιώνα στη χώρα μας. Άλλωστε, μέρος αυτού του έπους υπήρξε και ο ίδιος.
Από 17 κιόλας χρονών οργανώθηκε στο ΕΑΜ και λίγο μετά στο ΚΚΕ, παίρνοντας μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Τον Δεκέμβρη του ‘44 πολέμησε στη μάχη της Αθήνας, που πνίγηκε στο αίμα και μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού μοιράστηκε με τους συντρόφους του τις άγριες διώξεις του αστικού κράτους ως εξόριστος στην Ικαρία και τη μαρτυρική Μακρόνησο, όπου βασανίστηκε άγρια. Στη συνέχεια, αγωνίστηκε μέσα από την ΕΔΑ και τους Λαμπράκηδες για την πολιτιστική αναγέννηση, ενώ «πλήρωσε» με νέες δοκιμασίες, φυλακές και εξορίες, την παράνομη δράση του ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών το 1967. Συγκλονιστικές ήταν οι συναυλίες που έδινε στο εξωτερικό μέχρι την πτώση της δικτατορίας και στη συνέχεια σε όλη την Ελλάδα. Το 1978 ήταν υποψήφιος δήμαρχος του ΚΚΕ στην Αθήνα, ενώ το 1981 και το 1985 εκλέχτηκε βουλευτής του Κόμματος. «Τα πιο δυνατά και όμορφα χρόνια μου τα έζησα στις γραμμές του ΚΚΕ» είχε δηλώσει στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Κόμμα για να τιμήσει τα 90 χρόνια της καλλιτεχνικής και κοινωνικής προσφοράς του.
Πράγματι ο Θεοδωράκης δεν ξέχασε ποτέ τα ιδανικά της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, που έμειναν ανεκπλήρωτα. Το έργο του είναι μια διαρκής αναμέτρηση με την αδικία και την ηττοπάθεια, ένα σάλπισμα πάλης, νέων αγώνων, αντίστασης, ανάτασης κι ελπίδας. «Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις… εκεί που πάει να σκύψει… να την πετιέται από ξαρχής» είναι η απάντησή του στην πίκρα και την απογοήτευση ενός λαού, που τα όνειρά του δεν πήραν ακόμα εκδίκηση.
Αυτή η κατάφαση στη ζωή και τον αγώνα δεν είναι ρηχή και πάντα εύκολη. Κάποιες φορές αναδύεται μέσα από βασανιστικό αναστοχασμό. Χωρίς αμφιβολία ο Μίκης, όσο καλά ήξερε να χτυπά κάθε μικρή και μεγάλη αδικία, το ίδιο καλά ήξερε να εδραιώνει την πίστη ότι η αγάπη, η ευτυχία, η ειρήνη και η ελευθερία είναι πράγματα κατορθωτά. Αλλά κι όσο ρωμαλέα και δυνατά χειριζόταν το «δίκοπο μαχαίρι», το «αστραφτερό σπαθί» της μουσικής του, τόσο εύκολα ήξερε να απαλαίνει το τραγούδι του, αγγίζοντας με τρυφερή ευαισθησία κάθε καλό και ωραίο στη ζωή και τον κόσμο.
Η μουσική του Μίκη είναι ζυμωμένη με όλα εκείνα τα υλικά που φτιάχνουν τη μεγάλη τέχνη, την τέχνη που συλλαμβάνει τον σφυγμό της εποχής της και προαισθάνεται το επερχόμενο. Το αίσθημα, το φρόνημα, η μνήμη και η πείρα του λαού που αγωνίζεται, είναι η πηγή της έμπνευσής του. «Ό,τι φτιάξαμε το πήραμε από το λαό και στο λαό το επιστρέφουμε» έλεγε και αυτό δεν ήταν σεμνοτυφία. Ο Θεοδωράκης είχε βαθιά συνείδηση ότι για το προσωπικό του καλλιτεχνικό κατόρθωμα σπουδαίο ρόλο έπαιξε η εποχή του. Είχε απόλυτη επίγνωση ότι στον ιδιαίτερο τρόπο και τον δυναμισμό της τέχνης του αντανακλούσαν οι πράξεις του λαού κι ότι η δική του συμμετοχή στη λαϊκή δράση, παρότι τον αποσπούσε σε κάποιο βαθμό από τη δημιουργία του, ήταν το οξυγόνο της. «Ο καλλιτέχνης που ζει και δημιουργεί μέσα στην πάλη, εξασφαλίζει ξεχωριστή θέση για το έργο του» δήλωνε. Το έργο του είναι λαμπρή απόδειξη ότι η μεγάλη τέχνη είναι πάντα πολιτική είτε το επιδιώκει είτε δεν το επιδιώκει ο δημιουργός της.
Ο Θεοδωράκης είχε και εμπιστοσύνη στο λαό. Πίστευε ότι ο λαός έχει τη δύναμη να κατακτήσει ό,τι πιο υψηλό και όμορφο δημιουργεί ο άνθρωπος στην ιστορία του. Γι’ αυτό και με ιερή αφοσίωση καλλιέργησε μια τέχνη που ανυψώνει το λαό. Ο Μίκης δεν μελοποίησε μόνο έξοχα τον ποιητικό λόγο χωρίς να τον προδίδει, τον αναδημιούργησε και τον παρέδωσε με εκείνη τη μορφή που μπαίνει κατευθείαν στη λαϊκή καρδιά. «Έφερε την ποίηση στο τραπέζι του λαού, πλάι στο ποτήρι και το ψωμί του», όπως έγραφε γι’ αυτόν ο Ρίτσος. Δεν είναι μόνο η ανεπανάληπτη στην ιστορία συνομιλία της μουσικής του με την ποίηση του Ρίτσου στον «Επιτάφιο», που μέσα και από τις συγκλονιστικές ερμηνείες του Μπιθικώτση και του Χιώτη έγινε ένας διαχρονικός λαϊκός θρήνος και ύμνος μαζί στον θάνατο που γονιμοποιεί το μέλλον. Ο Θεοδωράκης πέτυχε να μιλήσει με την υψιπετή ποίηση στη λαϊκή ψυχή, ακόμα και μέσα από απαιτητικές και ασυνήθιστες στο λαϊκό αυτί μουσικές φόρμες, όπως αυτές στο «Άξιον Εστί» του Ελύτη, στο «Επιφάνεια-Αβέρωφ» του Σεφέρη, στο «Πνευματικό Εμβατήριο» του Άγγελου Σικελιανού κ.ά.
Στον ποταμό του έργου του συνυπάρχουν σχεδόν όλα τα είδη μουσικής: Οι λαϊκοί δρόμοι και το δημοτικό τραγούδι, αλλά και η αρχαία τραγωδία, το βυζαντινό μέλος, το κλασσικό τραγούδι, η συμφωνική μουσική, τα ορατόρια. Πολύπλευρος και πολυτάλαντος, διανοούμενος καθώς ήταν, είχε και ένα πλούσιο συγγραφικό έργο. Στην περίπτωση του Μίκη Θεοδωράκη συναντήθηκε η καλλιτεχνική ιδιοφυΐα με μια προσωπικότητα ανήσυχη, άγρυπνη και δημιουργική, που ένοιωθε πάντα την ανάγκη να ξεπερνά τον εαυτό της. Η μουσική του έσπασε τα σύνορα της χώρας, καθώς η γλώσσα της έχει την οικουμενικότητα από τα κοινά βάσανα, τις ελπίδες, τα οράματα που μοιράζονται όλοι οι λαοί, όλοι οι ταπεινοί της γης. Η παγκόσμια αναγνώριση της καλλιτεχνικής και κοινωνικής προσφοράς του επισφραγίστηκε με το βραβείο Λένιν για την ειρήνη. Και αύριο με τη δική του μουσική θα τραγουδήσουμε μαζί οι λαοί στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο, τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, παντού στη γη, το τραγούδι της ειρήνης.
Στον Μίκη άρεσε να περπατά, να αναπνέει «στους μεγάλους δρόμους, κάτω απ’ τις αφίσες». Και εκεί η μουσική του θα συνεχίζει να ακούγεται, να εμπνέει, να παρακινεί, να διαπαιδαγωγεί. Με τη μουσική του Μίκη θα συνεχίζουμε να πορευόμαστε ώσπου… «να σημάνουν οι καμπάνες» της κοινωνικής απελευθέρωσης. Αλλά και όταν «τελειώσει ο πόλεμος» δεν θα τον ξεχάσουμε… Θα είναι μαζί μας και όταν «κοκκινίζουν τα όνειρα».
Αθάνατος Μίκη!
Στους οικείους του το ΚΚΕ απευθύνει τα θερμά του συλλυπητήρια και τους εύχεται καλή δύναμη.
Βελόπουλος: Σκοτείνιασε η Ελλάδα
“Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ… Μίκη φωτεινέ έφυγες. Σκοτείνιασε η Ελλάδα”, αναφέρει σε δήλωσή του για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος.
«Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ένας χαρισματικός μουσικοσυνθέτης, από τους μεγαλύτερους που ανέδειξε η χώρα μας. Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του», έγραψε στον λογαριασμό του στο Τwitter ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ένας χαρισματικός μουσικοσυνθέτης, από τους μεγαλύτερους που ανέδειξε η χώρα μας. Ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του.
— Nikos Dendias (@NikosDendias) September 2, 2021
Πρώτη είδηση ο θάνατος του Μίκη Θεοδωράκη στα διεθνή ΜΜΕ: Σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού
Η είδηση του θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη κάνει τον γύρο του κόσμου, με τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης του πλανήτη να δημοσιεύουν εκτενή αφιερώματα στη ζωή, τη σταδιοδρομία και την πολιτική δράση του μεγάλου Έλληνα μουσικοσυνθέτη, η φήμη του οποίου είχε περάσει εδώ και δεκαετίες τα ελληνικά σύνορα.
New York Times: «Ο Έλληνας συνθέτης και μαρξιστής αντάρτης Μίκης Θεοδωράκης πέθανε σε ηλικία 96 ετών», τιτλοφορούν το αφιέρωμά τους οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης», σημειώνοντας ότι ο Θεοδωράκης «εξαπέλυσε έναν πόλεμο λέξεων και μουσικής κατά της στρατιωτικής χούντας, η οποία απαγόρευσε το έργο του και τον φυλάκισε στην επταετία 1967-1974».
«Πέθανε ο Έλληνας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, σύμβολο της διαχρονικής αντίστασης», αναφέρει το γαλλικό δίκτυο France 24, σημειώνοντας ότι ο «διασημότερος από τους Έλληνες συνθέτες συνεργάστηκε με τους κομμουνιστές στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, εξορίστηκε και βασανίστηκε στη Μακρόνησο, διαδήλωσε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης ενάντια στα μέτρα λιτότητας που επέβαλαν οι πιστωτές της Ελλάδας».
Πρώτη είδηση αποτελεί στα μέσα ενημέρωσης της Ιταλίας ο θάνατος του Μίκη Θεοδωράκη.
«Πένθος, έφυγε ο Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης του “Ζορμπά”, που δημιούργησε το συρτάκι».
«Ο πιο γνωστός Έλληνας συνθέτης κάθε εποχής πέθανε σε νοσοκομείο της Αθήνας, σε ηλικία 96 ετών, μετά από μια μακρά ζωή, γεμάτη τιμές, πόνο, συνυφασμένη με ορισμένα από τα τραγικότερα γεγονότα του περασμένου αιώνα», γράφει το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ansa.
«Πέθανε ο Μίκης Θεοδωράκης, διάσημος πολιτικός, πατριώτης και συνθέτης του ”Ζορμπά”», μεταδίδει η La Repubblica, κάνοντας λόγο για «μια από τις γνωστότερες προσωπικότητες της Ελλάδας, με τεράστια παραγωγή έργων, ένας επαναστάτης που μιλούσε με τη μουσική του και τα έργα του».
Η εφημερίδα La Stampa, στην ηλεκτρονική της έκδοση αναφέρει ότι «ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού» και «αφιέρωσε τη ζωή του στη μουσική και στην πολιτική».
Η είδηση του θανάτου του Μίκη Θεοδωράκη κυριαρχεί εδώ και λίγη ώρα στα γερμανικά ΜΜΕ, τα οποία αναφέρονται τόσο στο καλλιτεχνικό έργο όσο και στην πολιτική δράση του μεγάλου Έλληνα δημιουργού.
«Ο διάσημος συνθέτης του “Ζορμπά” πέθανε. Η μουσική και πολιτική φωνή του διαπέρασε την ταραχώδη ελληνική ιστορία του πολέμου, της δικτατορίας και της λιτότητας», σχολιάζει η DW, σε μακροσκελές αφιέρωμά της στον μεγάλο Έλληνα.
Στον θάνατο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος με τη «συναρπαστική μουσική» που έγραψε για την ταινία του 1964 «Αλέξης Ζορμπάς» συνέβαλε στην προώθηση της εικόνας της ηλιόλουστης και ανέμελης χώρας για εκατομμύρια τουρίστες, αναφέρεται με τηλεγράφημά του το πρακτορείο Reuters, το οποίο επικαλείται τις δηλώσεις της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη για τη μεγάλη απώλεια.
Το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) μετέδωσε επίσης την είδηση του θανάτου του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, κάνοντας λόγο για έναν «αντιστασιακό, πολέμιο της δικτατορίας των Συνταγματαρχών, ο οποίος έγινε γνωστός από τη μουσική που συνέθεσε για την ταινία ”Ζορμπάς”, η οποία τραγουδήθηκε σε όλο τον κόσμο».
«Ο Θεοδωράκης θεωρείτο ο διασημότερος συνθέτης της Ελλάδας στον 20ό αιώνα. Ειδικά, η μουσική του για την ταινία “Αλέξης Ζορμπάς” και το “Κάντο Χενεράλ” σε στίχους του Πάμπλο Νερούντα τον έκαναν διάσημο παγκοσμίως», αναφέρει στην ιστοσελίδα της η Γερμανική Ραδιοφωνία, ενώ το περιοδικό Focus κάνει λόγο για τον θάνατο του δημιουργού της μουσικής για το «Συρτάκι».
«Κανένας άλλος δεν κατάφερε να ερμηνεύσει την ελληνική νοοτροπία με τόσο πρωτότυπο τρόπο και να την κάνει γνωστή σε όλον τον κόσμο. Όμως ο Μίκης Θεοδωράκης δεν ήταν απλώς ένας συνθέτης, ένας μουσικός και μαέστρος… Ήταν αντιστασιακός και πολιτικός», σημειώνει το περιοδικό, και παραθέτει βιογραφικά στοιχεία του συνθέτη, ενώ τονίζει ότι στην Ελλάδα τα ΜΜΕ έχουν διακόψει τη ροή του προγράμματός τους και προβάλλουν ειδικά αφιερώματα.
«Συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους συνθέτες της Ελλάδας. Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο οποίος με τη μουσική για τον Αλέξη Ζορμπά έγραψε κινηματογραφική ιστορία, πέθανε στα 96 του χρόνια», γράφει η εφημερίδα Die Zeit και αναφέρεται στο στάτους «ήρωα» που απολάμβανε ο Θεοδωράκης στην Ελλάδα.
«Για πολλούς Έλληνες, ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν μέχρι και σήμερα η φωνή του λαού. Η μουσική του θεωρήθηκε παρηγοριά, ειδικά σε ιστορικά δύσκολες εποχές, όπως η στρατιωτική δικτατορία, αλλά και ένδειξη αντίστασης», προσθέτει η εφημερίδα.
Στην είδηση του θανάτου του Έλληνα συνθέτη αναφέρθηκε και το πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, με την επισήμανση της πολιτικής δράσης του Μίκη Θεοδωράκη, ειδικά στην προσπάθεια βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Η αυστριακή εφημερίδα Der Standard μεταδίδει ότι ο Μίκης Θεοδωράκης απέκτησε διεθνή φήμη ως μουσικός, συγγραφέας και πολιτικός, έχοντας συνθέσει, μεταξύ άλλων, τη μουσική για την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς».
Το CNN Τurk μετέδωσε αμέσως την είδηση του θανάτου του Έλληνα μουσικοσυνθέτη «γνωστού επίσης για το αξέχαστο soundtrack της ταινίας ”Αλέξης Ζορμπάς”».
Η ιστορική (τελευταία) ομιλία του Θεοδωράκη στο Συλλαλητήριο της 4ης Φεβρουαρίου 2018
«Η Μακεδονία είναι μία και ήταν, είναι και θα είναι πάντα Ελληνική», είχε βροντοφωνάξει ο Μίκης Θεοδωράκης στην τελευταία του εμφάνιση και ομιλία με καθαρά πολιτικό περιεχόμενο.
Ήταν 4 Φεβρουαρίου 2018 όταν ο Μίκης Θεοδωράκης με μία ιστορική ομιλία τοποθετείται ενάντια στην Συμφωνία των Πρεσπών.
«Καλοί μου Έλληνες, αδέρφια μου, φασίστες, ρατσιστές, τρομοκράτες, αναρχικοί, τραμπούκοι, θα μάθατε ασφαλώς ότι οι πατριώτες που μας κυβερνούν και τα βαποράκια τους οι αριστεριστές, μάζευαν υπογραφές και χθες έριξαν μπογιές στο σπίτι μου για να με εμποδίσουν να μιλήσω μπροστά σε σένα κυρίαρχε λαέ», είπε αρχίζοντας την ομιλία του και καθήλωσε τους εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που κατέκλυσαν τότε το κέντρο της Αθήνας.
«Η Μακεδονία είναι μία και ήταν, είναι και θα είναι πάντα Ελληνική», είχε βροντοφωνάξει ο Μίκης Θεοδωράκης στην τελευταία του εμφάνιση και ομιλία με καθαρά πολιτικό περιεχόμενο.
Μόναχο 1995: Το Συρτάκι του Άντονι Κουίν-
Το συρτάκι του Άντονι Κουίν σε συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη
Ήταν 29 Ιουλίου 1995 και στην πλατεία Koenigsplatz στο Μόναχο της Γερμανίας, οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν ήταν μοναδικές. Εκεί, o κορυφαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης συνάντησε επί σκηνής τον Άντονι Κουίν, τον θρυλικό «Ζορμπά» του κινηματογράφου, σε μια συναυλία που έμεινε στην ιστορία.
Οι δύο τους είχαν συναντηθεί λίγες ημέρες πριν σε μία εκδήλωση στην πόλη του Μονάχου και ο Μίκης Θεοδωράκης προσκάλεσε τον διάσημο ηθοποιό να παραστεί στην συναυλία του, καθώς και να χορέψει. Ο διάσημος ηθοποιός δέχτηκε, με την προϋπόθεση ότι θα χόρευε μαζί του και ο σπουδαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης.
Όταν ο Άντονι Κουίν, με περίσσιο ενθουσιασμό, ανέβηκε επί σκηνής, ο Μίκης Θεοδωράκης επέμεινε ιδιαίτερα να χορέψει συρτάκι. Υπό τους ήχους της ορχήστρας του Μίκη Θεοδωράκη και με τον εκπληκτικό Γρηγόρη Τζιστούδη στο μπουζούκι, ο Άντονι Κουίν αποδεχόμενος της πρόκληση, θύμισε σε όλους τις παγκοσμίως γνωστές σκηνές από την ταινία Ζορμπάς!
Έβγαλε λοιπόν το σακάκι, του, έλυσε τη γραβάτα του, ξεκούμπωσε το πουκάμισό του και ξεκίνησε να χορεύει το αγαπημένο του συρτάκι, «παρασέρνοντας» μαζί στον χορό και τον μεγάλο Έλληνα μουσικοσυνθέτη.
Η Μουσική του Μίκη
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει γράψει όλων των ειδών μουσικής, από όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλέτα και χορωδιακή εκκλησιαστική, έως μουσική για αρχαίο δράμα, θέατρο, κινηματογράφο, έντεχνο λαϊκό τραγούδι και μετασυμφωνικά έργα. Το έργο του μπορεί να διακριθεί σε τρεις κύριες περιόδους: Στην πρώτη περίοδο (1937-1960) συνθέτει έργα συμφωνικά και μουσικής δωματίου σύμφωνα με δυτικοευρωπαϊκές μορφές και σύγχρονες τεχνικές, στη δεύτερη περίοδο (1960-1980) επιχειρεί σύζευξη της συμφωνικής ορχήστρας με λαϊκά όργανα και δημιουργεί νέες φόρμες με βάση τη φωνή, ενώ από το 1981 επιστρέφει στις συμφωνικές μορφές και ασχολείται με την όπερα.
Η μελοποίηση ποιημάτων έχει θεωρηθεί ως ο «κεντρικός πυλώνας της δημιουργικότητάς του», όπως έχει πει η ερμηνεύτρια Νένα Βενετσάνου. Εκεί οι ποιητές παρελαύνουν: Άγγελος Σικελιανός, Ανδρέας Κάλβος, Γιώργος Σεφέρης, Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Ρίτσος, Μανόλης Αναγνωστάκης, αλλά και Πάμπλο Νερούδα, Λόρκα, Μπέρναρντ Μπίαμ. Οι στίχοι τους γίνονται έτσι προσιτοί στο ευρύ κοινό, πλαισιώνοντας λαϊκά τραγούδια που θέτουν θεμελιώδεις αξίες και σταθερές στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία. Ο ίδιος εξάλλου, όταν ήταν κρατούμενος στις φυλακές Ωρωπού, έγραφε: «Εν αρχή ήν ο λόγος….η μεγαλύτερή μου φιλοδοξία είναι να υπηρετήσω πιστά τη νεοελληνική κυρίως ποίηση. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακούγοντας ένα τραγούδι, να μη μπορείς να φανταστείς τη μουσική σε άλλο κείμενο, ούτε όμως και το ποίημα με διαφορετική μουσική». Ο Μίκης Θεοδωράκης ουσιαστικά δημιούργησε το κίνημα της Μελοποιημένης Ποίησης, συμβάλλοντας στην ανάδυση μιας πλειάδας ποιητών και στην αναβάθμιση του τραγουδιού. Συγχρόνως, βοήθησε μια ολόκληρη γενιά να αποκτήσει τον δικό της λόγο.
Η φήμη του ξεπέρασε από νωρίς τα σύνορα της χώρας. Συνέθεσε τον πιο αναγνωρίσιμο, ίσως, ελληνικό ρυθμό διεθνώς, το συρτάκι από την ταινία «Αλέξης Ζορμπάς» (1964), ενώ τραγούδια του ερμηνεύτηκαν από διάσημους καλλιτέχνες, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ και η Εντίθ Πιάφ. Επένδυσε μουσικά γνωστές ταινίες, όπως το «Ζ» (1969), που τιμήθηκε με το βραβείο BAFTA πρωτότυπης μουσικής, η «Φαίδρα» (1962), με τραγούδια σε στίχους Νίκου Γκάτσου και «Σέρπικο» (1973), για τη μουσική της οποίας ήταν υποψήφιος για Grammy το 1975 (το ίδιο βραβείο διεκδίκησε και για τη μουσική του «Αλέξη Ζορμπά» το 1966).
Παράλληλα, από πολύ νέος ανέπτυξε πλούσια αντιστασιακή και πολιτική δράση, ενώ με ποικίλες παρεμβάσεις, βιβλία και συνεντεύξεις παρέμεινε ενεργός ως το τέλος της ζωής του.
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Μιχαήλ (Μίκης) Θεοδωράκης γεννήθηκε στη Χίο στις 29 Ιουλίου 1925, από πατέρα Κρητικό και μητέρα Μικρασιάτισσα. Ο πατέρας του ήταν ανώτερος δημόσιος υπάλληλος, γι’ αυτό πέρασε τα παιδικά του χρόνια μετακινούμενος σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, από τη Μυτιλήνη, τη Σύρο και την Αθήνα έως τα Ιωάννινα, το Αργοστόλι, την Πάτρα, τον Πύργο και την Τρίπολη. Τα πρώτα του μουσικά ακούσματα ήταν οι ψαλμωδίες της ορθόδοξης εκκλησίας, στις οποίες έπαιρνε μέρος σαν ψάλτης.
Τη διετία 1937-1939 πήρε τα πρώτα μαθήματα βιολιού στο Ωδείο Πατρών και δημιούργησε τα πρώτα του τραγούδια, συνθέσεις οι οποίες βασίστηκαν σε στίχους των Σολωμού, Παλαμά, Δροσίνη και Βαλαωρίτη, τους οποίους έβρισκε άλλοτε στα σχολικά βιβλία και άλλοτε στη βιβλιοθήκη του σπιτιού του. Στην Τρίπολη, μόλις 17 ετών, δίνει την πρώτη του συναυλία παρουσιάζοντας το έργο του «Κασσιανή» και παίρνει μέρος στην αντίσταση κατά των κατακτητών. Στη μεγάλη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από τους Ιταλούς και βασανίζεται.
Διαφεύγει στην Αθήνα, όπου το 1943 ξεκινάει μουσικές σπουδές στο Ωδείο Αθηνών και γνωρίζεται με την έντεχνη ευρωπαϊκή μουσική. Ως εκείνη την εποχή, έχει επηρεαστεί από τη βυζαντινή μουσική, έχει σχηματίσει χορωδία και έχει συνθέσει τραγούδια και κομμάτια για βιολί και πιάνο. Παράλληλα αναπτύσσει αντιστασιακή δράση. Εντάσσεται στην ΕΠΟΝ και το 1944 γίνεται γραμματέας εκπολιτισμού. Τον ίδιο χρόνο εντάσσεται στον εφεδρικό ΕΛΑΣ Αθηνών και λαμβάνει μέρος σε μάχες κατά των Γερμανών και των Ταγμάτων Ασφαλείας, καθώς και στα Δεκεμβριανά. Λόγω των προοδευτικών του ιδεών, καταδιώκεται από τις αστυνομικές αρχές. Για ένα διάστημα ζει παράνομος στην Αθήνα χωρίς να σταματήσει την επαναστατική του δράση. Το 1947 εξορίζεται στην Ικαρία και ένα χρόνο αργότερα μεταφέρεται στη Μακρόνησο, από την οποία απολύεται τον Αύγουστο του 1949.
Εξαιτίας της πολιτικής του δράσης και των διώξεων που υπέστη καθυστέρησε να πάρει το δίπλωμά του από το Ωδείο στην αρμονία, την αντίστιξη και τη φούγκα, γεγονός που συνέβη το 1950. Από το 1954 μέχρι το 1957, σπούδασε στο Παρίσι με υποτροφία και συνέγραψε τις τρεις μουσικές μπαλέτου «Αντιγόνη», «Les Amants de Teruel» και «Le Feu aux Poudres», οι οποίες γνώρισαν επιτυχία στη γαλλική πρωτεύουσα και στο Λονδίνο, ενώ την ίδια περίοδο συνέθεσε και το έργο «Οιδίπους Τύραννος». Το 1957 λαμβάνει το χρυσό μετάλλιο στο Φεστιβάλ της Μόσχας για την «Πρώτη Συμφωνία για πιάνο και ορχήστρα».
Το 1960 επέστρεψε στην Ελλάδα. Ήδη από το Παρίσι είχε πάρει τις μεγάλες μουσικές αποφάσεις του. Διαφωνώντας ριζικά με τις νέες τάσεις και φορτωμένος συναισθηματισμό, λυρισμό και παράδοση, συνέθεσε το 1958 τον «Επιτάφιο», σε στίχους Γιάννη Ρίτσου, έργο που έμελλε να επηρεάσει σοβαρά την εξέλιξη της ελληνικής λαϊκής μουσικής.
Το «Άξιον εστί» θα γίνει το πρώτο μεγάλο έργο του με χορωδία, το οποίο ο συνθέτης ονομάζει «λαϊκό ορατόριο – μετασυμφωνικό», χαρακτηρισμός που δηλώνει «όχι τόσο την χρονική απόσταση όσο την ποιοτική διαφορά ανάμεσα στη δυτική και την νεοελληνική μουσική τέχνη». Έμπνευσή του είναι η ποίηση του Ελύτη, αλλά και το δημοτικό τραγούδι, ενώ πολλά είναι τα νεωτεριστικά στοιχεία που πλαισιώνουν το έργο, όπως η ταυτόχρονη παρουσία αφενός του αφηγητή-ψάλτη και του λαϊκού τραγουδιστή και αφετέρου της κλασικής και της λαϊκής ορχήστρας.
Το 1963 ιδρύει μαζί με τον Μάνο Χατζιδάκι τη Μικρή Συμφωνική Ορχήστρα Αθηνών και δίνει πολλές συναυλίες σ’ όλη την Ελλάδα προσπαθώντας να εξοικειώσει τον κόσμο με τα αριστουργήματα της συμφωνικής μουσικής. Στο μεταξύ, συνεχίζει την πολιτική του δράση. Γίνεται ιδρυτικό μέλος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, της οποίας διετέλεσε και πρόεδρος (1964-67), ενώ το 1963 συλλαμβάνεται επειδή έλαβε μέρος στην 1η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης και ενώ ήταν ήδη γνωστός ως συνθέτης και μάλιστα με μεγάλη δημοτικότητα.
Το 1964 εκλέγεται για πρώτη φορά βουλευτής της ΕΔΑ στη Β’ εκλογική περιφέρεια Πειραιά και, ένα χρόνο αργότερα, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ίδιου κόμματος. Το 1967, η δικτατορία των συνταγματαρχών απαγορεύει την εκτέλεση, την πώληση και την ακρόαση των τραγουδιών του. Την ίδια χρονιά (1967) γίνεται ιδρυτικό μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο» (ΠΑΜ) και λόγω της δράσης του συλλαμβάνεται τον Αύγουστο του 1967. Ακολουθεί η φυλάκισή του στην οδό Μπουμπουλίνας, η απομόνωση, οι φυλακές Αβέρωφ, η μεγάλη απεργία πείνας, το νοσοκομείο, η αποφυλάκιση και ο κατ’ οίκον περιορισμός, η εκτόπιση με την οικογένειά του στη Ζάτουνα Αρκαδίας και, τέλος, το στρατόπεδο Ωρωπού. Όλο αυτό το διάστημα συνθέτει συνεχώς, ενώ πολλά από τα έργα του κατορθώνει με διάφορους τρόπους να τα στέλνει στο εξωτερικό, όπου ερμηνεύονται από τη Μαρία Φαραντούρη και τη Μελίνα Μερκούρη.
Στον Ωρωπό η κατάσταση της υγείας του επιδεινώνεται επικίνδυνα. Στο εξωτερικό ξεσηκώνεται θύελλα διαμαρτυριών. Προσωπικότητες, όπως οι Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Άρθουρ Μίλερ, Λόρενς Ολιβιέ και Ιβ Μοντάν, δημιουργούν επιτροπές για την απελευθέρωσή του. Τελικά, το 1970, υπό τις πιέσεις αυτές και με τη μεσολάβηση του Γάλλου πολιτικού και συγγραφέα Ζαν Ζακ Σρεβάν Σρεμπέρ, η δικτατορία τον αφήνει να φύγει στο Παρίσι.
Το ίδιο έτος γίνεται πρόεδρος του ΠΑΜ και μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕεσ. Από την απελευθέρωσή του και μέχρι την πτώση της δικτατορίας τον Αύγουστο του 1974, δίνει συναυλίες σε όλο τον κόσμο προπαγανδίζοντας την αντίσταση του ελληνικού λαού και ζητώντας την πτώση της δικτατορίας. Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα τα τραγούδια του ακούγονται παράνομα και γίνεται σύμβολο αντίστασης.
Το 1972 ιδρύει την πολιτική κίνηση «Νέα Ελληνική Αριστερά» και γίνεται συνιδρυτής του Εθνικού Συμβουλίου Αντίστασης. Το 1974 ήταν υποψήφιος βουλευτής Β΄ Πειραιά με την «Ενωμένη Αριστερά». Το 1975 επανεξελέγη μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΔΑ, ενώ το 1978 συμμετείχε στις δημοτικές εκλογές ως υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων υποστηριζόμενος από το ΚΚΕ. Έναν χρόνο αργότερα έγινε ιδρυτικό μέλος της Κίνησης για την Ενότητα της Αριστεράς (ΚΕΑ).
Μουσικά, στο διάστημα 1967 έως 1980 στρέφεται ιδιαίτερα στη σύνθεση κύκλων τραγουδιών, συνθέτοντας 22 κύκλους, ανάμεσά τους και τα «Τραγούδια του αγώνα», «Ο ήλιος και ο χρόνος», «Μυθιστόρημα», «Αρκαδίες I, II, III, IV, VIII, X, XI», «Μπαλάντες» και άλλα. Αξιομνημόνευτη είναι η σύνθεση του Canto General, ένα παγκοσμίως αγαπημένο έργο βασισμένο στο ποίημα του Πάμπλο Νερούντα. Το έργο άρχισε να συντίθεται στο Παρίσι το 1972, όπου πρωτοπαρουσιάστηκε στο φεστιβάλ της Humanité τον Σεπτέμβριο του ’74, ενώ στην Ελλάδα ακούστηκε για πρώτη φορά στις μεγάλες συναυλίες που έγιναν στο Στάδιο Καραϊσκάκη και στο Γήπεδο του Παναθηναϊκού τον Αύγουστο του 1975.
Το 1981 εξελέγη βουλευτής Β΄ Πειραιά με το ψηφοδέλτιο του ΚΚΕ και το 1985 βουλευτής Επικρατείας πάλι με το ΚΚΕ. Το 1987 υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Ελληνοτουρκικής Επιτροπής Φιλίας. Το 1989 γίνεται, μαζί με τον σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο, ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, η οποία απονέμει τα βραβεία «Φελίξ». Στις 16 Οκτωβρίου 1989 συμπεριλήφθηκε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας. Εξελέγη στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου και επανεξελέγη στις εκλογές του Απριλίου του 1990. Και στις δύο περιπτώσεις κατέθεσε δήλωση ανεξαρτήτου βουλευτή, συνεργαζόμενου με τη ΝΔ. Όπως είχε δηλώσει στον Τύπο, στρατεύτηκε με τη ΝΔ «η οποία είναι η ισχυρή έπαλξη που μπορεί να βγάλει τον τόπο από τα εθνικά αδιέξοδα στα οποία οδηγήθηκε από την οκτάχρονη πολιτική του ΠΑΣΟΚ». Από τις 29 Νοεμβρίου 1989, έως τις εκλογές της 8ης Απριλίου 1990 υπήρξε ανεξάρτητος βουλευτής συνεργαζόμενος με τη Νέα Δημοκρατία.
Τον Απρίλιο του 1990 ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα ως υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, μέχρι τον Αύγουστο του 1991, οπότε ανέλαβε υπουργός Επικρατείας. Στις 30 Μαρτίου 1992, παραιτήθηκε από το αξίωμα του υπουργού για να αφοσιωθεί, όπως ανέφερε, στο συνθετικό του έργο. Ταυτόχρονα, δήλωσε υποστήριξη στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και συμμετοχή στις εργασίες της Βουλής ως ανεξάρτητος βουλευτής συνεργαζόμενος με τη ΝΔ.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1992 υπέβαλε την παραίτησή του από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου, επειδή δέχθηκε στο διαγωνιστικό της τμήμα ταινία προερχόμενη από τη δημοκρατία των Σκοπίων, ως προερχόμενη από τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Το 1992 συνέθεσε τον ύμνο των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης και την ίδια χρονιά, στις 12 Οκτωβρίου, κατέθεσε δήλωση ανεξαρτησίας στο προεδρείο της Βουλής, τερματίζοντας τη συνεργασία του με την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι στηρίζει την πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Στις 9 Μαρτίου 1993 παραιτήθηκε από βουλευτής και ανέλαβε γενικός διευθυντής των μουσικών προγραμμάτων της ΕΡΤ.
Στις 16 Ιουνίου 1994 παραιτήθηκε από τη θέση του γενικού διευθυντή των μουσικών συνόλων της ΕΡΤ, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση του Α. Παπανδρέου και τη γενική διεύθυνση της ΕΡΤ για προσπάθεια θανάτωσης του οργανισμού δια της μεθόδου της ασφυξίας. Η παραίτησή του έγινε δεκτή από το ΔΣ της ΕΡΤ στις 5 Οκτωβρίου. Τον Ιούνιο του 1996, ορίστηκε μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Τουρισμού που συστάθηκε από την υπουργό Ανάπτυξης Βάσω Παπανδρέου.
Την 1η Δεκεμβρίου του 2010 ανακοίνωσε την ίδρυση Κίνησης Ανεξάρτητων Πολιτών με το όνομα «Σπίθα» ενάντια στο καθεστώς του «Μνημονίου», με στόχο τη συμμετοχή του κάθε ανεξάρτητου πολίτη για την έξοδο της χώρας από τη βαθιά κρίση, στην οποία την υποχρέωσαν η διεθνής κρίση του καπιταλισμού και οι εξαρτημένοι από διεθνή κέντρα εξέχοντες πολιτικοί και οικονομικοί κύκλοι. Την 1η Φεβρουαρίου 2012 μαζί με τον Μανώλη Γλέζο και τον καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Γιώργο Κασιμάτη παρουσίασαν την πολιτική κίνηση «ΕΛΑΔΑ» (Ενιαία Λαϊκή Δημοκρατική Αντίσταση) με σκοπό τη συγκρότηση ενός μεγάλου αντιμνημονιακού μετώπου.
Στις 19 Σεπτεμβρίου του 2013 ανακοίνωσε την «αποστρατεία» του από την πολιτική ζωή της χώρας, χωρίς ωστόσο να σταματήσει τις παρεμβάσεις ως το τέλος, όπως όταν τον Μάιο του 2017, μαζί με άλλους ανθρώπους του πνεύματος, καλούσε τον κόσμο να κατέβει στο Σύνταγμα για να διαμαρτυρηθεί «ενάντια στο πραξικοπηματικό και καταστροφικό 4ο μνημόνιο».
Τέλος, δυο σημαντικά μουσικά γεγονότα σημάδεψαν το 2017 όσον αφορά τον σπουδαίο συνθέτη: Η συναυλία που έδωσε στις 24 Μαΐου 2017 στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας η ιστορική ορχήστρα της πόλης, παίζοντας τρία συμφωνικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη (2η και 3η Συμφωνία και το «Οιδίπους Τύραννος») υπό τη διεύθυνση του Baldur Brönnimann, καθώς και η παράσταση – αφιέρωμα «ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΚΗ» στο Καλλιμάρμαρο στις 19 Ιουνίου. Για πρώτη φορά 1.000 χορωδοί από 30 πόλεις της Ελλάδας σχημάτισαν μία πελώρια χορωδία, η οποία με τη συνοδεία Συμφωνικής Μαντολινάτας απέδωσαν μερικά από τα αριστουργήματα του μεγάλου δημιουργού.
Βραβεία και διακρίσεις
Ο Μίκης Θεοδωράκης έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρίσεις, όπως το βραβείο ειρήνης «Λένιν» της Σοβιετικής Ένωσης (1983), το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος που του απονεμήθηκε στις 24 Ιουλίου 1995 από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο , καθώς και το παράσημο του αξιωματικού της Λεγεώνας της Τιμής, ανώτατη διάκριση της Γαλλικής Δημοκρατίας (Μάρτιος 1996). Στις 27 Μαΐου 1996 το Πανεπιστήμιο Αθηνών τον αναγόρευσε «ομοθύμως» επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών και τον Μάρτιο του 2000 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Τον Ιούλιο του 2002 τιμήθηκε με το γερμανικό μουσικό βραβείο «Έριχ Κόρνγκολντ» και τον Μάιο του 2005 με το διεθνές βραβείο μουσικής για το 2005 από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσικής και την UNESCO. Επίσης, τον Μάρτιο του 2007 τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, ενώ τον Μάιο του 2013 η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών τον εξέλεξε επίτιμο μέλος της και τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους έγινε η επίσημη τελετή υποδοχής του.
Βιβλία
Πλούσιο είναι και το συγγραφικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη. Μεταξύ άλλων έγραψε τα βιβλία «Το χρέος» (δύο τόμοι), εκδ. Τετράδια της Δημοκρατίας 1970-1971, «Μουσική για τις μάζες», εκδ. Ολκός, 1972, «Στοιχεία για μια νέα πολιτική», «Δημοκρατική και συγκεντρωτική αριστερά», εκδ. Παπαζήση, 1976, «Οι μνηστήρες της Πηνελόπης», εκδ. Παπαζήσης, 1976, «Περί Τέχνης», 1976, εκδ. Παπαζήση, «Η αλλαγή. Προβλήματα ενότητας της Αριστεράς», 1978, «Μαχόμενη Κουλτούρα», 1982, «Για την ελληνική μουσική», 1983 (το 1986 επανεκδόθηκε από τις εκδόσεις Καστανιώτη), «Ανατομία της σύγχρονης μουσικής», εκδ. Σύγχρονη Εποχή, 1983, «Star Sυstem», εκδ. Κάκτος, 1984, «Οι δρόμοι του αρχάγγελου» (αυτοβιογραφία σε πέντε τόμους), εκδ. Κέδρος, 1986-1995, «Ζητείται Αριστερά», εκδ. Σιδέρη, 1989, «Αντιμανιφέστο», εκδ. Γνώσεις, «Πού πάμε;», εκδ. Γνώσεις, 1989, «Ανατομία της Μουσικής», εκδ. Αλφειός, 1990, «Να μαγευτώ και να μεθύσω», 2000, εκδ. Λιβάνη, «Το μανιφέστο των Λαμπράκηδων», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 2003, η τριλογία «Πού να βρω την ψυχή μου…», 2003, εκδ. Λιβάνη, με αποσπάσματα από συνεντεύξεις, άρθρα και ομιλίες του της τελευταίας δεκαετίας, «Μάνου Χατζηδάκι εγκώμιον», 2004, εκδ. Ιανός, «Σπίθα για μια Ελλάδα ανεξάρτητη και δυνατή», εκδ. Ιανός, 2011, «Διάλογοι στο λυκόφως-90 συνεντεύξεις», εκδ. Ιανός, 2016, και «Μονόλογοι στο λυκαυγές», εκδ. Ιανός, 2017.
Επίσης, συνέγραψε πολλούς κύκλους ποιημάτων που μελοποίησε ο ίδιος, μεταξύ των οποίων και «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού», «Ο Ήλιος και ο Χρόνος», «Αρκαδία Ι», «Αρκαδία VI» και «Αρκαδία X» και το «Τραγούδι της γης» από τη συμφωνία Νο 2. Έχει επίσης δημοσιεύσει πολλά έργα στα Γαλλικά.
Το προσωπικό αρχείο του παραχωρήθηκε από τον ίδιο στη Μουσική Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη και είναι προσβάσιμο στους ενδιαφερόμενους μελετητές.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ-Ελένη Μάρκου
Μίκης Θεοδωράκης: Τριήμερο εθνικό πένθος κήρυξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Μίκης Θεοδωράκης: «Έφυγε» ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης | Μεσημεριανό Δελτίο Ειδήσεων 02/9/21 | OPEN TV
Εθνικό πένθος: Τι είναι και τι προβλέπεται
Μίκης Θεοδωράκης: Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του – Αδιευκρίνιστο το πού θα ταφεί
Γεννηματά : Έχουμε κυβέρνηση Καρατζαφέρη
Ο πολιτικός κόσμος αποχαιρετά έναν οικουμενικό δημιουργό
Αλέξης Τσίπρας / «Ο Μίκης έδωσε φως στις ψυχές μας»
Μαργαρίτα Θεοδωράκη στο protothema.gr: «Θα σεβαστώ κάθε επιθυμία του πατέρα μου»
ΠΑΟΚ για Θεοδωράκη: «Έφυγε με το προνόμιο της “Αθανασίας”»
Συλλυπητήρια από την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία
Αλέξης Τσίπρας: « Ο Μίκης έδωσε φως στις ψυχές μας» (pic)
Τριήμερο εθνικό πένθος | Κ. Μητσοτάκης: “Η Ρωμιοσύνη σήμερα κλαίει” – Εφημερίδα Ημέρα, Ζάκυνθος.
«Θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομουνιστής»
Tο «αντίο» του Μητσοτάκη στον Μίκη: Πέρασε στην αιωνιότητα – Η ανάρτηση του πρωθυπουργού
Μίκης Θεοδωράκης: Πέθανε όπως ήθελε, στο σπίτι του – Με δάκρυα και χειροκροτήματα τον αποχαιρέτησαν
Εθνικό πένθος: Τι προβλέπεται και πότε έχει κηρυχθεί επισήμως στην Ελλάδα
Μίκης Θεοδωράκης – Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του
Μίκης Θεοδωράκης: «Αθάνατος» φώναζε ο κόσμος έξω από το σπίτι του σπουδαίου συνθέτη
Την Πέμπτη στο Βραχάτι, τελικά, η ταφή του Μίκη Θεοδωράκη
Μίκης Θεοδωράκης – Μπακογιάννης: «Αθάνατος» – Τι έγραψε στο Facebook
Μίκης Θεοδωράκης: “Ραγίζει” καρδιές η ανάρτηση του εγγονού του
Μίκης Θεοδωράκης – «Ένα το χελιδόνι» τραγούδησαν οι υγειονομικοί έξω από το υπουργείο Υγείας
Τριήμερο εθνικό πένθος για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη κήρυξε ο πρωθυπουργός
Γιάννης Οικονόμου για Μίκη Θεοδωράκη: Ήταν πάντοτε παρών στους αγώνες της πατρίδας
Μίκης Θεοδωράκης: Τριήμερο εθνικό πένθος!
Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του Μίκη Θεοδωράκη
Μίκης Θεοδωράκης – Αλέξης Τσίπρας: «Έδωσε φως στις ψυχές μας»
Η τελευταία επιθυμία του Μίκη Θεοδωράκη- Επιστολή προς τον Δημήτρη Κουτσούμπα
Όταν ο Ολυμπιακός τίμησε τον σπουδαίο Μίκη Θεοδωράκη (vids, pics)
Μίκης Θεοδωράκης: Τον Αποχαιρέτησαν Με Χειροκροτήματα
Μίκης Θεοδωράκης – Η αγάπη για το ποδόσφαιρο και η λατρεία για τον Ολυμπιακό
Μίκης Θεοδωράκης: Τριήμερο εθνικό πένθος κήρυξε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης
Μίκης Θεοδωράκης: Μεσίστιες οι σημαίες στα δημόσια κτίρια στο τριήμερο πένθος
Ιταλικά ΜΜΕ για Μίκη Θεοδωράκη: Έφυγε «το σύμβολο του ελληνικού πολιτισμού»
Μίκης Θεοδωράκης: Η συγκινητική εικόνα του σκύλου του – Θρηνεί στο πλατύσκαλο του σπιτιού
Μίκης Θεοδωράκης – Η ΕΡΤ μεταβάλλει το πρόγραμμά της προς τιμήν του μεγάλου συνθέτη
Σακελλαροπούλου για Θεοδωράκη: «Πανέλληνας και ταυτόχρονα οικουμενικός δημιουργός»
Μίκης Θεοδωράκης: Σε λαϊκό προσκύνημα η σορός του
Μίκης Θεοδωράκης: Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του – Την Πέμπτη η κηδεία του
Μίκης Θεοδωράκης: Το «αντίο» του πολιτικού κόσμου -«Σίγησε η καρδιά της Ρωμιοσύνης»
Μίκης Θεοδωράκης – Ο δήμος Ιλίου κάνει πράξη μία από τις τελευταίες επιθυμίες του
Στον Γαλατά Χανίων ζήτησε να ταφεί ο Μίκης Θεοδωράκης
Μίκης Θεοδωράκης: Τριήμερο εθνικό πένθος με απόφαση Μητσοτάκη
Μίκης Θεοδωράκης: Μεσίστιες οι σημαίες και αναστολή δημόσιων εορταστικών εκδηλώσεων
Μανώλης Μητσιάς: Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν μία κολώνα του Παρθενώνα
Καραπαπάς για Μίκη: «Δεν θα λυγίσουμε, ώρα να φωτίσεις και τη ζωή μετά…» (pic)
Διαφωνίες για το πού θα ταφεί ο Μίκης Θεοδωράκης- Στο Βραχάτι θέλει η Μαργαρίτα
Η συνάντηση και το συρτάκι του Μίκη Θεοδωράκη με τον Άντονι Κουίν 31 χρόνια μετά τον «Ζορμπά» (vid)
Μίκης Θεοδωράκης: Αναβολή εκδηλώσεων του υπουργείου Πολιτισμού λόγω εθνικού πένθους
Σαμαράς για Θεοδωράκη: Αντίο αδελφέ μου, αντίο ρόδο αμάραντο
Μίκης Θεοδωράκης: Το πατρικό του στον Γαλατά Χανιών, όπου ζήτησε να ταφεί [Εικόνες-Βίντεο]
Μίκης Θεοδωράκης – Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων: Αποχαιρετούμε τον μεγαλύτερο Έλληνα του αιώνα
Μίκης Θεοδωράκης: Η τελευταία επιθυμία του – Πού είχε ζητήσει να γίνει η κηδεία του
Νταλάρας για Θεοδωράκη: Για λίγο τώρα ΣΙΓΗ
Η θύελλα που λέγεται Μίκης Θεοδωράκης
Μίκης Θεοδωράκης: Ενός λεπτού σιγή στη Βουλή – «Θα τιμηθεί όπως πρέπει»
Οταν ο Άντονι Κουίν χόρεψε συρτάκι σε συναυλία Μίκη Θεοδωράκη [βίντεο]
Χριστίνα Αλεξοπούλου για Μίκη Θεοδωράκη: Μέρα συγκίνησης και πένθους και για την Πάτρα – Pelop.gr
Ο ΣΚΑΙ τιμά απόψε τον σπουδαίο Μίκη Θεοδωράκη
Πάγκαλος: Το αντίο στο Μίκη Θεοδωράκη, «σε λίγο θα σε συναντήσω ξανά…»
Έτσι παρακάμπτουν τα μέτρα: Το νέο, μεγάλο κόλπο των αρνητών με τους εμβολιασμούς
Μίκης Θεοδωράκης: Η ζωή του μέσα από σπάνιες φωτογραφίες & διηγήσεις
Μίκης Θεοδωράκης: Η αγάπη για το ποδόσφαιρο και η λατρεία για τον Ολυμπιακό (photos) – OnSports.gr
«Άξιος εστί»: Έφυγε από τη ζωή ο τεράστιος Μίκης Θεοδωράκης (videos)
Μενδώνη για θάνατο Μίκη Θεοδωράκη: Οι Έλληνες πενθούμε σήμερα
Μίκης Θεοδωράκης: «Αθάνατος» φώναζε ο κόσμος έξω από το σπίτι του
Κυριάκος Μητσοτάκης για Μίκη Θεοδωράκη: Η Ρωμιοσύνη σήμερα κλαίει
ΝΔ – Παγκόσμιος Ελληνας ο Μίκης Θεοδωράκης – Σήμερα η Ελλάδα πενθεί
Μίκης Θεοδωράκης: Σε τριήμερο λαϊκό προσκήνυμα η σορός του – Στην Κρήτη η κηδεία του
Μίκης Θεοδωράκης: Οι πρώτες δηλώσεις της κόρης του, μετά τον θάνατο του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη
Μίκης Θεοδωράκης: Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του στη Μητρόπολη Αθηνών
Ο Μίκης Θεοδωράκης ταυτίστηκε με το λαϊκό κίνημα, εξορίσθηκε και βασανίστηκε (VIDEO)
«Ένα το χελιδόνι» τραγουδούν υγειονομικοί έξω από το υπουργείο Υγείας (vid)
Το αντίο του ΟΦΗ στον Μίκη Θεοδωράκη: “Το “χελιδόνι” πέταξε… Αντίο σπουδαίε Μίκη Θεοδωράκη”!
Μίκης Θεοδωράκης / Κλίμα συγκίνησης έξω από το σπίτι του
Μίκης Θεοδωράκης: Το μήνυμα της υπουργού Πολιτισμού – «Οι Έλληνες πενθούμε σήμερα»
Σε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα η σορός του Μίκη Θεοδωράκη – Δεν ανακοινώθηκε ο τόπος ταφής
Ιστορική συνάντηση Θεοδωράκη – Άντονι Κουίν: Χορεύουν μαζί τον «Ζορμπά» (Βίντεο)
Μίκης Θεοδωράκης: Το Αποχαιρέτησαν Με Χειροκροτήματα
Ένα μεγάλο χειροκρότημα στον Μ. Θεοδωράκη έξω από το σπίτι του (εικόνες & βίντεο)
Η Ελλάδα λέει «αντίο» στον μεγάλο Μίκη Θεοδωράκη
Η Λίνα Μενδώνη για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη: «Οι Ελληνες πενθούμε σήμερα»
Γιάννης Μπέζος: “Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ένας πολύ σπουδαίος άνθρωπος
Μίκης Θεοδωράκης: Όταν οι Beatles τραγούδησαν το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου»
Μίκης Θεοδωράκης: Όταν οι Beatles τραγούδησαν ‘αν θυμηθείς το όνειρό μου’
Όταν οι Beatles τραγούδησαν Μίκη Θεοδωράκη
Μίκης Θεοδωράκης: Όταν οι Beatles διασκεύασαν το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου»
Σάουντρακ από την εξορία: Οι κινηματογραφικές μελωδίες του Μίκη Θεοδωράκη
Όταν οι Beatles «συνάντησαν» τον Μίκη Θεοδωράκη
Όταν οι Beatles τραγούδησαν Μίκη Θεοδωράκη (Βίντεο)
Μίκης Θεοδωράκης: Οταν οι Beatles τραγούδησαν το θρυλικό “Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου” [βίντεο]
Όταν οι Beatles τραγούδησαν το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου» του Μίκη Θεοδω
Μίκης Θεοδωράκης: Όταν οι Beatles τραγούδησαν το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου» [βίντεο]
Μίκης Θεοδωράκης: Όταν οι Beatles τραγούδησαν το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου» (vid)
Μίκης Θεοδωράκης: Όταν οι Beatles τραγούδησαν το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου»
Μίκης Θεοδωράκης: Όταν οι Beatles ερμήνευσαν το «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου»
Όταν οι Beatles τραγούδησαν Μίκη Θεοδωράκη (Βίντεο) | The Indicator
