Του Σεραφείμ Π. Κοτρώτσου, Αποκαλύψεις
Οταν πριν από περίπου ενάμιση χρόνο έβαζε λουκέτο ο «Ελεύθερος Τύπος», κάποιοι έβρισκαν την ευκαιρία να εκκαθαρίσουν επιχειρηματικούς και συντεχνιακούς λογαριασμούς και κάποιοι άλλοι έτριβαν τα χέρια τους χαμογελώντας χαιρέκακα και εκτοξεύοντας «αμπελοφιλοσοφίες».
Λίγοι, μόνο, είχαν τότε αντιληφθεί –μεταξύ αυτών δεν συμπεριλαμβάνεται, φυσικά, ο μυωπικός συνδικαλισμός του κλάδου– πως η χρεοκοπία μιας εφημερίδας αποτελεί προανάκρουσμα ενός ευρύτερου δομικού «κραχ».
Η απειλή αναστολής της έκδοσης του ημερήσιου «Βήματος» (μιας ιστορικής εφημερίδας ενός πανίσχυρου επί δεκαετίες εκδοτικού συγκροτήματος), οι απολύσεις στην «Ελευθεροτυπία», τον «Πήγασο» και τον ΔΟΛ και η «στάση πληρωμών» σε άλλα ΜΜΕ, αποτελούν χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου.
Οι καιροί έχουν αλλάξει. Και, όσον αφορά όσα δραματικά συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες, δεν φταίει (μόνο) ούτε η διεθνής κρίση, ούτε η ύφεση και η καταβύθιση της διαφημιστικής αγοράς. Φταίνε, κυρίως, η υπερτροφική διόγκωση του Τύπου σε μια κοινωνία που δεν διαβάζει εφημερίδες, ακούει ελάχιστο ραδιόφωνο (και, μάλιστα, όπως αποδεικνύουν οι μετρήσεις, λαϊκοπόπ) και βυθίζεται στον καναπέ για να παρακολουθήσει ριάλιτι και τουρκικές σαπουνόπερες.
Φταίνε, όμως, και όλοι εκείνοι που τόσα χρόνια «εκπαιδεύουν» αντί για αναγνώστες εφημερίδων, καταναλωτές DVD, CD και άλλων εμπορικών «σκουπιδιών» που γεμίζουν ράφια την ώρα που τα οχήματα-εφημερίδες καταλήγουν στους κάδους απορριμμάτων.
Φταίει το σύστημα διαπλοκής που συντηρούσε «μαγαζιά»- σφραγίδες με κρατική διαφήμιση την οποία νέμονταν αδιαφανώς οι ίδιοι και οι ίδιοι – συνήθως ασχέτως του ποια κυβέρνηση μοίραζε το χρήμα.
Φταίνε τα συνδικαλιστικά όργανα των δημοσιογράφων και οι κομματικοί εγκάθετοι στο χώρο του Τύπου που περιχαράκωσαν τον κλάδο με προνόμια και ανισότητες τις οποίες το σύστημα δεν μπορούσε να αντέξει.
Φταίνε, όμως, πρωτίστως οι ιδιοκτησίες των ΜΜΕ που εδώ και αρκετά χρόνια έχουν μπει σε ένα λυσσαλέο ανταγωνισμό πανάκριβων προσφορών που είναι βέβαιο πως ποτέ δεν θα επιστρέψουν τα κόστη τους.
Φταίνε οι τράπεζες που στο πλαίσιο ενός πολιτικοεπιχειρηματικού PR και στην προσπάθειά τους να σχηματίσουν κύκλους επιρροής επέτρεψαν τον υπερδανεισμό εκδοτικών επιχειρήσεων με τον πλέον σκανδαλώδη τρόπο, ενώ, αντιθέτως, την ίδια ώρα οδηγούν σε στραγγαλισμό μικρότερες και υγιής εκδοτικές επιχειρήσεις μόνο και μόνο επειδή παρενοχλούν τους μεγάλους «πελάτες» τους.
Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο ανάλογο πρόβλημα αντιμετώπισαν και τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης, ενώ την ίδια εποχή αρκετές αμερικανικές εφημερίδες αναγκάστηκαν να αναστείλουν την έκδοσή τους. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση υπήρξε παρέμβαση του κράτους με οικονομικές ενισχύσεις, υπό τον αυστηρό, όμως, όρο πως αυτές θα κατευθυνθούν στην ανάπτυξη και ειδικότερα τα λεγόμενα new media (Internet), καθώς και σε δράσεις που θα συνδέονται με την εκπαίδευση, την υγεία και άλλους κοινωνικούς τομείς.
Εδώ το απαθές και κουτοπόνηρο πολιτικό σύστημα παρακολουθούσε τόσα χρόνια να ΜΜΕ να επεκτείνονται στρεβλά και τα ενίσχυε με αδιαφανή κρατική διαφήμιση (με παρασκηνιακές συμφωνίες που κλείνονταν στο Μαξίμου και τα κοσμικά ρεστοράν του Κολωνακίου).
Και, τώρα που ενέσκηψε η κρίση, τα αφήνει, απλώς, να καταστραφούν.
Αυτά για να μην ψάχνουμε ποιος φταίει…
